کتاب بهار

https://B2n.ir/s02198
#معرفی_کتاب
تازه‌های کتابخانه تخصصی ادبیات، با پی‌دی‌اف برخی صفحات:
وام‌واژه‌های فارسی در ترکی آناتولی
آندرناس تیتزه
با همکاری ژیلبر لازار
تهران: کتاب بهار
سال ۱۴۰۳
@eliteraturebook

https://B2n.ir/g11278
#معرفی_کتاب
تازه‌های کتابخانه تخصصی ادبیات، با پی‌دی‌اف برخی صفحات:
گفتارهایی در زبان‌شناسی و معنا‌شناسی
محمدرضا رضوی
تهران: کتاب بهار
سال ۱۴۰۳
@eliteraturebook

📚 #فکر_کردن_از_کتاب_خواندن_هم_مهمتر_است
دکتر هرمز میلانیان، زبان‌شناس سرشناس و شاگرد آندره مارتینه را نمایندهٔ زبان‌شناسان نوین ایران دانسته‌اند. او از نخستین استادان درس زبان‌شناسی عمومی جدید بود و بسیاری از نام‌آوران زبان‌شناسی کشور، در محضر او درس آموخته‌اند. استاد دانشگاه‌های تهران و سوربن فرانسه بود و اصطلاحات فارسی پرکاربرد بسیاری را برای رشتهٔ زبان‌شناسی ساخت، ازجمله: تکواژ، نام‌آوا، اقتصاد زبانی.
«آزادی و بند در زبان و مقالات دیگر» دربرگیرندهٔ بیست‌ویک مقاله، نقد، گزارش، سخنرانی، ترجمه و گفت‌وگو با ایشان است که از سال ۱۳۴۸ تا ۱۳۸۴ در نشریات و کتاب‌ها منتشر شده‌است. قسمت اصلی عنوان کتاب از نام یکی از این مقالات گرفته شده‌است.
احمد خندان، که این مجموعه به همت او گردآوری شده، گفتارهای کتاب را به دو بخش تقسیم کرده‌است: زبان‌شناسی و زبان فارسی؛ هنر و ادبیات. در ابتدای کتاب، زندگی‌نامهٔ دکتر میلانیان به‌قلم خود او آمده‌است. عنوان برخی از مطالب این کتاب: تاریخچهٔ آموزش زبان‌شناسی در ایران، گسترش و تقویت فرهنگیِ زبان فارسی، کوتاه‌ترین جمله و ساختمان آن در زبان فارسی. کتاب با یکی از مقالات دکتر میلانیان به زبان فرانسوی به پایان می‌رسد که دربارهٔ گذر از مقولهٔ فعل به اسم و بالعکس در زبان فارسی است.
@cheshmocheragh

💥 به‌احترام سالگرد درگذشت #هرمز_میلانیان

آزادی و بند در زبان و مقالات دیگر. هرمز میلانیان. گردآورنده: احمد خندان. تهران: انتشارات هرمس. ۱۳۹۶.
@cheshmocheragh

ادای دینی به دکتر هرمز میلانیان

کتاب «آزادی و بند در زبان و مقالات دیگر» منتشر شد.
این کتاب مشتمل است بر مقالات، گفتارها، نقد، و گفت‌و‌گوهای زنده‌یاد دکتر هرمز میلانیان (۱۳۱۶-۲۰ آبان ۱۳۹۳) که، پیش از این، از ۱۳۴۸ تا ۱۳۸۴ منتشر شده است.
این کتاب را انتشارات هرمس در ۳۳۰ صفحه در قطع رقعی و در آستانهٔ سومین سالگرد خاموشی این زبان‌شناس برجسته و فقید منتشر کرده است.

@Ketabe_Bahar

🌱 به یادِ
دکتر محمد طباطبایی (۱۳۲۰ - ۲۰ آبان ۱۳۶۸)
زبان‌شناس و فرهنگ‌نویس

آنچه در زیر می‌آید، فهرست و مقدمۀ مجموعه‌مقالات زنده‌یاد دکتر محمد طباطبایی است.


📚 شانزده گفتار در واژه‌سازی و زبان فارسی و فرهنگ‌نویسی

🖋 محمد طباطبایی
🖋 گردآوردۀ احمد خندان
۲۸۸ صفحه، قطع وزیری
جلد نرم

@Ketabe_Bahar

🌱 به‌زودی ...

@Ketabe_Bahar

یادی از فرهنگ نگار برجستة معاصر، پروفسور راینهارد هارتمن (1938-2024)
۹ اکتبر ۲۰۲۴ ( مراسم خاکسپاری انسانی بزرگ در شهر اکستر ( روز چهارشنبه ۱۹ مهرماه ۱۴۰۳
انگلستان با حضور اعضای خانواده، دوستان و برخی از همکاران و دانشجویان دیرین او برگزار شد.
پروفسور راینهارد هارتمن به معنای واقعی انسانی شریف و بزرگ بود. در اخلاق: مهربان، نرمخو, گشاده رو و بزرگ‌منش، در علم: پربار، بلندنظر و گشاده‌دست و در کار و زندگی: عاشق، سختکوش،جدی، تاثیرگذار و جهانی.
در سال ۱۹۳۸ در شهر وین و در خانواده‌ای فرهنگی زاده شد. تحصیلات خود را تا دکتری در دانشگاه‌های وین اتریش و ایلینوی آمریکا در رشته‌های اقتصاد عمومی و جهانی و ترجمه و زبان انگلیسی به‌انجام رساند و از سال ۱۹۶۴ در دانشگاه منچستر و از ۱۹۶۸ در دانشگاه ناتینگهام کشور انگستان به تدریس زبان‌های معاصر پرداخت. در همان سال ۶۴ با لین وارن ازدواج کرد که ثمرة آن دختری با نام نسیم و پسری با نام اشتفن بود.
دوران شکوفائی علمی کاری او از زمانی آغاز شد که با تمرکز بر زبانشناسی و پژوهش و کار عملی در حوزة تخصصی فرهنگ نگاری به تدوین یکی از فرهنگ‌های بسیار مهم و ساختارمند زبان و زبانشناسی پرداخت. از سال ۱۹۷۴ که برای همیشه به دانشگاه اکستر آمد، با فعالیت‌های همه‌جانبه و چشمگیر او، به‌زودی این دانشگاه به‌عنوان قطب علمی فرهنگ‌نگاری اروپا شناخته شد.
نگاهی به زندگی پربار علمی این دانشمند شریف و فروتن بزرگی او را در عرصه‌های گوناگون آشکار می‌سازد. در زمینة ترجمه، تحلیل متن و فرهنگ‌نگاری نظریه‌های تأثیرگذاری ارائه کرده که
مهم‌ترین آنهاست. تدوین دو فرهنگ Contrastive Textology (CT) متن‌شناسیِ مقابله‌ای پیکره‌بنیادِ بسیار دقیق، ساختمند و تخصصیِ زبان‌شناسی و فرهنگ‌نگاری او را در مقام فرهنگ‌نگاری بزرگ و پیشگام می‌نشاند. پژوهش‌های بنیادی و انتقادی وی به تثبیت جایگاه فرهنگ‌نگاری به‌عنوان شاخة مهمی از زبانشناسی کاربردی، با پشتوانة تاریخ‌نگاری، آموزش و نقد فرهنگ‌ها انجامید. از دستاوردهای مهارت سازماندهی هارتمن در برگزاری همایش‌های جهانی، مدرسة تابستانی، کارگاه‌های تخصصی، میتوان به ایجاد مرکز پژوهش‌های فرهنگ‌نگاری، بورس‌های کوتاه‌مدت فرهنگ‌نگاری و بلندمدت میان دانشگاهی ارازموس و در بالاترین سطح به تأسیس انجمن فرهنگ‌نگاری اروپا EURALEX و نشریة بین‌المللی فرهنگ‌نگاری  و پس از آن انجمن AFRILEX برای آفریقا و ASIALEX برای آسیا اشاره کرد.  
پس از بازنشستگی در سال ۲۰۰۱ به‌عنوان استاد افتخاری در دانشگاه بیرمنگام به تدریس و پژوهش پرداخت و تا پایان زندگی پربار خود به کار علمی و نوشتن ادامه داد.
روانش شاد و یادش گرامی باد.

مصطفی عاصی

مصاحِبِ دانشنامه‌نگار

گسترده‌ترین و تأثیرگذارترین جنبۀ فعالیت مصاحب دانشنامه‌نگاری و پیشگامی او در شالوده‌گذاری مبانی تأمل و سنجیده‌شده در همین زمینه است. پیشنهاد تدوین دانشنامه‌ای همگانی به زبان فارسی از آنِ همایون صنعتی‌زاده، مؤسس شاخۀ انتشارات فرانکلین در ایران بود. او از طریقی توانسته بود بودجه‌ای برای آغاز تدوین دانشنامه تأمین کند و در جست‌وجوی یافتن سرپرست و سرویراستاری واجد شرایط برای دانشنامه بود. کسانی مانند شجاع‌الدین شفا و علی‌اصغر حکمت، که پشتیبانی دربار را داشتند، داوطلب این کار بودند و آنها را به صنعتی‌زاده توصیه می‌کردند. او زیر بار نرفت و پس از مشورت‌ها و بررسی‌هایی به غلامحسین مصاحب رسید. به مدد هوش تیزش در همان دیدار نخست گوهر مصاحب را کشف کرد. او چنان علاقه‌ای به مصاحب یافت که محل سکونتش را تغییر داد و در خانه‌ای نزدیک خانۀ مصاحب ساکن شد تا او را تا جای ممکن بیشتر ببیند و با او مصاحبت داشته باشد. مصاحب در آن زمان ...

عبدالحسین آذرنگ، «غلامحسین مصاحب»، در: شصت چهره از میان قاجاریان و معاصران، کتاب بهار، ۱۳۹۹، ص ۲۵۵ - ۲۶۵.

امروز، ۲۱ مهر، ۴۵مین سال درگذشت غلامحسین مصاحب است.


@Ketabe_Bahar

در فردان۶ کتاب "تاریخ‌نگاری فارسی: از صفویه تا پایان دوره پهلوی" ویراسته چارلز ملویل و ترجمه خانم زهرا عاطف‌مهر بررسی شده است.

🌱 منتشر شد

📕 وام‌واژه‌های فارسی در ترکی آناتولی

🖋 آندرئاس تیِتزه
با همکاری ژیلبر لازار
ترجمۀ میلاد بیگدلو

چاپ اول ۱۴۰۳
هشت + ۷۸ صفحۀ وزیری
جلد نرم
۱۰۰ هزار تومان

@Ketabe_Bahar

🌱 عبدالحسین آذرنگ، «پرویز ناتل خانلری»، در: شصت چهره از میان قاجاریان و معاصران، تهران، کتاب بهار، ۱۳۹۹.

@Ketabe_Bahar

🌱 منتشر شد

📕 گفتارهایی در
معنی‌شناسی و زبان‌شناسی
🖋 محمدرضا رضوی

چاپ اول ۱۴۰۳
دوازده + ۳۰۰ صفحۀ وزیری
جلد نرم

@Ketabe_Bahar

B2n.ir/z77552
#معرفی_کتاب
تازه‌های کتابخانه تخصصی ادبیات، با پی‌دی‌اف برخی صفحات:
فرهنگ نوین گفته‌ها
بهمن دهگان
تهران: کتاب بهار
سال ۱۴۰۱
@eliteraturebook

دربارۀ دستور خط فارسی شکسته

پوشهٔ صوتی سخنرانی دکتر امید طبیب‌زاده، عضو پیوستۀ فرهنگستان زبان و ادب فارسی

فرهنگستان زبان و ادب فارسی – دوشنبه ۲۱ خرداد ۱۴۰۳
@theapll

«دستور خط و فرهنگ املایی فارسی غیر رسمی» (تهران، فرهنگستان زبان و ادب فارسی، ۱۴۰۳).

امید طبیب‌زاده

نام بنده در زمرهٔ اعضای شورای علمی این کتاب آمده است، و بنده نیز پیش از انتشار کتاب، حسب وظیفه، نکاتی را به نویسندگان محترم کتاب متذکر شدم که بخشی پذیرفته شد و بخشی نشد. آنچه در زیر می‌آید به همان بخش‌هایی مربوط می‌شود که مورد تایید دوستان قرار نگرفت.
شاید بزرگ‌ترین ایراد کتاب حاضر این باشد که مؤلفان محترم آن تصور کرده‌اند احکام مترتب بر زبان گفتار، لزوما بر زبان نوشتار هم حاکم است، حال‌این‌که مطلقا چنین نیست. دستور زبان می‌تواند تجویزی باشد یا نباشد، اما دستور خط همواره و درهمه‌حال تجویزی است و اساساً چیزی با عنوان «دستور خط توصیفی» یا «دستور خط غیرتجویزی» وجود ندارد! جالب است که واژۀ «دستور» در «دستور خط»، نه به‌معنای «گرامر»، بلکه به همان معنای «توصیه، دستور و یا تجویز» به‌کار رفته است.
هرآنچه اهل زبان در گفتار طبیعی و در جامعه زبانی خود بر زبان می‌آورند صحیح است و شایستگی توصیف شدن دارد، اما هرآنچه آنان در «گفتار نوشتاری» (ص 12) بر قلم (یا صفحه‌کلید) خود جاری می‌کنند لزوماً صحیح نیست و ارزش ثبت شدن در هیچ فرهنگی را ندارد. نویسندگانِ کتاب حاضر، مواردی چون «تفرع» (طفره)، «ثابق» (سابق)، «حلاک» (هلاک)، «خاب» (خواب)، و «خطشه‌دار» (خدشه‌دار) و مانند آن را (ص ۵۷-۸۵ کتاب)، زیر عنوان پوششی «نونویسی» دسته‌‌بندی می‌کنند و تصریح می‌کنند که «نونویسی‌های موجود در فضای مجازی به‌هیچ‌وجه از مقولۀ کاربردهای افسارگسیخته و بی‌قاعده به شمار نمی‌روند، بلکه بنا به ضرورت، از قواعدی پیروی می‌کنند که در ذهن کاربران فارسی‌زبان مشترک است و هریک از آنها به فراخور و در بافت‌های گوناگون به کار گرفته می‌شود» (ص ۲۵). واقعیت این است که اگر فردی در فضای مجازی از کلمات فوق استفاده کند (یا از موارد دیگری مانند «مضخرف» (مزخرف)، «مطمعن» (مطمئن)، «مغنعه» (مقنعه)، «مقول» (معقول) (همه برگرفته از کتاب ص ۵۷-۸۵))، مرتکب خطای املایی شده است، و دیگر این‌که «گفتاری‌نویسی» یا «شکسته‌نویسی» به‌هیچ‌وجه جواز غلط‌نویسی به کسی نمی‌دهد.
نویسندگان کتاب در جای دیگر تصریح کرده‌اند که «همۀ قواعد شکسته‌نویسی معرفی شده در طبیب‌زاده (۱۳۰۸ الف) در قالب نونویسی‌های آوایی-ساخت‌واژی می‌گنجند و تمامی آنها در داده‌های فضای مجازی دیده می‌شوند، اما براساس نتایج به‌دست‌آمده، شکسته‌نویسی و نونویسی فارسی در فضای مجازی از تعداد و تنوع بیشتری برخوردار است» (ص ۴۴). همان‌طور که گفتیم موارد غلط را به‌هیچ‌وجه نباید ذیل عنوان «نونویسی» یا هر عنوان دیگری در هیچ فرهنگی مدخل کرد، زیرا حدی بر این گونه موارد وجود ندارد و مثلاً هرچه نویسندگان در این فضا «بی‌سوادتر» باشند، به تعداد این موارد بیشتر اضافه می‌شود؛ دیگر این‌که اقلامی چون «مصطراح» (مستراح)، «معدب» (مؤدب)، «مقسر» (مقصر) (همه برگرفته از کتاب ص ۵۷-۸۵) و بسیاری موارد دیگر، نه به شکسته‌نویسی مربوط می‌شوند و نه به «دستور خط و فرهنگ املایی فارسی غیر رسمی»! خلاصه این‌که اگر این نونویسی‌ها، یا درواقع اغلاط املایی را از فرهنگ حاضر حذف کنیم، و این عملی است که حتماً باید رخ دهد، تقریباً چیزی باقی نمی‌ماند جز همان کتاب کوچک طبیب‌زاده+ (۱۳۰۸ الف).
عنوان کتاب «دستور خط و فرهنگ املایی فارسی غیر رسمی» است اما نویسندگان تصریح می‌کنند که: «این دستور خط بر آن نیست که مجموعۀ قواعدی را برای نگارش در فضای مجازی تجویز کند» (ص ۱۴)! حال باید پرسید اصولاً چرا فرهنگستان زبان و ادب فارسی باید «دستور خطی» منتشر کند که هدفش تجویز نیست؟ دیگر این‌که عبارت «فارسی غیر رسمی» نیز در عنوان این کتاب خالی از ایراد نیست و حق مطلب را چنان‌که باید ادا نمی‌کند، زیرا «فارسی غیر رسمی» می‌تواند شامل تمام گونه‌های فارسی بجز فارسی رسمی معیار نیز بشود؛ مثلاً فارسی اصفهانی، فارسی مشهدی، فارسی کاشانی و غیره. بنده عنوان «فارسی گفتاری معیار ایران» را که هم دقیق‌تر و شفاف‌تر است و هم مبین وجود نوعی دوربان‌گونگی در زبان فارسی است، به‌جای عبارت مبهم «فارسی غیر رسمی» پیشنهاد می‌کنم.
+ امید طبیب‌زاده ، «فارسی شکسته؛ دستورخط و فرهنگ املایی»، تهران، کتاب بهار، ۱۳۹۸، ۷۵ صفحه.
@Bookcitycc

🌱 منتشر شد

📕 اثر ناپیدا: بورخس و ترجمه
🖋 اِفرئین کریستال
ترجمۀ زهرا عاطف‌مهر

چاپ اول ۱۴۰۳
۲۸۴ صفحۀ رقعی

«اثر ناپیدا: بورخس و ترجمه آشکار می‌سازد که در پس هریک از داستان‌های بورخس ترجمه‌ای جریان دارد. اِفرئین کریستال نشان می‌دهد راهکارهای ترجمه‌ای بورخس، ازجمله تغییر عنوان کتاب‌ها از سر عادت، حذف بخش‌ها، تغییر شخصیت‌ها، و پرورش ظرفیت‌های بالقوۀ متن اصلی، تا چه حد در شکل‌گیری و پختگی داستان‌های وی نقش داشته است. راهبردهای بورخس در ترجمه با شگردهای او در مقام نویسنده‌ای خلاق عیناً یکسان‌اند.»
سائول یورکویچ

@Ketabe_Bahar

سی‌ام اردیبهشت، زادروز امید طبیب‌زاده (۱۳۴۰)
عضو پیوستۀ فرهنگستان زبان و ادب فارسی
(تاریخ عضویت پیوسته: ۱۴۰۲/۱۰/۱۱)

برخی از آثار:
تحلیل وزن شعر عامیانه فارسی؛ نگاهی به شعر نیما یوشیج: بحثی در چگونگی پیدایش نظام‌های شعری؛ وزن شعر عروضی فارسی؛ مبانی و دستور خط فارسی شکسته؛ فارسی شکسته: دستور خط و فرهنگ املایی؛ جلال آل‌احمد و معاصرانش؛ ظرفیت فعل و ساخت‌های بنیادین جمله در فارسی امروز.
@theapll