Musulmonlar va musulmon bo'lmaganlarning Rekonkistadan oldingi hamda keyingi hayoti. Islomiy Andalusiyaning o'ziga xos xususiyatlaridan biri shundaki, bu mintaqada musulmonlar hukmronligi ostida deyarli barcha dinlar birga yashay olgan. Andalusiya
musulmonlar, nasroniylar va yahudiylar ilm-fan va san'at sohasidagi bilimlarni baham ko'rgan madaniy almashinuv markaziga aylandi. Bu
Kordova, Sevilya va Granada kabi shaharlarning gullab-yashnashiga, shuningdek, sezilarli iqtisodiy va ilmiy o'sishga olib keldi.
Musulmon Andalusiya ham muhim savdo markazi bo'lib, Yevropa va Afrika o'rtasidagi savdo yo'llarini markazlashtirgan va bu mintaqaning iqtisodiy farovonligiga hissa qo'shgan. Andalusiyada musulmonlar hukmronligi davrida deyarli barcha diniy guruhlar -
yahudiylar, nasroniylar va boshqalar rivojlanishi mumkin edi. Musulmonlar faqat din tufayli hayotga cheklovlar qo'ymagan. Misol uchun, yahudiy oilasidan bo'lgan
Maymonidlar bugungi kunda ham yahudiylar murojaat qiladigan olimlardan biriga aylandi. Ular esa aynan Andalusda oʻz ilmlarini rivojlantirgan va erkin ijod qilgan edilar
📊 Reconquistadan keyingi o'zgarishlar
1492 yilda Rekonkista tugallangandan so'ng,
musulmonlar va yahudiylar Andalusiyani tark etishga yoki xristianlikni qabul qilishga majbur bo'ldilar.
Mavrlar nomi bilan tanilgan ko'plab qolgan musulmonlar qattiq repressiya va kamsitishlarga duch kelishdi. Rasmiylar majburiy xristianlashtirish siyosatini amalga oshira boshladilar. Islomiy e'tiqodini saqlab qolgan mavrlar ta'qib va zulmarga duchor bo'ldilar, bu esa Islomning yashirin amaliyotiga va islom an'analarining yo'qolishiga olib keldi.
Andalusiyada qolgan musulmonlar ko'pincha o'z huquqlarini va ijtimoiy mavqeini yo'qotdilar. Ularning madaniyati va urf-odatlari xristian hokimiyatining bosimi ostida so'na boshladi. Hayotni sezilarli darajada qiyinlashtirgan turli cheklovlar joriy etildi. Xristianlar boshqa e'tiqodlarni amalda "ikkinchi daraja" qilib oldilar.
❌ Arab tili man qilindi, arabcha kitoblar, masjidlar va islomga oid hamma narsa yoqib yuborildi. Rekonkista natijasida
“kreollar” (ispan mustamlakachilarining avlodlari) va yangi sharoitga moslashishga harakat qilgan “mavrlar” kabi yangi madaniy oʻziga xosliklar paydo boʻldi.
Vaqt o‘tishi bilan, shafqatsiz qatag‘onlarga qaramay, musulmon madaniyati va ilm-fanining ayrim jihatlari ispan jamiyatiga ta’sir qilishda davom etdi. Masalan, ispan tiliga koʻplab arabcha soʻzlar kirib keldi,musulmon olimlari tomonidan
astronomiya, matematika va tibbiyotdagi yutuqlar Yevropada oʻzlashtirildi va rivojlandi. Ushbu murakkab madaniy almashinuv Yevropada kelajakdagi ilmiy va madaniy yutuqlar uchun asos bo'ldi. Shu tariqa Andalusiya tarixida chuqur iz qoldirdi.
*Rekonkista
8—15-asrlarda xristian qirolliklari tomonidan Pireney yarim orolini musulmonlardan qaytarib olish jarayoni boʻlib,
1492-yilda tugaydi.
@Islombilanbirgamiz - Obuna bo'ling
