از بحران تا فروپاشیعوامل وقوع
#انقلاب ۵۷ و در پی آن سقوط
#پهلوی و استقرار
#جمهوری_اسلامی، همواره موضوع فکر اندیشمندان و مردم بوده است. سالها قبل، حسین بشیریه با ارائه یک
#نظریه در باب انقلاب
#ایران به تحلیل این انفجار پرداخت و در سال ۱۳۹۴ با انتشار
کتاب «از بحران تا فروپاشی»، نظریه مذکور را در چارچوب انقلابها و تحولات
#سیاسی کشورهای مختلف از جمله آمریکا، اسپانیا، انگلستان، تونس، مصر و لیبی به کار گرفت. به موجب این نظریه و بر اساس آنچه در ابتدای
کتاب مذکور آمده است، انقلابهای سیاسی نتیجه گردهمایی «هشت عامل» هستند. چهار عامل به مبانی قدرت دولتها بر میگردد و چهار عامل دیگر به جنبش اعتراضی و بسیج انقلابی مربوط میشود.
عوامل مربوط به دولتها عبارتند از:
۱. بحران مشروعیت
۲. بحران کارآمدی
۳. بحران وحدت درونی گروه حاکم
۴. بحران در دستگاههای سلطه و سرکوب
عوامل مربوط به فرآیند بسیج سیاسی نیز عبارتند از:
۱. حجم نارضایی عمومی
۲. سازماندهی
۳. ایدئولوژی انقلابی
۴. رهبری
بنا بر فرمول مزبور، دولتها میتوانند بفهمند که در کدام دوره حیات خود به سر میبرند تا چنانچه مرضی بر سلامتی آنها عارض شده، عبرت بگیرند و تدبیر کنند. در غیر این صورت، تجمیع عوامل هشتگانه فوق، بیرحمانه چوبهی دار را مهیای دولتهای نامساعد خواهد کرد. البته حسین بشیریه تأکید میکند که نتیجه نزاع میان دولتها و مخالفان در شرایط
#بحران، همواره انقلاب و تغییر نظام سیاسی نخواهد بود؛ این امکان وجود دارد که «به جای انقلاب، سرکوب سراسری صورت پذیرد و یا معاملهای سیاسی انجام گیرد و یا پیمانی برای گذار بسته شود». با این وصف، تحولاتِ سیاسیِ عمیق، اعم از انقلاب یا غیر انقلاب، بستگی به نحوه ترکیب و عملکرد هشت عامل بیان شده دارد؛ به دیگر بیان، «ماندگاری یا آسیبپذیری نظامهای سیاسی» در گروی چگونگی ظهور هشت محور مورد بحث است. همچنین، در میان قدرتنمایی اطراف درگیری، برتری در سلاحهایی چون رسانه و جنگابزار، نقش قابل تاملی ایفا میکند.
#بزرگمهر_بشیریه بر اساس
#کتاب «از بحران تا فروپاشی» دکتر
#حسین_بشیریه#موسسه_مطالعاتی_بشیریه@bashiriyehins