👁🖥 پایش و واپایش🔹طرح پایش خون،
🔹معاینات پایش سلامت کارکنان،
🔹پایش سلامت دانشجویان،
🔹برنامۀ پایش سلامت برای تلفن همراه.
«پایش»، اسم مصدر فعل پاییدن، در برابر monitoring، بهمعنی نگهبانی و مراقبت، این روزها دیگر ناآشنا نیست. این واژه بهمعنی نظارت بر محیط یا صحنه یا دستگاه ازطریق نمایشگر است. «پایش» برگزیده و مصوب کارگروه تخصصی
#مهندسی_مخابرات، در نخستین دفتر
فرهنگ واژههای مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. «پایش» بار دیگر هم در زمان فراگیری کرونا با تعریف تخصصی
#پزشکی بهتصویب رسید که در آنجا بهمعنی اندازهگیری و تحلیل متوالی و مکرر دادهها و سنجشهای روزمره بهمنظور تعیین تغییرات صورتگرفته در وضعیت سلامت افراد یا محیط فیزیکی و اجتماعی آنها و تحلیل و بررسی اثر یا اثرات یک مداخله بر وضع سلامت جامعۀ هدف است.
پایشگر (monitor، فرد یا دستگاه ناظر) و
پایشگری (monitoring، پاییدن و مشاهدۀ فعالیتها در سامانۀ پردازشی برای تحلیلهای بعدی) از مشتقهای این واژه هستند.
مشتق دیگرِ این واژه،
«واپایش» (پیشوند «وا-/ با-» بهنشان تکرار و تأکید، یعنی بازپایش) است، که در برابر control، بهمعنی نظارت و مدیریت بر چیزی یا مهار و محدودسازی آن آمدهاست. این واژۀ نوساخته بهخوبی توانسته بهجای الفاظی که تاکنون در برابر واژۀ
«کنترل» رایج بودهاند، مانند اداره و مهار و بازبینی و بازرسی و نظارت و ضبط و مراقبت، بهکار برود.
«واپاییده» بهمعنی کنترلشده و
«واپایشگر» بهمعنی کنترلکننده هم در کنار «واپایش» بهتصویب رسیدهاند.
✍🏻سمانه ملکخانی
گروه واژهگزینی
#عمومی#واژه_شناسی@cheshmocheragh