↩️ چند و چون توانایی اهورامزدا در بینش زرتشتی

💠 پرسش یکی از هموندان گرامی:

درود بر شما
نقدی ندارم متن واقعا پربار است
اتفاقا پیش از خواندن این متن هم چنین اعتقادی داشتم
میخواستم بدانم که منظور از " بر هر کاری توانا نبودن " به چه معناست؟

💠 پاسخ:

لطف دارید.
منظور آنست که دامنه‌ی توانایی‌اش تنها توانستنی‌ها (امور ممکن) را در بر می‌گیرد. برای نمونه، برای رسیدن به هر هدف نیاز است فرایندی انجام شود و مسیری پشت سر نهاده شود. برای انجام یک فرایند یا پیمودن یک راه نیز هم نیاز به زمان است و هم نیاز به ابزارهایی ویژه. در نوشتار اصلی [1]، هدف از اشاره به این نکته آن بود که بگویم اهورامزدا توانایی شکست دادن اهریمن را دارد و شکست دادن اهریمن نیز یک هدف است. برای رسیدن به این هدف نیز همان گونه که توضیح دادم، ابزاری نیاز است که آفرینش همان ابزار است. در راس همه‌ی آفریده‌ها نیز انسان بیشترین نقش را دارد. پس شکست دادن اهریمن توسط اهورامزدا و به یاری انسان بدین معنا نیست که اهورامزدا نمی‌تواند اهریمن را شکست دهد. زیرا هر توانایی‌ای باید به شیوه‌ای به میدان عمل بیاید که در اینجا این شیوه همان آفریدن است؛ به‌ویژه آفریدن انسان.
حال اگر به زبان ساده‌تر بخواهم بگویم، رسیدن از وضعیت الف به وضعیت ب ممکن نیست مگر اینکه مسیر میان این دو وضعیت پیموده شود. امر غیرممکن را هم هیچکس حتی اهورامزدا نمی‌تواند انجام دهد.
در کیش‌های ابراهیمی اما به این نکته توجه نمی‌شود و از همین رو این پرسش پیش می‌آید که چرا الله/یهوه جهان را بدین سان خلق کرد؟ اگر هدفش در فرجام کار آن بود که قیامت برپا کند،‌ چرا در همان آغاز چنین نکرد؟ اگر می‌خواست مردم را بهشتی یا دوزخی کند، مگر نمی‌دانست که هر یک از مردم به کدام سو می‌روند و سرانجام بهشتی می‌شوند یا دوزخی؟ اگر می‌دانست، پس چرا همان آغاز مردم را روانه‌ی بهشت و دوزخ نکرد؟ کیش‌های ابراهیمی هیچ پاسخی برای این پرسش‌ها نمی‌توانند داشته باشند زیرا باور دارند الله/یهوه بر هر کاری تواناست. نام آن کارهای غیرممکنی که او انجام می‌دهد را هم معجزه می‌گذارند. حال آنکه چنین خدایی که توانایی معجزه کردن دارد، نیازی ندارد به آنکه برای رسیدن از وضعیت الف به ب، مسیری را بپیماید. اما پس چرا جهان را گونه‌ای آفریده است که برای رسیدن به هدفش دارد این مسیر طی می‌شود؟ این تناقض منطقی و فلسفی را ابراهیمیان نمی‌توانند توجیه کنند. چون پا را فراتر از منطق نهادند و در واقع در جهانبینی خود به آن بهایی ندادند. [2]
امیدوارم این توضیحات گویا بوده باشند.

🗯 پی‌نوشت‌ها:

(1) برای خوانش نوشتار اصلی پیرامون توانایی خداوند بنگرید به:
https://t.center/AshemVohu2581/83
(2) نمونه‌ای دیگر از بها ندادن جهانبینی ابراهیمی به منطق در سنجش با جهانبینی زرتشتی، اینبار نیکی خداوند:
https://t.center/AshemVohu2581/48

✍ بهدین تیرداد نیک اندیش

🔥 @AshemVohu2581 🔥