🔍 فرضیهای برای پروژهی پیامبرانهی محمد: فتح اورشلیم و برپایی حکومتِ آخرالزمانی
بخش ۲ از ۲
🔻 شومِیکِر در این کتاب چند بحث تأملبرانگیز دیگر نیز دارد. او ادعا میکند که حکومتِ آخرالزمانیِ محمد تجلّیِ باور غالب در زمانهاش بوده است، اما موردی منحصربهفرد نبوده است، بلکه ما باید آموزههای آخرالزمانی و موعودباورانهای که در آن زمان در یهودیّت و مسیحیّت روییدهاند را نیز در پرتوی همین باورها تفسیر و تحلیل کنیم. همچنین، او بر خلاف نظریهپردازانی که ادعا میکنند جنبشهای آخرالزمانی در واقع نوعی مبارزه و مقابله با حکومتهای سلطنتیِ حاکم بودهاند مدعی میشود که آن جنبشها خود در راستای برپایی حکومتهایی شکلگرفتهاند که بتوانند تمهیدگر یا آغازگر دورانِ آخرالزمان و تحقّق وعدههای مرتبط با آن باشند. با بیانی دقیقتر، شومِیکِر با بررسیهای متنی نشان میدهد که در سیری تاریخی، چرخشی از «باور به قریبالوقوع بودنِ آخرالزمان اما مخالفِ برپایی حکومتِ آخرالزمان» به سوی «باور به قریبالوقوع بودنِ آخرالزمان و موافقِ برپاییِ حکومتِ آخرالزمان» صورت گرفته است. مأموریت الهی محمد (با نگاهی مؤمنانه) یا پروژهی پیامبرانهای که او برای خود تعریف کرده است ذیل حالت دوم قرار میگیرد.
🔻 شومِیکِر حتی جنگهای دو امپراتوری ساسانی و روم شرقی را نیز در همین چارچوب بررسی کرده است. نگارش «افسانهی اسکندر» که متنی آخرالزمانی است و پایانِ قریبالوقوع دنیا، چیرگی امپراتوری مسیحی بر عالم، و ظهور مسیحا را وعده میداد نمونهای دیگر از گسترش نگاهی است که فرجامِ دنیا را بسیار قریبالوقوع میدید و تشکیل حکومتی با مرکزیت فلسطین/اورشلیم را سرلوحهی برنامهی خود قرار میداد. این متن با اهداف سیاسی و در راستای تبلیغات دینی بر علیه شاهنشاهی ساسانی پس از پیروزی هراکلیوس، امپراتور مسیحی روم شرقی (بیزانس)، بر ایرانیان و بازپسگیری اورشلیم و برگرداندن صلیبِ راستین به آنجا در سال ۶۲۹ یا ۶۳۰ میلادی نوشته شده است. دستاوردهای پژوهشی شومِیکِر در این کتاب بسی بیشتر از آن چیزی است که بتوان در یادداشتی کوتاه به همهی آنها پرداخت. در آینده، بیشتر دربارهی این کتاب خواهم نوشت.
🔗 قبلاً دربارهی تأثیر متنِ «افسانهی اسکندر» بر قرآن در
یادداشتی شامل ۴ فرسته مطالبی نوشتهام. همچنین، قبلاً در یک
یادداشت مقالهای دیگر از شومِیکِر را معرفی و بررسی کردهام.
📗 برای دسترسی به متنِ کتاب، بنگرید به:
Shoemaker, Stephen.
The Apocalypse of Empire: Imperial Eschatology in Late Antiquity and Early Islam. Philadelphia: University of Pennsylvania Press, 2018.
📗 برای دسترسی به متن یکی از معرفیها و بررسیهای این کتاب، بنگرید به:
Pregill, Michael. Review of
The Apocalypse of Empire: Imperial Eschatology in Late Antiquity and Early Islam, by Stephen Shoemaker.
Review of Qur’anic Research, vol. 6, 2020.
📗 برای دسترسی به کتابِ پیشین شومِیکِر دربارهی زندگی و مرگ محمد و شکلگیری اسلام، بنگرید به:
Shoemaker, Stephen.
The Death of a Prophet: The End of Muhammad’s Life and the Beginnings of Islam. Philadelphia: University of Pennsylvania Press, 2011.
#اسلامپژوهی #اسلام #تاریخ_اسلام #محمد #فرجامشناسی #آخرالزمان #استفن_شومیکر #Apocalypse #Eschatology #Islam #Muhammad #Late_Antiquity #Stephen_Shoemaker #Michael_Pregill #IQSA #RQR 🖋 زهیر میرکریمی
@anqanotes