🔍 از قصص یکسان پیامبران...
✨ نقّادیِ صوریِ متن
🖋 یادداشتهای دینپژوهان | مجید سلیمانی
🔻 سوره اعراف در قرآن، نمونه جالبی از الگوی ثابتی به دست میدهد که قرآننگار، در ذکر رسالت پیامبران و چالشهای آنها با قوم خویش، به کار برده است.
🔻 احتمالا ساده نیست که همه متن و آن عناصر را در یک جدول تصویر کنم منتهی به هر شکل همه آیات مرتبط به قصص پنج پیامبر نوح، صالح، هود، لوط و شعیب را در
این جدول به صورتی آوردهام که اشتراک در اجزا و ترتیب و الگوی روایت بهتر دیده شود.
میبینیم:
یک، ابتدا نام پیامبران است، و تاکید بر نقش رسالت آنها.
دو، همین جا عنصر مشترکی دیده میشود که اشاره به پیوستگی و نزدیکی آن پیامبر با قوم و قبیله خویش است (اخاهم... در سه مورد).
سه، انکار بزرگان قوم... (قال الملاء من قومه / الذین...)
چهار، پاسخ و دفاع پیامبران به آن بزرگان قوم... با عباراتی بسیار نزدیک.
پنج، باز پاسخ دیگر پیامبران و تاکید بر رساندن پیام و خصوصا «ناصح امین» بودن آنان. عبارات در چهار مورد بسیار نزدیک هستند و در باب صالح و شعیب یکسان.
شش، پاسخی دیگر به اشکال یا تعجب قوم که از چه رو این پیامبر از همان قوم برخاسته است. باز دو عبارت یکسان در خصوص نوح و هود.
هفت، ختم نهایی حکایات با سه عنصر: ادامه تکذیب قوم، نجات مومنان و نزدیکان پیامبر و عذاب و نابودی قوم منکر.
🔻 قرابت الگوی روایت قابل توجه است امّا در خصوص صالح و شعیب، یک جابجایی در ترتیب آیات هم دیده میشود. یعنی ابتدا دو آیه یکسان در خصوص عذاب آمده، پیش از سخن صالح و شعیب با قوم خویش و رویگردانی از آنان، چنان که در جدول نشان دادهام.
🔻 پس از این حکایت موسی میآید که یادداشت جدایی میطلبد. میتوان دید که صورت آغازین آن حکایت هم این الگو را با کلمات و عبارات مشترک داشته منتهی بعد با حکایت عصا و معجزات دیگر تفصیلی یافته است.
🔻 این اشتراک در روایت، شاهدیست بر آنچه وحدت پیامبری (Monoprophetisme) در قرآن نامیدهاند منتهی در عین حال، این همه تاکید موکّد و مکرّر در خصوص نسبت پیامبران پیشین با قوم، به ظاهر نشان از چالشهای پیامبر اخیر دارد با قوم خود. شکایتی که پیش از او هم سابقه داشته چنان که از قول عیسی در انجیل مرقس میخوانیم: «هیچ پیامبر خوار نباشد، مگر در شهر خود و نزد قوم خویش...» (ب ۶، آ ۴).
#قرآن #قرآنپژوهی #وحدت_پیامبری #مجید_سلیمانی#Quran #Quranic_Studies #Monoprophetisme #Monoprophetism #Majid_Soleymani🔗 برای دسترسی به یادداشتهای بیشتر از مجید سلیمانی در دینپژوهی، قرآنپژوهی، نسخهپژوهی، تاریخ، ادبیات، و مولاناپژوهی بنگرید به صفحهی او در
اینستاگرام. 🖋 یادداشتهای دینپژوهان | مجید سلیمانی
@anqanotes