🔍 تاریخ شکلگیری باور به تحریف تورات و انجیل در اسلام
✨ تازههای نشر
📌 «تاریخِ تحریفباوری در اسلام» نوشتهی محمدعلی (مهرداد) طباطبایی
🔻 سرانجام انتظار به سر آمد و تازهترین کتابِ دوست پژوهشگر و ارجمند، محمدعلی (مهرداد) طباطبایی، با عنوان
تاریخِ تحریفباوری در اسلام منتشر شد.
🔻 موضوع این کتاب، یعنی باور غالب مسلمانان به محرّفبودن بایبل (یا تورات و انجیل)، یکی از جدیترین و پرارجاعترین مباحث میان پیروان اسلام و مسیحیّت و یهودیّت است. این باور چرا و چگونه شکل گرفته است؟ از چه زمانی پدید آمده است؟ با استفاده از متن قرآن، روایتها، و سنت تفسیری و کلامی اسلامی چه مطالبی دربارهی این باور و
انگاره میتوان گفت؟ و چه عواملی در
تاریخ بر پیدایش و دگرگونی آن در طول چند سدهی نخست هجری تأثیر داشتهاند؟ این پژوهشِ نمونه و سرآمد، به این پرسشها و بسیاری پرسشهای دیگر در این موضوع پرداخته است و کوشیده است تا پاسخهایی تحلیلی و مستند به شواهد تاریخی و متنی ارائه کند.
نشرِ نِی کتاب را هفتهی گذشته در ۵۵۵ صفحه منتشر کرده است. بخشهایی از متن پیشگفتار کتاب را در ادامه میآورم:
------------------------
🔅 امروزه اعتقاد به محرّفبودن تورات و انجیل (یا به بیان عام، بایبل) امری اجماعی میان عالمان مسلمان است و به زحمت میتوان کسی را پیدا کرد که با این آموزه مخالفت داشته باشد. اما مروری گذرا بر آثار اسلامی در سدههای پیشین آشکار میکند که این اعتقاد همیشه چنین موردِ اجماع نبوده است و در برهههای مختلف تاریخی دیدگاههای متفاوتی در این زمینه بودهاند؛ تا آن جا که به نظر میرسد در کهنترین تُراث اسلامی چنین اعتقادی وجود نداشته و بیشتر بر جنبههای مثبتِ آنها [یعنی تورات و انجیل] تأکید میشده است.
🔅 این سرنخهای باریک ما را کنجکاو میکند تا بدانیم اعتقاد به محرفبودن بایبل از چه زمانی و چگونه وارد فضای فکری مسلمانان شد و در مسیر تبدیلشدن به آموزهای اجماعی، چه مسیری را طی کرد و چه تحولاتی را پشت سر گذاشت... تولد این آموزه از چه زمانی بوده است و این طفل چگونه رشد کرده و به بلوغ رسیده است؟ تأثیر هریک از وقایع مهم فرهنگی، سیاسی، و اجتماعیِ جهانِ اسلام بر این آموزه چه بوده است و چگونه باعث تغییر مسیر آن شده است؟ و از آن سو، خودِ این آموزه چه تأثیری بر سایر آموزههای اسلامی داشته است؟ برخورد هریک از مذاهب اسلامی با این موضوع چگونه بوده است و کدام مذهب بیشترین تعلق خاطر را بدان داشته است؟ اینها پرسشهایی است که اگر بتوان پاسخی برای آنها یافت، به فهمی بسیار عمیقتر از جایگاه اصلیِ تورات و انجیل در اسلامِ اولیه دست مییابیم و تصویری دقیقتر از ربط و نسبت میان یهودیت، مسیحیت و اسلام، یهودیان، مسیحیان و مسلمانان، و همچنین تورات، انجیل و قرآن به دست میآوریم.
🔅 ساختار کلی کتاب شامل یک بخش مقدماتی و سه بخش اصلی است. بخش کلیات، شامل مباحثی دربارهی اصطلاحات خاص این پژوهش و معنای آنها، بحثی مفصل دربارهی روششناسی این پژوهش (که همان روش پژوهش در
تاریخِ
انگارهها است) و اشارهای به پیشینهی بحث است. آنان که مایلاند دربارهی
تاریخ تحریفباوری پیش از اسلام و ارتباط آن با بحث تحریفباوری در قرآن بخوانند، می توانند بخش اول کتاب را مطالعه کنند. اما برای کسانی که علاقهمند به بحث تحریف بایبل از نگاه قرآن هستند، بخش دوم این کتاب جذابتر خواهد بود. در این بخش، به این مسئله پرداخته میشود که رویکرد قرآن نسبت به کتب مقدسِ پیشین چگونه رویکردی است و قرآن قائل به وقوع چه نوعی از انواع تحریف در متن تورات و انجیل است. بخش سوم کتاب... تمرکزش بر دوران پس از شکلگیری قرآن به عنوان متن مقدس مسلمانان است تا به این پرسش پاسخ دهد که
انگارهی تحریف بایبل در قرون اولیهی اسلامی چگونه متولد شد و رشد کرد.
🔅 پاسخهای ارائه شده... در مجموع نشان میدهند که چگونه یک انگاره در طی حدود پنج قرن متولد شده و چه مراحلی را تا رسیدن به وضعیت تثبیت پشت سر گذاشته است.
------------------------
🔻 اگر پژوهشی روزآمد دربارهی یکی از مهمترین
انگارههای برساختهشده در اسلام (یعنی تحریف تورات و انجیل) را خواهانید که مبتنی بر طیف وسیعی از منابعِ متنی و تحلیلهای تاریخی باشد این کتاب را از دست ندهید.
🔻فهرست مطالب، پیشگفتار، و قسمتهایی از مقدمهی کتاب در
آشیانهی عنقاء در دسترس است. همچنین، پیش از دربارهی پژوهشهای مهرداد گرامی در عنقاء نوشته بودم که
اینجا و
اینجا در دسترس است.
#دینپژوهی #اسلامپژوهی #قرآنپژوهی #بایبلپژوهی #تاریخ_انگاره #تحریف #قرآن #بایبل #محمدعلی_طباطبایی#Religious_Studies #Islamic_Studies #Quranic_Studies #Biblical_Studies #History_of_Idea #Distortion #Alteration #Falsification #Quran #Bible #MohammadAli_Tabatabayiزهیر میرکریمی
@anqanotes