ادامه از
👆🏼🔍 قرآنِ رسمیِ اسلام —با نگاهی تاریخی و انتقادی— چرا، چگونه، چهزمانی، و به دست چهکسانی پدید آمد؟
✨ تازههای نشر
📌 اطلاعرسانی انتشارِ کتاب «پدیدآوردن قرآن: مطالعهای تاریخی–انتقادی» نوشتهی اِستِفِن شومِیکِر در ۱ جولای ۲۰۲۲ میلادی
بخش ۲ از ۲
🔻 بخشهایی از کتاب «
پدیدآوردن قرآن: مطالعهای تاریخی–انتقادی» از چند ماه پیش در دسترس من بودهاند، هرچند مطالعهی همهی کتاب (که امروز بهطور کامل منتشر شده است) را هنوز به پایان نبردهام. یکی از جالبترین و آگاهیبخشترین فصلهای کتاب برای من تا به اینجا فصل سومِ آن با عنوان
«تاریخگذاری کربُن و خاستگاههای قرآن» بوده است. در سالهای اخیر مسألهی قدمت و
تاریخ
گذاری بعضی نسخهخطیهای قرآن (از جمله نسخهخطیهای توبینگن، بیرمنگام، و صنعاء) در جوامع علمی و غیرعلمی مسلمانان و ایرانیان بازتاب گستردهای داشته است. بعضی داوریها برای انتسابِ قطعی بعضی از این نسخهها به نیمهی نخست سدهی هفتم میلادی مطرح شدهاند و بر این اساس تعمیمها و تبیینهایی صورت گرفتهاند که شاید اندکی شتابزده بودهاند. شومِیکِر در این فصل از کتاب در نقد چنین نگاه و اعتمادی به روش
تاریخ
گذاری کربن، و در نقدِ چشمپوشی از دیگر بررسیهای تاریخی و زبانی و متنی، چند مطلب را ذکر میکند:
🔅 تاریخِ روش
تاریخ
گذاری با
کربن، کاربستها، محدودیتها و خطاهای آن
🔅 نحوهی تنظیم و درجهبندی (calibration)
تاریخ
گذاریها و بررسی اختلاف نتایج برای مناطق مختلف جهان در نیمکرهی شمالی، نیمکرهی جنوبی، و محدودهی استوایی (از جمله جنوب عربستان)
🔅 دستهبندی و تحلیل خطاهای موجود در روش
تاریخ
گذاری کربن، بهویژه بررسی نتایج
تاریخ
گذاریهای مصاحف قرآنی با این روش و اختلاف آنها (از جمله بررسی مراکز انجام چنین آزمایشهایی)
🔅 بررسی میزان خطای روش
تاریخ
گذاری کربن برای مصاحف غیراسلامی (از جمله طومارهای بحرالمیت و قُمران) یا پوستنوشتهها و پاپیروسهای مصری و شامی
🔅 نقد شتابزدگی مدافعان قدمتِ تاریخی بعضی نسخههای خطی قرآن (از جمله مصحف صنعاء) برای انتسابِ قطعی آنها به زمانی در نیمهی نخست سدهی هفتم میلادی
🔅 نقد عدم توجه مسلمانانِ مدافع قدمت تاریخی نسخههای خطی قرآنی به تجربههای مشابه در
تاریخ
گذاری متون دینی در مسیحیّت و یهودیّت
در مجموع، او روش
تاریخ
گذاری کربن را روشی میداند که باید با احتیاط با آن مواجه شد. بر اساس تجربههای مشابه در مصاحف دیگر (از جمله مصاحف یهودی و مسیحی و حتی مصاحف غیردینی در منطقهی عربستان و مصر و شام) او
تاریخ
گذاری کربن را صرفاً تعیینکنندهی محدودهای تقریباً چند دههای برای نسخههای خطی میداند. این بازهی چند دههای باید با دیگر بررسیها و تحلیلهای تاریخی و متنپژوهانه و زبانشناختی و ویرایشی همراه بشود تا بتوان بازهی زمانی دقیقتری که به مجموعهای از شواهد و تحلیلها مستند است را ارائه کرد.
🔥 پانوشت: نشرِ دانشگاه کالیفرنیا (University of California Press) برنامهای انتشاراتی به نام لومینوس (Luminos) دارد که نشرِ این کتاب در این برنامه قرار دارد [لومینوس را در بافتار نشرِ کتاب و بیانِ مطالب علمی میتوان به «روشن» یا «روشنبیان» ترجمه کرد]. لومینوس برنامهای برای انتشار تکنگاریهایی (monographs) با دسترسی آزاد و رایگان بهمنظور حفظ و تقویت آنهاست، و امکان دسترسی به کارهای مهم علمی (از جمله کتاب حاضر) و میزان دیدهشدن و خواندهشدن آنها را افزایش میدهد. نشر دانشگاه کالیفرنیا اعلام کرده است که عناوین منتشر شده در چارچوب لومینوس با همان کیفیت و معیارهایی منتشر میشوند که دیگر عناوین منتشر شده در این نشر از آن برخوردارند: چه از لحاظ معیارهای گزینش کتابها و نویسندگان، چه از لحاظ داوری تخصصی مطالب از سوی همتایان، و چه از لحاظ تولید و بازاریابی کتاب.
📗 برای دسترسی به نسخهی رایگان و الکترونیکی کتاب میتوانید از این پیوند به آشیانهی عنقاء استفاده کنید.
برای ارجاع به کتاب از عبارت زیر بهره بگیرید:
Shoemaker, Stephen.
Creating the Qur’an: A Historical–Critical Study. Oakland: University of California Press, 2022.
برای دسترسی به پایگاه برنامهی انتشاراتی لومینوس بنگرید به:
www.luminosoa.orgبرای دسترسی به پایگاه نشر دانشگاه کالیفرنیا و صفحهی ویژهی این کتاب بنگرید به:
https://www.ucpress.edu/book/9780520389038/creating-the-quran#قرآن #قرآنپژوهی #رسمیسازی #تاریخگذاری_کربن #شفاهیگرایی #مکتوبگرایی #باستان_متأخر #محمد #استفن_شومیکر#Quran #Quranic_Studies #Canonisation #Canonization #Carbon_Dating #Orality #Literacy #Late_Antiquity #Muhammad #Stephen_Shoemaker🖋 زهیر میرکریمی
@anqanotes