الفیا

📌قضاوت ممکن، بلکه ضروری است

نقدی بر یادداشت «این دختر خوشگلا را هم نشون ما بده!»


🖋مسعود دیانی

آقای سید اکبر موسوی در یادداشتی که شب پیش در اختیار الف‌یا گذاشت، با تصویر فرض‌هایی از زمینۀ مطرح‌شدن جمله‌ای با مضمون «این دختر خوشگلا را هم نشون ما بده» مدعی شد اصل جملۀ یکی از نمایندگان روحانی مجلس، جمله‌ای مبهم است و در هر متن معنایی نو و متفاوت دارد. موسوی پس از بازسازی موقعیت‌های مختلف نتیجه گرفته است: «اگر ما باشیم و تنها این جمله، با جمله‌ای مبهم مواجهیم که نمی‌دانیم یعنی چه. وقتی متن نباشد، جمله مبهم است و ده‌ها و صدها احتمال معنایی دارد. یک تقطیع ابهام‌آفرین است. وقتی‌که ابهام است،‌ نمی‌توان حکم کرد.»
با موسوی مخالفم. قضاوت دربارۀ جملۀ « این دختر خوشگلا را هم نشون ما بده» نیازمند دانستن قبل و بعد و زمینۀ گفتگوی آقای نماینده نیست. متن حقیقی در این مسئله فرهنگ است. چه مقصود آقای نماینده از «دختر خوشگلا» مصوبۀ پالرمو باشد -چنان‌که نایب‌رئیس مجلس مدعی شده است- چه موقعیت‌های مفروضی که موسوی ارائه کرده است، اصل این عبارت ، معنایی جنسی دارد و بر کلیشه‌های جنسیتی فرودست انگارانه بناشده است.
مسئله، رفتار آقای نماینده نیست. مسئله، گفتار آقای نماینده است. گفتاری که بر مبنای نظریه‌های گفتمانی، خود محصول کرداری اجتماعی است که در محمل زبان منتقل می‌شود. تشبیه یک مصوبه یا عهدنامه به زن، آن‌هم با تعبیر دختر خوشگل یا زشت، به معنای قرار دادن زن در مقام ابژه‌ی جنسی غایب است. تشبیه باری از دوش کسی برنمی‌دارد. هم‌نشینی کلمات و هم‌سایگی آن‌ها در بافت فرهنگ و زبان مجوز حکم کردن و قضاوت است. استعاری کردن این خوارداشت و فرودست انگاری که خود متضمن نوعی آزار زبانی جنسی است، عذر تقصیر نیست، عین تقصیر است. همین.

#تحلیل_متن
#تحلیل_روایت
#زن_به_مثابه_ابژه_جنسی
#کلیشه_های_جنسیتی
#نقد_فمینیستی
#سردبیر
#الفیا

🎈مجلۀ ادبی الف‌یا را دنبال کنید:
@alefya