هنوز نمی‌دانم‌‌ | الهه افشار

همداستان برای من آغازِ هم‌نشینی با ایبسن بود.
نویسنده‌ای که فقط نمی‌نویسد، بلکه می‌سازد، محک می‌زند. واکاوی می‌کند و می‌آموزاند. او هنجارهای اجتماعی و سنت‌ها را به چالش می‌کشد. ایبسن زنانی خلق می‌کند که هیچ‌کس جرات نوشتنشان را ندارد.

او شخصیت‌های خود را در شرایطی نشان می‌دهد که باید انتخاب‌های دشوار و پرهزینه‌ای انجام دهند. آن‌ها را در مواجهه با تصمیمات بزرگ یا موقعیت‌های بحرانی قرار می‌دهد؛ جایی که باید بین وفاداری به خود یا پذیرش انتظارات دیگران یکی را انتخاب کنند. شخصیت‌های او آدم‌های معمولی‌ند که هر یک در درون خود نبردی بی‌پایان را تجربه می‌کنند.

این روزها به این فکر می‌کنم که اگر ایبسن قرار بود من را بنویسد، با نگاه خود و رویکرد روان‌شناسانه و اجتماعی‌اش، احتمالاً انگشت روی کدام ویژگی‌ام می‌گذاشت؟
(با این دانش که او علاقه زیادی به نشان دادن تضادهای درونی شخصیت‌ها و شکستن ظاهر‌ و پرده‌برداری از لایه‌های عمیق‌تری از وجود انسان‌ها دارد.)

ایبسن ویژگی‌هایی را برجسته می‌کند که در ظاهر غیرقابل فهم به نظر می‌رسند، اما در واقع نمایانگر کشمکش‌های درونی‌اند. او با تأکید بر توانایی یا ناتوانی افراد در فرار از محدودیت‌های اجتماعی، اخلاقی یا خانوادگی، شخصیت‌هایی می‌سازد مثل هِدا گابلر گستاخ، جسور و نامتعارف، مثل نورا در جستجوی هویت واقعی خود، یا مثل جان خردمند و بااراده‌.

آیا او مرا هم در موقعیتی قرار می‌دهد که بتوانم در برابر تمام محدودیت‌ها و فشارهای دنیای بیرون، حقیقت خود را پیدا کنم و از آن برای ساختن یک زندگی راستین بهره ببرم؟ یا...

#همداستان
#عروسک‌خانه
#این‌زندگی‌مال‌کیه؟
#هدا‌گابلر

روزگفتار۹
#روزگفتار

📌تقدیم به تو که می‌خوام دووم بیاری.

به من بیاموز
چگونه عطر به گل سرخ‌اش باز می‌گردد
تا من به تو بازگردم
مادر!
به من بیاموز
چگونه خاکستر، دوباره اخگر می‌شود
و رودخانه، سرچشمه
و آذرخش‌ها، به ابر
و چگونه برگ‌های پاییز دوباره به شاخه‌ها
باز می‌گردد
تا من به تو بازگردم
آنگه که صدای تو را می‌شنوم
می‌پندارم
که می‌توانم دیگر بار از تو شعله‌ور شوم
و بر مدخل کشت‌زاران‌ات،
بارها و بارها جان دهم
اینجا هر انچه برای من آزار دهنده است
یافت نمی‌شود

مرا آن خیابان‌هایی می‌آزارد
که دیگر باز نخواهند گشت
و چهره‌هایی که چهره‌هایی دیگر پوشیده‌اند
و داستان‌های عاشقانه‌ای که ندانستم
چگونه آن‌ها را بزیم
و نتوانستم آن‌ها را چونان مومیایی
درون صندوق‌های پنهان خاطرات
نگاه دارم
پس آنان نیمه‌جان
در اعماق روانم سرگردان‌اند
و من بیهوده می‌کوشم
که آن ها را کاملا از یاد ببرم
یا به تمامی به یاد بسپارم
.
.
.
#غاده‌السمان
از کتاب غم‌نامه‌ای برای یاسمن‌ها

زنی را آفریده بودی
نجیب
دلربا
آرام
و
مطیع

تو، او را
خستگی‌ناپذیر
و
نوشین
میخواستی

تو لبخندش را می‌خواستی
و گشاده‌رویی‌هایش را

گله‌هایش می‌آزردَت
اشک‌هایش می‌رنجاندَت
آرزوهایش می‌ترساندَت

نقص‌هایش را انکار کردی
سکوتش را نادیده گرفتی
از بدخلقی‌هایش فرار کردی

دردهای زن بزرگ شدند
حرفهاش زیاد
و خنده‌هاش ماسیدند


زنی که خدا آفریده بود
در زنی که تو آفریده‌ بودی
جا نشد
زن،
زنِ تو
غمگین بود

#شعر

ای عجب، دلتان بِنَگرِفت و نشد جانتان ملول
زین هواهای عَفَن، زین آب‌های ناگوار

جمال‌الدین عبدالرزاق

#شعر

یلدا مبارک🍉

امروز از آن روزها بود که دلم می‌خواست سه نفر باشم. یکی خانه‌ی پدری باشد و کیف کند از شوق بابا برای مهمانی فردا، زل بزند به دست‌های لرزانش که همه‌جا مهربانی می‌پراکند. با او چای بنوشد و هی دور خانه بچرخد و در سکوت مامان را تماشا کند که چادر نماز به سر دارد با خدا درددل می‌کند.

یکی دیگر پشت میز آشپزخانه بنشیند، قهوه‌اش را مزه‌مزه کند، در صفحه‌های سفید کاغذ غرق شود. با کلمات بازی کند و به آرزوهای دور و درازش فکر کند. و سومی پناه ببرد به گوشه‌‌ی خلوتش، میان کتاب‌ها و جزوه‌ها و سوال و جواب‌ها...

اما من یک نفر بودم. پس اولی را انتخاب کردم. تمام روز دویدم. شستم. چیدم. پختم. تماشا کردم. شنیدم. و شب، خسته اما راضی به خانه برگشتم؛ در حالی که به اندازه‌ی سه نفر زندگی کرده بودم.

#روزنوشت

چارچوب😁😅🎈🫣

داد جارویی به دستم آن نگار
گفت از دریا برانگیزان غبار

#روزگفتار
#خودسازی
#توسعه‌فردی
#مولانا

این عکس از پله‌های یک کارخونه‌ی متروک دکمه‌سازیه. از دیشب که این عکس دیدم با خودم فکر می‌کنم هر آدمی یک ردی از خودش به جا می‌زاره. ردی که نشون میده کی بوده و چکار کرده. هیچ‌چیز در گذشته ما وجود نداره که اثری در حال ما نذاشته باشه.

📌آیا چیزی در گذشته شما وجود داره که خودش در حال شما نیست اما اثرش باقیه؟


@Afsharel

اخلاقی رفتار کردن با خود چگونه است؟

هنوز هم چیزهای خارج از برنامه بدجور مضطربم می‌کند‌

یکی از عواملی که هميشه مضطرابم می‌کند، عدم پیش‌بینی و کنترل شرایط است. زمانی که چیزی خارج از برنامه یا انتظارات من پیش می‌آید، حس بی‌ثباتی به سراغم می‌آید و این بی‌ثباتی به اضطراب تبدیل می‌شود. گاهی این حس ناشی از حضور یک مهمان ناخوانده است، گاهی از یک سوال پیش‌بینی نشده، یا حتی یک دعوت ناگهانی. (از سمت کسانی که برایم خیلی مهم هستند و من تلاش بسیار کرده‌ام تا در نظر انها بی‌عیب باشم)

شاید بهتر باشد این جمله که "چیزهای خارج از برنامه مضطربم می‌کند" را به شکلی دیگر بیان کنم. به جای آنکه بگویم "چیزها"، بگویم "آدم‌ها" یا حتی دقیق‌تر، بگویم "فلان شخص" یا "فلان دوست". شاید این تغییر، چرایی این اضطراب را برایم شفاف‌تر کند.

در زندگی هر فرد، انسان‌هایی وجود دارند که به نوعی حس ناکافی بودن را در او بیدار می‌کنند. کسانی که نه تنها با کلماتشان، بلکه با رفتار و نگاهشان به شما القا می‌کنند که به اندازه کافی خوب نیستید. در چنین لحظاتی است که حس می‌کنید کنترل اوضاع از دستانتان خارج شده است.

گاهی تنها راه مقابله با این نوع اضطراب، حفظ احترام به خود و تعیین حدومرز مشخص است.

تمام صبح را به آزادنویسی درباره چنین آدم‌هایی اختصاص دادم. به خودم قول دادم اینها را فقط برای خودم بنویسم و منتشر نکنم. چرا؟ چون صادقانه و شفاف باشد و به دور از تحریف و سانسور.

🧚‍♀در زندگی ما کسانی هستند که به ما آسیب می‌رسانند اما همه آن‌ها را می‌توانیم از کهکشان ارتباطی‌مان خارج کنیم. فقط حواسمان باشد که خودمان جزو آنها نباشیم. تنها کسی که چه بخواهیم چه نخواهیم تا ابد با ما می‌ماند خودمانیم. ارتباط ما با خودمان پیچیده‌ترین و عمیق‌ترین و عجیب‌ترین رابطه است به کسی اجازه ندهیم این رابطه را خراب کند.
به گمانم وقتی خودمان را دوست داشته باشیم و بپذیریم، هیچ چیزی از بیرون نمی‌تواند باعث اضطراب ما شود، حتی تو دوست عزیز.

آدم دوستان خود را سخت‌تر از دشمنانش می‌بخشد.
#اروین‌یالوم

دوست‌داشتن آدما به معنی قبول‌داشتنشون نیست. باشه؟

ویرجینیا وولف، نویسندهٔ برجسته و از پیشگامان فمینیسم ادبی،
در کتاب A Room of One's Own می‌نویسد:
«زنان برای نوشتن به یک اتاق از آن خود و اندکی پول نیاز دارند اما جهان هرگز بدون صدای آن‌ها نمی‌ماند. این صداها همیشه راهی برای شنیده شدن پیدا می‌کنند.»

📚نویسندگی برای زنان یک مبارزه است، اما تاریخ مملو از زنانی است که با قلمشان مرزها را جابه‌جا کرده‌اند.

✍️چه چیزی به شما انگیزه می‌دهد که صدای خود را از طریق نوشتن به دنیا برسانید؟

#ویرجینا_وولف

شب‌های روشن

مامان حسن‌یوسف‌هایش را دور ایوان طبقه بالا چیده بود. شاخه‌های درخت بِه از حسن‌یوسف‌ها رد شده بودند و به سمت ماه بالا رفته بودند.

برادرم یک قارچ بزرگ از کوه آورده بود، آنقدر بزرگ که شد شام همان شب. مامان همان‌طور که قارچ را وارسی می‌کرد به برادرم گفت: "چند بار بگم روزای ابری نرو کوه، دلم به هزار راه میره." و باحوصله شروع کرد به خرد کردن قارچ.

همه روی ایوان جمع شده بودیم و مامان را تماشا می‌کردیم که حالا داشت قارچ‌ها را سرخ می‌کرد. لامپ ایوان کم‌نور بود. برادرم رفت بیرون و با یک لامپ خیلی بزرگ برگشت. تا آن موقع لامپی به آن بزرگی ندیده بودم. همه‌جا مثل روز روشن شد. حس‌یوسف‌ها در نور می‌درخشیدند و برگهای درختِ بِه در باد تکان می‌خورد. همان‌جا سفره پهن کردیم. همان‌جا شام خوردیم. یک لامپ و یک قارچ بهانه‌ای شدند برای یک جشن. برای تبدیل‌شدن یک لحظه معمولی به یک خاطره.


از آن روزها سال‌ها گذشته. چراغ‌های بزرگ‌تر و زیباتر بسیاری دیده‌ام، انواع قارچ‌ها را امتحان کرده‌ام اما هیچ‌کدام، نه نور هیچ چراغی، نه طعم هیچ قارچی و نه رنگ هیچ حسن‌یوسفی، مثل آن شب نشد که نشد.

خاطره‌ها از ترکیب لحظات ساده، احساسات و ارتباطات عمیق ساخته می‌شوند. گاهی حتی یک لحظه به ظاهر بی‌اهمیت می‌تواند در آینده به یادماندنی‌ترین خاطره‌ها را بسازد، به شرطی که در آن لحظه حضور داشته باشیم و قلباً آن را تجربه کنیم.


#خاطره

درباره فیلم روزی روزگاری در آناتولی

🔺خطر اسپویل


"روزی‌روزگاری در آناتولی" یک قصه‌ی غیرمعمولی از آدم‌های معمولی است.‌ صد و پنجاه و هفت دقیقه در تپه‌های سرسبز آناتولی بالا و پایین رفتم؛ خسته‌، ملول و متحیر.

نیمه‌ی اول داستان پرست از دیالوگهای کم‌اهمیت، علامت سوال و ابهام. یک تیم چند نفره متشکل از پلیس، دادستان، دکتر و قاتل در جستجوی یک جسد به جاده می‌زنند. متهم اعتراف کرده که جسد را جایی در میان تپه‌ها دفن کرده، می‌روند تا جسد را دربیاورند و پرونده را ببندد.

کنان (قاتل) اما نظرش عوض می‌شود. ترسیده. همه را با خود ازین تپه، به آن تپه، ازین دشت به آن دشت، ازین مرتع به آن مرتع می‌کشاند. نه فقط شخصیتها که ببینده هم خسته و بی‌حوصله می‌شود. پلیس مودب و باحوصله رنگ عوض می‌کند. با هر دشنامی که پلیس می‌دهد با هر مشتی که به قاتل می‌زند بیننده هم یک لگد می‌زند که:" دِ بگو چکارش کردی"

توی ماشین از طعم پنیر بوفالو حرف می‌زنند. از تعداد دفعات دستشویی رفتن رئیس پلیس، از فاصله مرتع تا شهر، از اسم روستاها. توی ماشینی که یک قاتل نشسته است و دارند می‌روند یک جسد پیدا کنند از انواع ماست حرف می‌زنند.

همه‌ی تیم‌ گرسنه، خسته و خشمگین به خانه کدخدا می‌روند تا چیزی بخورند و جستجو را از سر بگیرند.
با ورود دختر کدخدا به اتاق ناگهان فضای قصه عوض می‌شود. دختر همه زن‌هایی می‌شود که باید در قصه باشند ولی نیستند.

کنان به رعشه می‌افتد. چرت دادستان می‌پرد. دکتر افسرده‌تر می‌شود. مردها مُقُر می‌آیند. کنان جای جسد را نشان می‌دهد. دادستان قصه همسرش را می‌گوید که بعد از زایمان به طرز غیرقابل باوری می‌میرد. پلیس از بیماری لاعلاج پسرش می‌گوید و دکتر از کالبد‌شکافی...

جسد را از زیر خاک بیرون می‌کشند. دادستان موهایش را مرتب می‌کند و بقیه تیم شباهتش را به فلان بازیگر تصدیق می‌کنند. نه آمبولانسی در کار است نه کاوری برای پوشاندن جسد. جسد را لای پتو توی صندوق عقب می‌گذارند؛ کنار چند تا خربزه که راننده از دشت چیده است.

تیم سرخوش و پیروزمندانه به شهر برمی‌گردد.‌ جسد به پزشکی‌قانونی منتقل می‌شود و تا انتهای فیلم دکترست و کالبدشکافی صدای شره کردن خون، صدای تماس دستهای دستیار پزشک با قلب و ریه و مغز مقتول، پاشیدن خون به صورت دکتر و حقیقتی که مخفی می‌شود.

🔺جیلان تمامش کن. این کالبدشکافی تهوع‌آور را تمام کن. فهمیدیم که تو در تمام فیلم دنبال جسد نبودی، دنبال نمایاندن نیمه پنهان و تاریک وجود انسان بودی. همه قاتلند. دست از سر جسد بردار.

فیلم‌ تمام شده. من مانده‌ام و چشمهای غمگین دکتر، من مانده‌ام و گریه‌های جانسوز کنان(قاتل)، من مانده‌ام و دادستان و داغی که تازه شده، من ماندم و پلیسی مایوس، من مانده‌ام و سگ سیاه یاشار(مقتول)، من مانده‌ام و لکه‌ی خون، من مانده‌ام و بی‌تفاوتی‌ها ...هاج‌وواجم. نفسم بالا نمی‌آید.

#بیلگه‌جیلان

جهان به چه کار آید اگر...

چون با او ندارم زنگ که زد بیاید خانه‌مان، کار بخصوصی نکردم. چای دم کردم. میوه شستم یک رژ ملایم زدم و دوباره روی مبل ولو شدم با همان پیژامه راه‌راه و نیمتنه‌ی گل‌گلی که از قضا خیلی هم دوستشان دارم.

حس خوشایندی مثل گرفتن دوش آب گرم به سراغم آمد. این بی‌خیالی را به فال نيک می‌گیرم. من آدم ناراحتیم! ناراحتی متضاد راحتی است نه متضاد شادی. هر مهمانی کوچک و بزرگ، هر تغییر، هر ابهام، هر کنایه و اشاره، هر بهم‌ریختگی ظاهری آرامشم را می‌خراشد.

اما امروز یک چیزی فرق داشت. کتابهای روی کاناپه، ماژیکهای کنار تلفن، دیوان حافظ روی پیشخوان، حتی قابلمه‌ی نشُسته‌ی کنار سینک باعث نشد لحظه‌ای به این قرار شک کنم.‌ یک عصر خاطره‌انگیز برایم رقم خورد. بیشتر از همیشه حرف زدیم و رهاتر از همیشه خندیدیم.

من خیلی ‌وقتها زندگی را از دست داده‌ام. لحظه را کشته‌ام. چه قرارهایی که نگذاشتم، چه سفرهایی که نرفتم، چه مهمان‌هایی که نپذیرفتم، چه مهمانی‌هایی که نرفتم و چه دیدارهایی که به قیامت موکول شد فقط به این دلیل که منتظر یک فرصت بهتر بودم.

این روزها دارم راحت بودن را تمرین می‌کنم. راحت بودن با خودم، با اطرافیانم و با زندگی. امروز برای اولین بار فهمیدم که هیچ چیز نمی‌تواند بهتر از این لحظه باشد برای در آغوش کشیدن زندگی. به قول مصطفی زمانی: جهان به چه کار آید اگر ترا در کنار خود نداشته باشم و کلمات چه بیهوده خواهند بود اگر نتوانم روبه‌رویت بایستم و فریاد بزنم دوستت دارم.


@Afsharel

عکاسی، بالن‌سواری، عشق و اندوه

هر داستان عاشقانه بالقوه یک داستان اندوه هم هست.
@Afsharel

صداهایی که در هر شرایطی شادی می‌ریزه توی قلبم:
صدای خنده بچه‌ها
صدای بارون
صدای پرنده‌ها
صدای آب
الان همه این صداهارو با هم دارم.