👁🗨 در اساطیر محلی
#آریایی و فولکلور اقوام
#ماد و
#پارس سخن از موجودات افسانه ای بسیاری در میان است. این موجودات اغلب خاستگاهی باستانی و یا
#زرتشتی دارند که پس از ورود
#اسلام به ایران تا حدودی با اعتقادات مسلمانان درامیخته اند و به شکل فعلی امروزی درامده اند.
در میان این موجودات باور به موجودی با عنوان
#مردازما باوری عام و فراگیر است.
#مردازما یا
#مرد_آزما که در گویش های محلی
#مرتزما یا
#مرداز هم نامیده شده است طبق باور های محلی امروزه یک هیولای نه چندان اهریمنی یا یک جن است. در مورد شمایل این موجود اتفاق نظری وجود ندارد اما بعضا او را با توصیفاتی عجیب معرفی میکنند. مثلا موجودی با بدن سگ و سر یک قاطر و از این قبیل!
تشابه اسمی
#مردازما با پادشاه اساطیری معرفی شده در اساطیر
#آریایی و
#شاهنامه یعنی
#مرداس ( پدر
#ضحاک ) شایان توجه است. اما باید بدانیم بنا بر شاهنامه
#مرداس شاهی
#تورانی تبار و زاهد و عدالت گستر و نیک سیرت است و نزد ایرانیان و
#فردوسی جایگاهی محترم دارد که این مورد احتمال تبدیل شدن وی به هیولا در باور عامه را کمرنگ می کند.
مورد مشترک در باور مناطق به
#مردازما، سکنی گزیدن وی در تاریک و جاده هاست. او به هنگام شب بر مسافران تنها در جاده ها ظاهر می شود. بر مبنای برخی روایات او فقط بر افراد ترسو ظاهر می شود و با افراد شجاع وی را کاری نیست. بعضا گفته شده که وی به تقلید صدای آشنایان قربانی خود میپردازد و آنان را به سمت دره ها و بیشه ها در تاریکی شب منحرف می سازد (انطباق با اسطوره
#ونگ_زن در اساطیر
#پارت دارد) اما قول متفق این است که اگر فرد از مردازما نترسد آزار او بی اثر میشود و حتی اینکه با شخص دوست شده یا به خدمت او در می آید.
در فرهنگ فولکلور کورد و لُر از این موجود را "جوان آزما" نیز نامیده اند و عکس العمل جوانان در مواجهه با وی را ملاکی جهت سنجیدن شجاعت و بلوغ هر جوان میدانند.
همچنین باید بدانیم مردازما را به شکل اهریمنی قناس و دراز قد تصور نموده اند که هرچه به آن نگاه کنند دراز تر میشود و قدش به آسمان میرسد. البته این مورد بی ربط با نوع توهمات ناشی از ترس بیش از حد به هنگام تاریکی و تنهایی هم نیست و تمام این توصیف میتوانند نشئت گرفته از یک وحشت و احساس خطر دیرینه و نهادینه در غریزه انسان باشند.
▫️@Torecilik
