وبسایت فرهنگی صدانت

🔆 پرونده‌ی فلسفه تحلیلی در زندگی روزمره

سلسله جلسات پرونده «فلسفه تحلیلی در زندگی روزمره» ۱۴ گفتگوی اینستاگرامی به میزبانی #محمدرضا_واعظ و به همت موسسه فرهنگی هنری پیدایش(رویش دیگر) است که در بهار ۱۴۰۱ برگزار شده است.

۱. میزگرد فلسفه تحلیلی و زندگی روزمره؟!،
حاضرین: #حسین_شیخ_رضایی (مدیر گروه مطالعات علم موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران)، #ابراهیم_آزادگان (رئیس دانشکده فلسفه علم دانشگاه شریف)، #بابک_عباسی (مدیر گروه فلسفه دانشگاه آزاد، واحد علوم و تحقیقات تهران)، محمدرضا واعظ(پژوهشگر فلسفه، دانشگاه بن آلمان)؛

۲. فلسفه تحلیلی و معنای زندگی از دیدگاه تامس نیگل
مهمان: #جواد_حیدری ، عضو هیئت علمی دانشگاه شاهد و مترجم آثار تامس نیگل؛

۳. فلسفه تحلیلی و تفکر انتقادی
مهمان: #علی_حسین_خانی (عضو هیئت علمی گروه مطالعات علم موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران و پژوهشگر در پژوهشکده فلسفه تحلیلی، پژوهشگاه دانش‌های بنیادین (آی پی ام)؛

۴. میزگرد «خوب زیستن در فلسفه تحلیلی و فلسفهٔ قاره‌ای»؛
مهمانان: بابک عباسی و #مسعود_زنجانی (مدرس و پژوهشگر فلسفه)؛

۵. فلسفه تحلیلی و زیبایی شناسی؛
مهمان: #کاوه_بهبهانی (مترجم و پژوهشگر فلسفه)؛

۶. فلسفه تحلیلی و علم؛
مهمان: #امیراحسان_کرباسی_زاده (عضو هیئت علمی گروه فلسفه دانشگاه اصفهان)؛

۷. فلسفه تحلیلی و سیاست(جان رالز، رابرت نوزیک)؛
مهمانان: #علی_معظمی (عضو سابق هیئت علمی دانشگاه آزاد- واحد علوم و تحقیقات تهران)؛

۸. میزگرد فلسفه تحلیلی و محیط زیست؛
مهمانان: حسین شیخ رضایی و امیر احسان کرباسی زاده؛

۹. فلسفه تحلیلی و گردشگری خلاق؛
مهمان: #مژگان_خلیلی (دکتری فلسفه)؛

۱۰. فلسفه تحلیلی و هنر؛
مهمان: #امیر_مازیار (عضو هیئت علمی دانشگاه هنر تهران)؛

۱۱. میزگرد فلسفه تحلیلی و "رابطه علم و دین"؛
مهمانان: ابراهیم آزادگان، #حامد_صفایی‌پور (دکتری فلسفه علم)؛

۱۲. فلسفه تحلیلی و ریاضیات؛
مهمانان: #آرزو_اسلامی (عضو هیئت علمی دانشکده فلسفه دانشگاه ایالتی سان فرانسیسکو آمریکا) و #حسین_بیات (دکتری فلسفه علم)؛

۱۳. فلسفه اخلاق تحلیلی و روان‌درمانی
مهمان: #محمود_مقدسی ، دکترای فلسفه و کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی؛

۱۴. فلسفه ذهن تحلیلی و روان درمانگری؛
مهمان: #مهدی_نسرین (روان درمانگر و عضو سابق هیئت علمی موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران)؛

🌐 دریافت فیلم تمام جلسات

🌾 @Sedanet
🌾 @rooyeshedigar
🌾 @tanhaatarazyekbarg

❄️ ژان پُل سارتر و جامعۀ امروز ما
تأملی دربارۀ مفهوم «آزادی»
✍️ #محمدرضا_واعظ_شهرستانی

🔅بیشتر ما در حال زندگی در جامعه‌ای هستیم که، به تعبیر عموما فلسفی و خصوصا سارتری، نه تنها خود را محکومِ به وجود یافتن و متولد شدن می‌دانیم بلکه به یقین بر این باور هستیم که بسیاری از گزینه‌ها و انتخاب‌ها از پیش توسط افراد، سازمان‌ها، دولت‌ها، قدرت‌ها و نیروهای خارجی و یا داخلی برای ما رقم خورده است. انسانی که نه تنها در سطح ناخودآگاه بلکه در سطح هوشیار و خودآگاه نیز بر این باور است که سهم به سزایی در شکل‌گیری ماهیت خود و مجموعه رخدادهای فرهنگی، اجتماعی و سیاسی جامعه‌اش ندارد. چنین باوری درست برخلاف دیدگاه ژان پل سارتر است. چرا که او بر این باور بود که انسان در هر شرایطی محکوم به انتخاب در میان گزینه‌های پیش رویش است.

🔅بعد از رهایی فرانسه از اشغال توسط نازی‌ها، سارتر در مقاله‌ای با عنوان Les Temps Modernes چنین می‌نویسد که فرانسوی‌ها هیچ‌گاه چنان آزاد نبوده‌اند به اندازه‌ای که در جریان اشغال سرزمینشان توسط نازی‌ها، حکومت استبدادی ویشی و جنبش مقاومت آزاد بودند. چرا که مردم فرانسه آزاد بودند تا میانِ گزینه‌هایی همچون پیوستن به جنبش مقاومت، مدارا و سکوت و یا همکاری با اشغالگران انتخاب کنند.

🔅در حقیقت، امکانِ انتخاب آزادانه در میان گزینه‌های بیان شده، به معنای دقیق واژه، خود را به آن‌ها تحمیل می‌کرد. «هیچ‌کس نمی‌توانست در این مورد تصمیم نگیرد، و هر روز این انتخاب که باید آزادانه شکل می‌گرفت، پیش روی فرانسوی‌ها قرار داشت. در نتیجه، [به عبارتی]، آن‌ها مدام از آزادی خود با خبر بودند و آن را می‌آزمودند» . در حقیقت، از دیدگاه سارتر در مرده‌های بی‌کفن و دفن، حتی زندانی‌های شکنجه دیده هنگامی که خبر اعدام خود را می‌شنوند، همچنان در آستانۀ مرگ نیز از امکان آزادی و انتخاب خود حرف می‌زنند.

🌐 متن کامل این نوشتار

🌾 @Sedanet
🌾 @rooyeshedigar

❄️ انفعال اجتماعی؛ تأملی دربارۀ «باور نادرست» از منظر ژان پُل سارتر
✍️ #محمدرضا_واعظ_شهرستانی

🔅تصور کنید زنِ جوانی با مردی جنتلمن برای نخستین بار در کافه‌ای قرار ملاقات دارد. مرد به نشانۀ صمیمیت و نزدیکی‌ای که هنوز به وجود نیامده است، در میانۀ صحبت دست زن را می‌گیرد. مرد چنین رفتار می‌کند تا بلکه بتواند حس خوب خود را از با آن زن بودن نشان دهد. اما این در حالی است که زنِ جوان این تماس جسمانی را دستِ کم در نخستین دیدار نمی‌خواهد ولی اگر دست خود را ولو با ملایمت از دستِ مرد بیرون بکشد به معنای امتناع و فاصله‌ای تعبیر می‌شود که چه بسا ادامۀ این رابطه را تحت تأثر قرار خواهد داد و حتی ممکن است دیدار بعدی آن‌ها را خراب کند. بهترین راهی که زن پیدا می‌کند آن است که وانمود کند که متوجه این کار مرد نشده است! در حقیقت، زنِ جوان به جای انتخاب نوع عکس العمل خود در مقابل عمل مرد، خود را به حالتی می‌زند که گویی اصلا متوجه این عمل مرد نشده است.

🔅موقعیت بالا، مثالی است از کتاب هستی و نیستی ژان پل سارتر. سارتر بر این باور است که آن زن با وانمود کردن به ندانستن و عدم انتخاب میان گزینه‌های پیش‌رویش، خود را فراتر و مستقل از وضعیتی که در آن قرار دارد نشان می‌دهد؛ یعنی با سلب مسئولیت از خود برای انتخاب گزینه‌ای، خود را فراتر از وضعیتی نشان می‌دهد که باید در آن انتخاب کند. سارتر این حالت ذهنی زن را «باور نادرست» می‌داند. باور نادرست از نظر او «گونه‌ای روراست نبودن با خویشتن و دیگران» است. در واقع، «باور نادرست» حالتی هستی‌شناسانه و وجودی است که فرد در آن حالت، امر نادرست را به جای امر درست وانمود می‌کند و خود را قانع می‌سازد که این امر نادرست، امر درست و حقیقی است. دقیقا همانند زنِ جوان که وقتی در موقعیت انتخاب قرار می‌گیرد با باوری نادرست خود را به بیراهه می‌زند و چنان وانمود می‌کند که متوجه عمل مرد نشده است...

🌐 مطالعه متن کامل در صدانت

🌾 @Sedanet
🌾 @rooyeshedigar