✍ چند روزی است که دوباره خبری سراسر دروغ مبنی بر یافتنِ منابع عظیم آب شیرین در بلوچستان ایران و به نقل از ظاهراً خبرنگاری گمنام! در حال بازنشر است. شگفتیام از روابط عمومی وزارت نیرو است که چرا با سکوت تاسفبارش اجازه گسترش چنین دروغهایی را میدهد؟ و چرا رسانه ملی اینگونه از کنار چنین خبر کذبی میگذرد؟ نکند منافعی در به اشتراکنهادنِ چنین دروغهایی وجود دارد؟ نکند شرکتهایی که به دنبال گرفتن کره از آبهای #فسیلی و #ژرف هستند، میخواهند با تکثیر این دروغها، منابع مالی لازم را از سازمان برنامه و بودجه اخذ کنند؟!
🔻واقعاً چرا درک نمیکنید که با سکوت در برابر چنین دروغهایی، تمامی کوشش نرمافزاری برای بهبود کیفیت مصرف آب در هر سه بخش شرب، صنعت و کشاورزی هدر میرود؟!
🔻تاسفآورتر آنکه وقتی در مترو یا اتوبوس با مردم همکلام میشوی، با اشاره به این خبر میگویند: دیدی! این همه آب دارند و ما را از کابوس تشنگی میترسانند و مدام روی بنرهاشان مینویسند: "آب هست، اما کم است!" لابد میخواهند آب را هم به عراق و کویت و یمن و سوریه صادر کنند!!
🔴آیا هیچ راهی جز برداشت از آبهای ژرف برای ما باقی نمانده است؟!🔴
در شماره ۴ شهریور #روزنامه_شرق، #علیرضا_توکلی با درجه دکترای مهندسی آب، یادداشتی تامل برانگیز به رشته تحریر درآورده با عنوان: "اکتشاف آبهاي ژرف، راهحلي وسوسهانگيز". وی می گوید: هزينه اجراي طرح اکتشاف #آبهاي_ژرف ٢٥٠ ميليون دلار برآورد شده و حداکثر بین ۱.۵ تا ۲ میلیاردمتر مکعب آب را سالانه می توان برداشت کرد که با اين ميزان سرمايه، پروژههاي زير قابل اجرا هستند:
1⃣ احداث دو واحد #تصفيهخانه_فاضلاب مشابه تصفيهخانه جنوب غربي #تهران با پوشش جمعيتي بيش از دو ميليون نفر و ظرفيت پساب سالانه ١٩٠ ميليون مترمکعب و به عبارتي روزانه حدود ۵ ميليون مترمکعب (شايان ذکر است که ميزان مصرف روزانه آب شهر تهران حدود سه ميليون مترمکعب است). 2⃣ احداث هشتهزار و ٣٠٠ کيلومتر شبکه آب جديد (هدررفت شبکه آب موجود بيش از ٣٠ درصد است) در کشور (طبق آمار شرکت آب و فاضلاب شهري کشور در سال ١٣٩٤ تنها حدود دوهزار و ٣٠٥ کيلومتر شبکه توزيع و انتقال آب اصلاح و بازسازي شده است). 3⃣ احداث #نيروگاه_بادي يا #خورشيدي و با انرژيهاي تجديدپذير و توليد حدود ١٢٥ مگاوات برق به صورت روزانه (طبق آمار وزارت نيرو تا ابتداي مرداد ٩٦، کل برق توليدي با انرژيهاي تجديدپذير حدود ٢٩١ مگاوات - حدود ۳۸ درصد از توليد برق کشور - بوده است).
✅ خواننده عزیز #درویشنامه! آنچه باید بر دریافتهای فوق افزود، آن است که فقط در بخش کشاورزی به دلیل لکنتهای جدی در حوزه نرم افزاری؛ سالانه به گفته دکتر #مکنون: حدود ۲۶.۷ میلیاردمتر مکعب آب صرف تولید محصولاتی می شود که پیش از رسیدن به دست مصرف کننده واقعی، تبدیل به ضایعات می گردد! زیرا روشهای برداشت محصول، بسته بندی، دپو، سردخانه و حمل و نقل در بخش کشاورزی نارسایی بسیار داشته و برای ترمیم و بروزرسانی آن نیاز به سرمایه گذاری دارد.
🔴 نکته آخر آنکه هرچند استخراج آبهای ژرف - و نه #فسیلی - به مراتب تبعات و نگرانیهای محیط زیستی کمتری به نسبت اجرای طرحهای #انتقال_آب_بین_حوضه_ای، #سدسازی و #نمکزدایی از آب شور دریا دارد؛ اما همچنان باید به دو نکته زیر توجه کنیم:
🔶 نخست آنکه با چنین هزینه ای و همانطور که اشاره شد، می توان در حوزه #بازچرخانی_آب و کاهش هدررفت از شبکه آب شرب و نیز استحصال انرژیهای نو، گامهای موثرتری برداشته و کشور را از ساخت نیروگاههای حرارتی بیشتر که منجر به تاراج منابع آبی و انتشار گازهای گلخانه ای افزونتر می شود، رها ساخت.
🔶 و دوم آنکه طرفداران استخراج آبهای ژرف می گویند: این آبها تجدیدپذیر است و اگر ما از آنها استفاده نکنیم وارد #خلیج_فارس یا #دریای_خزر شده و از دسترس خارج می شود و به #هدر می رود! واقعیت ماجرا اما این است کیفیت این دو پهنه آبی استراتژیک کشور در شمال و جنوب ایران - که هم اکنون هم به دلیل آلودگیهای متعدد وضعیتی به شدت نامطلوب دارد - آشکارا وابسته به ورود همین آبهای شیرین و با کیفیت است تا بتواند از #زیگونگی آبزیان خود حراست کرده و درنتیجه ایرانیانی که از محصولات دریایی در رژیم غذایی شان بهره می گیرند، در معرض بیماریهای گوناگون قرار نگرفته و هزینه های درمانی هنگفت تری به کشور تحمیل نشود.
⚡ بنابراین، آیا سزاوارانه تر نیست بهره برداری از چنین منابع ارزشمند و گرانقیمتی را موکول کنیم به زمانی که مطلقاً هیچ چاره دیگری برای تامین آب شرب ایرانیان نداریم؟ و البته می خواهم بگویم: اگر هدررفت آب در بخشهای کشاورزی، صنعت، خدمات و شرب به حد استاندارد کاهش یافته و کشور براساس مزیتهای واقعی اش توسعه یابد؛ یعنی به سمت کاهش وابستگی معیشتی به منابع آب و خاک حرکت کنیم؛ دستکم تا یکصدسال آینده هم با چنین تنگنایی روبرو نخواهیم شد.
✅ بخش نخست: یک #سمن_محیط_زیستی از چه مطالباتی باید خود را برحذر دارد؟!
✅ اهالی عزیز #درویشنامه! خطاب آنچه می خوانید، آن گروه از هموطنان ماست که خود را #کنشگر_محیط_زیستی و فعال در یک سازمان مردمنهاد یا #سمن می دانند. مفهوم #طرح_انتقال_آب_بین_حوضه_ای، آشکارا با نخستین آموزه یک دوستدار یا اکتیویست محیط زیستی تناقض دارد. اجرای چنین طرحهایی - از جمله #بارورسازی_ابرها - به منزله کاهش کارایی و افزایش ناپایداری بومشناختی یا اکولوژیکی حوضه مبدا یا بخشی دیگر از بوم سازگان -اکوسیستم- است. رخدادی که منجر به برهم خوردن نظام آبشناختی یا هیدرولوژیکی حوضه آبخیز یا منطقه شده و درنهایت، تنشی را به همراه می آورد که در میان مدت و درازمدت کیفیت زندگی همه زیستمندان ساکن در هر دو حوضه را متاثر کرده و منجر به افزایش ناپایداری یا بارگذاری های خلاف #ظرفیت_زیستی می شود.
🔴 ای آنهایی که برای منافع شخصی یا قبیله ای یا استانی خود پا بر روی اصول خدشه ناپذیر اخلاق محیط زیستی نهاده و خواهان اجرای طرح های انتقال آب بین حوضه ای چون #بهشت_آباد، #بیرگان، #بن_بروجن، #تونل_چغاخور، #چشمه_های_قطری، #تونل_زاب، #تونل_گلاب و ... هستید! بدانید که شما یک محیط زیستی واقعی نیستید. شما می توانید در قالب یک #حزب_سیاسی یا یک #تشکل_صنفی یا جمعیت دوستداران اصفهان و اهواز و شهرکرد و یزد و قم و ... به فعالیت خود ادامه دهید، اما لطفاً #نام_مقدس یک #کنشگر_محیط_زیستی را که برایش مصلحت درازمدت و پایدار کره زمین مطرح است را با چنین تظاهرات و شوهای پوپولیستی #طبیعت_ستیزانه و غیراخلاقی آلوده نکنید و اجازه دهید آن اندک کنشگر واقعی محیط زیستی که در دفاع از آرمانهایش، تحت شدیدترین فشارهای امنیتی و سیاسی قدرت سالارانِ تا #نوک_بینی_بین، قرار دارند، با احترام و وجدانی آسوده سر بر بالین نهاده و به فکر تغییر نام و مرامشان نیافتند!
🔴 این آخرین هشدار به تشکلهایی است که به بهانه محیط زیست فعالیت می کنند، اما در عمل مواهب طبیعی سرزمین شان را به #نانی می فروشند و حاضرند به قیمت افزایش تنشهای منطقه ای و فشارهای بوم شناختی، روزگار صرفاً خودشان بهتر شود.
🔴 نخستین آرمانِ همه ما باید احترام به قوانین طبیعت و مطالبه از حاکمیت برای تغییر چیدمان توسعه برمبنای موازین علمی و اخلاقی بوم شناختی باشد. ما باید بر #غلبه_تفکر_سازه_ای در مدیریت آب که عده ای سوداگر نان شان در تداوم آن است، پایان دهیم. ما باید هشدار دهیم که اگر همه برای مهار #۳۵_میلیون_تن غذایی که در سال هدر می رود، هم قسم شویم، آنگاه دستکم با حدود #۲۷_میلیارد_متر_مکعب آب مازاد روبرو خواهیم شد که بیش از سه برابر نیاز شرب ۸۰ میلیون ایرانی است.