تاریخ و فرهنگ دره شهر

به نام آنکه هستی نام ازو یافت
فلک جنبش زمین آرام ازو یافت

گزارش نشست مشترک ادبی #انجمن‌های_یوژان_و_نون
با توکل بر خداوند متعال بار دیگر شاهد نشست ادبی مشترکی توسط دو انجمن بسیار فعال شهرستان به نام های یوژان «اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی» و نون «اداره کتابخانه عمومی» بودیم.
در این نشست جمعی از علاقمندان، پیشکسوتان، شاعران، نویسندگان و مدیران محترم اداره ارشاد و اداره کتابخانه عمومی حضور داشتند، در ابتدای جلسه ضمن خیر مقدم توسط مسئولین انجمن، از فعالان، شاعران و نویسندگان انجمن یوژان که در #جشنواره_منطقه‌ای_سردار_دلها صاحب مقام شده بودند، توسط مدیران مذکور تجلیل شد:
✓محمود عزیزنژاد از دره شهر
✓محمد رحمی زاد از دره شهر
✓روح الامین قاسمی از دره شهر
ا✓میرحسین بهرامی از دره شهر
✓علی نظری از دره شهر
✓آرش میرزاپور از دره شهر
✓ملک نیاز سلاحورزی از دره شهر
✓یارعلی یاری از دره شهر
✓زینب فرضی از دهلران
✓بیت اله نوریان از ایلام
در ادامه جلسه مطالب ذیل مطرح و برنامه‌های هفته آینده نیز یادآوری شد:
جناب آقای #عطا_رشیدی‌فر:
بررسی ادوار شعر فارسی از مشروطیت تا کنون به شرح زیر:
الف. دوره‌ی قبل از مشروطیت(دوران قاجاریه)
ب. دوره‌ی مشروطیت (اواخر قاجاریه)
ج. عصر رضا شاهی (۱۳۲۰-۱۲۹۹)
چ. از شهریور ۱۳۲۰ تا کودتای ۲۸ مرداد۱۳۳۲
ح. از کودتای ۱۳۳۲ تا حدود ۱۳۴۰
خ. از حدود ۱۳۴۰ تا ۱۳۴۹
د. از ۱۳۴۹ تا ۱۳۵۷ (سقوط سلطنت، پیروزی انقلاب اسلامی)
ذ. شعر انقلاب دهه‌ی ۶۰ ، ۷۰ ، ۸۰ ، ۹۰
در مطالعه‌ی هر دوره با توجه به این عوامل به آن دور می نگریم :
۱. چهره ها
۲. مسائل اصلی (تم ها، درون مایه ها)
۳. خصایص تکنیکی
۴. عوامل تغییر (فرهنگی، اجتماعی، سیاسی)
جلسه ی آینده شعر دوره‌ی قبل از مشروطیت، (دوره ی قاجاریه) با معرفی چهره ها و بررسی درون مایه ها و خصایص تکنیکی و عوامل تغییر (فرهنگی، اجتماعی و سیاسی) بررسی خواهد شد.
جناب آقای #محمد_رحمی‌زاد مطالب زیر را مطرح نمودند؛
باتوجه به پیشینه‌ی تاریخی و ویژگی های اقلیمی و صد البته فرهنگ و رسوم سیمره از دیرباز تا معاصر مسئله ی رویاویی با دشمن و هشت سال جنگ، سؤال بزرگی که ایجاد می شود این است که چرا ما نویسنده نداریم؟! چرا در روایت ها از زبان و ساختار ادبی خالی است؟! و هزار چرای دیگر که ادبیات و تحصیل چند ساله ی ادیبان این دیار را زیر سؤال برده است. انگار به تمام روایات، قصه ها و نگفته های یک ادبیات ناب بدهکاریم...
پس باید کمی تأمل کرد و بعد از سالها چاره ای جست. چاره ای جز در انداختن طرحی نو نیست! تا شاید این امر محال و غیر ممکن را با مطالعه آثار بزرگان و نویسندگانی که شمال تا جنوب این وطن را به بهترین زبان روایت کرده اند، ممکن سازیم. مثل #کلیدر_دولت‌آبادی و #همسایه‌های_احمد_محمود و راویان و نویسندگانی از این دست. چه مثالی بهتر از #بیژن_نجدی خالقی بدعت گذار که زبان انحصاری خودش را دارد و گویا پیش از او نبوده و بعد از او هیچ کس نمی تواند او را حتی در نوشتن تقلید کند.
بیژن نجدی نویسنده‌ای که عناصر شاعرانه در داستان‌هایش به حدی است که داستان‌های او را می‌توان داستان‌ شاعرانه دانست و چه سنجیده است. نویسنده ای بافرم روایی و آدمهای داستانش هر یک به نوعی بومی و درست در هیبت و شمایل تاریخ سرزمینش. گاهی انسان قصه اش اسب قالان خان می‌شود. نجدی میان بیان، تلفیق به وجود آورده که در حال شاعرانگی است. لحن و بیان و مؤلفه های روایت را دقیق رعایت می کند.
#نویسنده‌ای_شاعر یا #شاعری_نویسنده که علم و سیاست، عشق و رنگ و تمام مفاهیم را رنگ و بو و لعاب بومی می بخشد و انسان قصه هایش را با تشبیه و گاه زبان و کنایه چنان به خوبی مطرح کرده است، که مخاطب تنها با خواندن یکی از آثارش به هنر منحصر بفرد نجدی پی می برد.
مجموعه ی معروف بیژن نجدی
#یوزپلگنانی_با_من_دویده‌اند! می‌باشد.
این اثر نجدی دارای ده داستان است که در این میان، ۶ داستان #استخری_پر_از_کابوس،
#روز_اسب‌ریزی،
#شب_سهراب‌کشان، #چشم‌های_دکمه‌ای‌_من، #مرا_بفرستید_به_تونل و #گیاهی_در_قرنطینه،
در آینده با کمک دوستان و عزیزان انجمن خوانش و بحث و بررسی خواهند شد.
سپس جناب آقای #رشید_آزادبخش عناوین ذیل را در جلسه مطرح نمودند؛
ارزش و اهمیت سخن از دیدگاه حکیم نظامی و موضوع چشم زخم و همچنین پیوستن جز به کل در مثنوی مولانا.
ادامه مطالب 👇

مطلب زیر با موضوع پیرجافر سیمره ای در آخرین شماره هفته نامه ی فرهنگی - سیاسی - اجتماعی پیک ایلام
به چاپ رسیده است:

پیر جافر دره شهری

احمد لطفی
@CEYMARIAN

نگارنده تاریخ تولد و مرگ پیر جافر سیمره ای را دقیق نمیداند، ولی آن طور که دکتر احمد زینی وند در کانال تاریخ و فرهنگ دره شهر نوشته است، ایشان یکی از شاعران عصر صفوی است و گویا به زبان فارسی و لهجه ادبی محلی یعنی [ #لکی_فهلوی] شعر می سروده است. آنطور که معمرین و روایات سینه به سینه به ما رسیده است، ایشان قبر و رودگاهش در شرق #تنگه #سراب دره شهر، بوده است و افراد بومی به زیارت قبرش می رفتند.
همین احترام گذاشتن مردم به آن قبر و سنگ چین روی قبر حکایت از آن دارد که این شخص فردی #عارف و #پیر_طریقت بوده است و حدوداً در قرن ده و یازده هجری زندگی می کرده است. وی #شاعری توانمند هم بوده و دوستانی که به نسخه خطی دسترسی دارند بهتر می توانند ایشان را معرفی کنند. آنچه مسلم است #سیمره و دارا شهر و #مهرگان_کده، #مهد_تمدن و #فرهنگ بوده است...
محققان ناچارند به مراکز اسناد و مدارکی که در #کرمانشاه و #همدان و #خرم آباد و شهرهای #عراق که آن روزگار بیشتر در زیر چتر حکمرانان صفوی بوده اند، مراجعه نمایند. بنابراین محققین باید به طور ویژه، مدارک و اسنادی هم که در مناطقی از عراق مانند #خانقین و #کوت و #عماره و ... باشد، مورد توجه قرار دهند تا با استفاده از آنها بتوان توضیحات بیشتری را اضافه کرد.
@ceymarian
از این پیر طریقت، یک بیت شعر نقل می شود که این یک بیت حالت رقت انگیز و غمنامه ی یک مادر جوان یا میانسال فرزند مرده را نشان می دهد و از طرفی دل پر عاطفه و نازک شاعر را بسیار متاثر می نماید این بیت شعر عبارت است از:
@CEYMARIAN
او رو دیم له دشت حوری ملاوان
و شین و گرین درینم تاوان
ترجمه: آن روز در دشت یا قبرستانی که در دشت واقع بود زنی زیبا روی و حوری وش را دیدم که با آه و ناله و شیون و زاری گریه می کرد از مویه ها و ناله های آن زیبا روی فرزند مرده تمام وجودم دلتنگ و متاثر گردید و به گفته «دکتر احمد زینی وند»: «آن روز در دشت زیبا رویی دیدم، ناله می کرد و با ناله اش حالم را دگرگون کرد.»
مخلص کلام این که پیر جافر با این بیت عواطف زنان لک و لر و حتی کل ایران را در دوره صفوی نشان می دهد و مرگ فرزندان برای والدین و افراد جامعه و خصوصاً مادران چقدر سوزناک و دردناک بوده است بطوری که گذشته از مصیبت دیده، سایرین نیز دچار درد و رنج و تالم می شوند.
@CEYMARIAN
احمد لطفی، مدرس دانشگاه
تاریخ و فرهنگ دره شهر
http://telegram.me/ceymarian