تاریخ و فرهنگ دره شهر

#سکه_سان_قلعه_گمشده

باید به جنوب غربی دره شهر در استان ایلام سفر کنید و پا به راه ارتفاعات صخره ای کبیرکوه شوید تا بتوانید یکی از قدیمی ترین قلعه های استان ایلام را ببینید.
قلعه ای به نام #سکه_سان در حدفاصل ارتفاعات کبیرکوه و دشت دره شهر قرار گرفته است و لابه‌لای صخره های صعب العبور این ارتفاعات، گم شده است.
این قلعه در ضلع جنوبی روستای زیبای #قلعه_تسمه قرار دارد و مردم محلی روستا، سکه سان را به نام های #سکه_سون یا #سه_کسون می‌شناسند.
قلعه، یکی از بزرگترین قلعه های دوره ساسانی اسلامی بوده است. آن‌قدر دسترسی به آن سخت است که شاید کمتر گردش‌گری تاب بیاورد و ارتفاعات بلند و صخره ای آن را طی کند و زیر طاق قلعه نفسی تازه نماید.
با این حال، سکه سان از روزگاری که ساسانیان بر ایران حکومت می‌کردند و تصمیم گرفتند برای دفاع از مناطق نظامی شان این دژ مهم را بنا کنند، تا امروز پابرجا مانده است.
قلعه سکه سان از نظر مهندسی ساخت، بدون شک یکی از شاهکارهای دوره ساسانی و بعد از آن است.
در ساخت این بنای مرتفع، از سنگ و گچ و قلوه های اُوِر سایز(قلوه سنگ های بزرگ) استفاده شده است. ضخامت دیوارهای آن گاهی به یک متر هم می‌رسد. معماران این قلعه، برای آن که دیوار های بنا غیرقابل دسترسی و نفوذ باشد، آنها را روی صخره ها بنا کرده‌اند حتی آب‌انبار های آن را هم در دل صخره ها کَنده‌اند.
قلعه ۳۶۰ درجه به اطراف خود دید دارد و در واقع بهترین نوع یک بنای نظامی است. موقعیت قلعه، هر راهی را برای فتح توسط دشمنان، می‌بندد.
هرچند عده ای معتقدند قلعه سکه سان در دوره #حسن_صباح روزگار پر رونقی داشته و به عنوان دانشکده نظامی مورد استفاده قرار می‌گرفته است اما عده‌ای هم معتقدند که قلعه سکه سان به احتمال زیاد ضراب خانه حکومت وقت بوده است و به همین دلیل نام آن را سکه سان گذاشته اند.
متأسفانه این قلعه در سال‌های گذشته بارها و بارها مورد تاراج دزدان آثار باستانی قرار گرفته و به شدت آسیب دیده است و به دلیل کَنده‌کاری های غیرقانونی و انفجار، اثر چندانی از قلعه و دیوارهای آن باقی نمانده و تخریب شده است.
آنچه قلعه سکه سان را نسبت به دیگر بناها متمایز می‌سازد، مسیر صعب‌العبور آن است. قلعه بر روی نوک قله واقع شده است و تنها مسیر دسترسی به قلعه، راه باریکی بین روستای قلعه تسمه و وحدت آباد است. قلعه بر روی قله‌ای مرتفع تکیه زده و چند صد سال است مانند عقابی بر فراز کبیرکوه، خودنمایی می‌کند.

مدیریت کانال سکه سون
۲۵ شهریور ۱۴۰۲
https://t.center/sekasonghalehtasmeh

✍ @CEYMARIAN
┈••✾•🌿🌺🌿•✾

باسلام،
درپی درج نوشته ای درکانال وزین تاریخ و فرهنگ سیمره درباره پیوند نام های جغرافیایی #سیکان #سکه سون و #سراسو یا سراسون با قوم کاسیت نخست اینکه نام های جغرافیایی دیرین یکی از روزنه های شناخت تاریخ زیست انسان درنواحی جغرافیایی هستند اما پیوند دادن نام های جغرافیایی انگونه که نوشته شده است نادرست است
#سیکان همان سی کینی درزبان محلی (یا سی چشمه) بوده است..
#سکه_سون همان سکه ساز بوده که دراین باره درمنابع تاریخی به ان اشاره شده است
سراسو به چم (معنی)بلندای نواحی کوهستانی که اشراف به جاهای دیگر داشته باشد گفته می شود و نامی اشنا وگسترده درزبان های محلی این دیار است که بسیار رایج بوده است

اما در لرستان وایلام نام مکانهای جغرافیایی دیده می شود که احتمالا پیوند با قوم تاریخی #کاسیت دارد همانند نام رود کشکان شاید درریشه کسکان بوده است ، یا ناحیه سیکستان دربین خرم اباد وبروجرد..
البته این هم احتمال می رود نام دیگر سیستان باشد ویا پیوندی با قوم سکا ها داشته باشد
ویا بلندای اسی بی کوه (سفید کوه)لرستان کربئی نام دارد شاید به معنی کر یعنی پسر وبئی همان باوی با عروس باشد شاید ریشه ی ان برگرفته ازکاسی ها باشد
ویا بیرون از ارستان کاشان شاید همان کاسان باشد به چم (معنی) جمع کاسی باشد.

دراین باره نوشتاری درماههای اینده خواهم فرستاد...
باسپاس فراوان
#احمد_میرزائی
@CEYMARIAN

#سکه_سون بام سیمره***

شاهکار شگفت انگیر غار سکه سون

زمین شناسان، قدمت سنگ های این کوه را به دوران دوم زمین شنا سی ، یعنی دوره ژوراسیک(۱۹۰ تا ۱۳۶ میلیون سا ل قبل )نسبت می دهند،این غار پنا هگاه انسان های اولیه بوده است۰ استالا کتیت(چکنده) نتیجه تر کیب آب حا صل از بارش قطرات باران با گاز دی اکسید کر بن موجود در هوا و تشکیل اسید کربنیک ضعیف ونفوذ آن درزمین های آهکی وانجا م واکنش شیمیایی،ترکیبی نا پدار به نام بی کربنات کلسیم به وجود آورده است ،در درون لایه های آهکی ضخیم ، فضا های خالی ریزی ایجاد کرده و این فضا ها ی خالی میلیون ها سال گسترش پیدا کرده وبه مرور به هم پیو سته اند ،و به عبارتی میلیون ها سال قلم صا نع جهان خلقت، به حکا کی و نقش آفرینی این شا هکار شگفت انگیز مشغو ل بوده است،تا غارسکه سون در انتها یش استا لا کمیت هایی (چکنده) تشکیل شود بام سکه سون دارای برج های دیده بانی بر روی قله کوه ایجاد شده است ۰ مصا لح بکار برده شده شامل سنگ ها نا صاف وملات ومختصری از ساروج می باشد ۰ چندین برجک دید بانی ان در قسمت شرقی (کل صافه)بر اثر عوامل طبیعی به کلی ویران شده است ۰ جالب ترین قسمت قلعه شبکه آب رسانی وحوضچه های سنگی که از دل این کوه سنگی تراشیده اند، ووجود تونل ها وزندان های مخوف در طبقه های زیرین است ۰نزدیک ترین راه ورودی از سمت روستای قلعه تسمه و دره شاپری می باشد ،و راه دیگر ان از جاده سیکان و فر هاد اباد که به سرا سون معروف است و بیشترکاروان شتران ازاین مسیر تردد می کردند۰ بام سکه سان دارای چشم انداز زیبا یی است تما م جلگه سیمره ودامنه های کبیرکوه مله کوه بر افتو بدره پلدختر مثل اینکه بالای یک اسمان خراشی همچون برج میلاد تهران قرار داری
#عبداله_خدایاری
تاریخ و فرهنگ دره شهر
@CEYMARIAN

گذری بر تاریخ：#سیمره
@CEYMARIAN
تپه های باستانی دره شهر از دید مورخین برای اینکه به یکی از مهمترین دروازه های تاریخمان دست یابیم و به این نتیجه برسیم که تپه های سیمره ، چه جاذبه هایی داشتند،که مردم را بخود جذب نموده اند واین مردم،چطور توانسته اند،افریننده کهن ترین پدیده باشند بررسی چند جسد و استخوان و کاسه وکوزه ،چند دوک دیگ ، گوشواره و چاقو قادر نیست ابهامات ما را کم کند،یا ازخیال پردازی هامان کاسته شود .چه کسانی،این گوشواره ها وگردنبند ها راکه از زیر تپه ها،بیرون اورده اند بر گوش وگردند داشته اند ؟ ایا این تپه ها حاصل هنجارهای متفاوت در روزگار دور ما نیست؟بی شک این تپه ها مهمترین ،دروازه های تاریخ سیمره میباشند. و بسیاری از یلان اساطیری ما به درون انها که شاید قصری بزرگ بودهاند ،گام نهادهاند . ما بایدتاریخ گمشده باستانی خود را در این تپه ها پیدا کنیم. این تپه ها نگینی هستندکه باید زنگارش زد، و تراشی نو بخورد.و به انها به عنوان برگ زرینی از گذشته مان بنگریم
اشتاین باستانشناس معروف که اوایل دهه قرن چهاردهم شمسی سری به این تپه زده( ۱۳۱۵) هر کدام از این تپه ها را قلعه بزرگی دانسته و مانند چغا زنبل قصرعظیمی بود ند ،که در طول هزاران سال بعلت از بین رفتن سکنه ان بصورت تپه های
خاکی به یادگار مانده اند(ایزد پناه اثار تاریخی و باستانی لرستان ج دوم)نمونه این تپه ها را ما در کاشان بنام.سیلک کاشان یا در الشتر لرستان بنام تپه گریران داریم (منبع قبل)باستان شناسان معتقدند :که این تپه ها هر کدام ممکن است
یک زیگورات باشد،یعنی پرستشگاه پلکانی،که با نمونه هایی از آن
در بین النهرین اشنا هستیم.و سه نمونه ازآن بنام زیگورات شوش زیگورات چغا ز نبیلو زیگورات هفت تپه در خوزستان داریم(تاریخ کاشان تپه سیلک ،پرویز رجبی ص۴۴)
در تپه گریران ،تمدنی که کشف شده دوران ان را پیش از میلاد مسیح نوشته اند.دریکی از طبقات این تپه مجسمه ای پیدا شد.که انراخدای آشور نامیده اند. اورل استین
باستا نشناس قدمت تپه را به سه هزار سال قبل از میلاد تخمین میزند
( ایزد پناه ص۲۷۱ )ویا در تخت خوان ابدانان اشیای فلزی که پیدا شده مر بوط به عصر سو مریها میباشدشاید تمدن مفرغهای لرستان به وسیله عیلامیها به سومر برده شده بود (ایزدپناه جلد دوم ص۳۷۵ )
در درهشهر هم نمونه این تپه ها زیاد است تپه یا قلعه تیخان ،تپه کوزه گران ،تپه کل یزید ، تپه کلک موسیوند در دشت اباد ،تپه یا قلعه زینل ،تپه قلعه گل در داخل شهر،
تپه #رشکله، تیه #سکه_سون، تپه #چغاسبز ، تپه #فرهادآباد و.....

مطالعاتی که صورت گرفته نشان میدهدکه بر روی تپه #کل_یزید قصری وجود داشته در تپه چغا سبز در دهستان خالصه مجسمه اسبی پیدا کردند که در حال شکار بز کوهی است .و اشمیت باستان شناس فرانسوی در این تپه قطعاتی پیدا کرده که مربوط به هزاره سوم تا هزاره اول قبل میلاد هست
(ایلام و تمدن دیرینه ان ،ایرج
افشار ص۱۹۷ به بعد) در مورد تپه کوزه گران قدمت این تپه راپیش از
تاریخ میدانند و معتقد ند در زمان
زردتشت بر روی ان بنا ساخته اند
در طبقات زیرین این نپه سفالهای منقوش ورنگین وجود که باسفالهای منقوش طبقه اول شوش مطابقت دارد .وحتی در پایین ان تنور های
کوزه گری وجود داشته و بهمین جهت انراکوزه گران نامیده اند و قبرهای ان متعلق به دوره زرد
تشت نسبت داده اند(همان منبع)
در موردتپه های سیمره مطالعاتی نسبتا خوب صورت گرفته است به شرح زیرسفر نامه راولینسون راههای باستانی ایران بهمن کریمی ایرج افشار نگاهی به ایلام دره شهر وشهر های ایران ،سیف اله کامبخش واندنبرگ لویی مطا لعات باستا نشناسی اورل استین باستانشناسی در غرب ایران بهر رو این تپه ها
نیاز به مطالعا ت باستانشناسی وسیع داردبرای پیدایش زوایای تاریخی منطقه و هم نگهداری

با احترام：#علی_اکبر_هاشمی
تاریخ و فرهنگ دره شهر
@CEYMARIAN 🇮🇷