اندیشیدن تنها راه نجات

📘خطرناک‌ترین برهه از سال ۱۹۴۸

✍️#یووال_نوح_هراری
🖌#ترجمه #سودابه_قیصری

🍂 اسرائیلی‌ها و فلسطینی‌ها با خطرناک‌ترین برهه از زندگی خود از سال ۱۹۴۸ روبرو هستند. اسرائیل بدترین روز تاریخش را تجربه کرده است. فقط در یک روز، شهروندان اسرائیلی بیشتری از مجموع شهروندان و سربازان اسرائیلی جان‌باخته در جنگ سینا ۱۹۵۶، جنگ ۶ روزه ۱۹۶۷ و جنگ دوم لبنان ۲۰۰۶، سلاخی شدند. داستان‌ها و تصاویر منتشره از مناطق تحت اشغال حماس وحشتناک‌اند. بسیاری از دوستان و اعضای خانواده خودم از خشونت‌های غیرقابل وصفی رنج برده‌اند. این یعنی فلسطینی‌ها نیز اکنون با خطر عظیمی روبرو هستند. قدرتمندترین کشور خاورمیانه با رنج، ترس و خشم آکنده شده. نه اطلاع و نه توان اخلاقی دارم که بگویم از دید فلسطینی‌ها قضایا چگونه دیده می‌شود. اما در برهه‌ی بزرگ‌ترین رنج اسرائیل، مایلم درباره چگونه دیدن قضایا از طرف اسرائیل، از این سوی حصار بگویم‌.

🍂 سیاست اغلب مانند آزمایش علمی عمل می‌کند و با معدود محدودیت اخلاقی روی میلیون‌ها انسان اجرا می‌شود. چیزی را تست می‌کنی- افزایش بودجه رفاهی، انتخاب رئیس‌جمهوری پوپولیست یا پیشنهاد صلح- نتایج را نظاره می‌کنی و تصمیم می‌گیری همان مسیر را ادامه دهی یا برگردی و مسیری دیگر را امتحان کنی. آزمایش و خطا چیزیست که دهه‌ها بر درگیری اسرائیلی- فلسطینی‌ها غلبه داشته است.

🍂 طی پروسه صلح اسلو دهه‌ی ۱۹۹۰، اسرائیل به فرایند صلح فرصت داد. می‌دانم که از دیدِ فلسطینی‌ها و برخی ناظران بیرونی، پیشنهاد صلح اسرائیل ناکافی و متکبرانه بود، با این‌همه، سخاوتمندانه‌ترین پیشنهادی بود که تا آن زمان ارائه کرده بود. طی فرایند صلح، اسرائیل کنترل نسبی نوار غزه را به تشکیلات خودگردان فلسطین (محمود عباس) سپرد. نتیجه برای اسرائیل بدترین کمپینِ تروری بود که تا آن زمان تجربه کرده بود. اسرائیلی‌ها هنوز کابوس زندگی روزانه در اولین روزهای دهه ۲۰۰۰، با اتوبوس‌ها و رستوران‌هایی که هر روز منفجر می‌شدند، را فراموش نکرده‌اند. آن کمپین ترور نه تنها صدها شهروند اسرائیلی را کشت بلکه فرایند صلح و جنبش چپ اسرائیلی را نیز به باد داد. شاید پیشنهاد صلح اسرائیل ناکافی بود، اما آیا تروریسم تنها واکنشِ ممکن بود؟

🍂 پس از شکست فرایند صلح، آزمایش بعدی اسرائیل در غزه عقب‌نشینی و عدم مداخله بود. در اواسط دهه ۲۰۰۰، اسرائیل به طور یکجانبه از کل نوار غزه عقب‌نشینی، همه‌ی ساکنان آنجا را تخلیه کرد و به مرزهای شناخته‌شده بین‌المللی پیشا ۱۹۶۷ برگشت. درست است که به تحمیل محاصره نسبی بر غزه و اشغال کرانه باختری ادامه داد. با این همه، عقب‌نشینی از غزه گامی بسیار بزرگ از سوی اسرائیل بود و اسرائیلی‌ها نگران و مشتاق منتظر بودند ببینند این آزمایش چه نتیجه‌ای در بر خواهد داشت. بازماندگان چپ اسرائیلی امیدوار بودند فلسطینی‌ها برای تبدیل غزه به دولت شهری پررونق و صلح‌جو، سنگاپوری خاورمیانه‌ای، صادقانه بکوشند و به جهان و به راست اسرائیل نشان دهند که اگر به فلسطینی‌ها فرصت اداره‌ی خودشان داده شود، قادر به چه کاری‌اند.

🍂 به حتم تحت محاصره نسبی، ساخت یک سنگاپور دشوار است، با این حال، تلاشی صادقانه امکان‌پذیر بود و در آن‌صورت، هم قدرت‌های خارجی هم مردم اسرائیل بر دولت اسرائیل فشار می‌آوردند که محاصره غزه را بردارد و به پیمانی محترمانه با کرانه‌ باختری نیز تن دهد. برعکس، حماس بر نوار غزه حاکم شد و آن را به پایگاهی تروریستی تبدیل کرد که از آن مرتبا به شهروندان اسرائیلی حمله می‌شد. آزمایشی دیگر به شکست انجامید.

🍂 این اتفاق بقایای چپ اسرائیلی را بی‌اعتبار کرد و بنیامین نتانیوهو و دولت جنگ‌خواه او را به قدرت رساند. نتانیاهو نیز آزمایشی را کلید زد.

🌐 مطالعۀ متن کامل
⏰ زمان مطالعه: ۶ دقیقه
🔖 ۱۱۸۶ واژه


⚛ @AndisheKonim

وقتی هزار تا انسان یک ماه تمام به یک داستان ساخته‌شده باور کنند اسمش را میگزارند فیک نیوز. وقتی اما یک میلیارد انسان بهش ایمان داشته باشند ، اسمش را میگزارند دین.

#یووال_نوح_هراری


⚛ @AndisheKonim

✅ قطعه‌ای از کتاب

و سرانجام، فقط در صورتی میتوانیم به‌خاطرِ دستاوردهای بی‌سابقه‌ انسان خردمند امروزی به خود ببالیم که سرنوشت تمام موجودات دیگر را کاملا نادیده بگیریم.

بخش‌های زیادی از نعمات مادی که به آن فخر می‌فروشیم و از ما در مقابل بیماری‌ها و قحطی محافظت میکند به بهای شکنجه و قربانی شدن میمون‌های آزمایشگاهی، گاوهای شیرده، و مرغ‌های تسمه‌نقاله‌ای به دست آمده است.

در طی دو قرن اخیر، ده‌ها میلیارد از آن‌ها قربانی نظامی از استثمار صنعتی بوده‌اند که قساوتش در تاریخ سیاره زمین بی‌سابقه بوده است. اگر فقط یک دهم آن‌چه را فعالان حقوق حیوانات مطرح می‌کنند بپذیریم، پس چه‌بسا کشاورزی صنعتی مدرن بزرگ‌ترین جنایت تاریخ باشد.

📕 #انسان_خردمند

✍ #یووال_نوح_هراری

⚛ @AndisheKonim

#کتاب_صوتی

📙نام کتاب: #پول

📝 اثر: #یووال_نوح_هراری

📝 یووال نوح هاراری با وضوح و بینش درخشان خود تاریخچه ی پول را از اولین سکه ها تا اقتصاد قرن بیست و یکم تشریح می کند و نشان می دهد که چطور همه ی ما در آستانه یک انقلاب هستیم، فارغ از اینکه ما آن را دوست داشته باشیم یا نداشته باشیم.

⚛ @AndisheKonim

👇👇👇👇👇

🦠 جهان پس از #کرونا
🌍 #یووال_نوح_هراری
📝 فاینشنال تایمز - 20 مارس 2020
🖋 ترجمه: فراز عطار (با اندکی ویرایش)

⚛ @AndisheKonim

◀️ صحبت های #یووال_نوح_هراری درباره #همجنسگرایی


⚛ @AndisheKonim

​​❈ انقلاب پیش‌بینی ناپذیر است ‌— چرا باید تاریخ بخوانیم؟

تاریخ را نمی‌توان با تکیه به علت و معلول توضیح داد و نمی‌توان پیشگویی‌اش کرد، زیرا فاقد نظم معین است. نیروهای بسیار زیادی در کارند و کنش متقابل آن‌ها به قدری پیچیده است که حتی تغییرات ناچیزی در توان این نیروها و شیوه کنش متقابلشان می‌تواند تغییرات عظیمی در نتایج ایجاد کند. و این تمام ماجرا نیست. تاریخ چیزی است که آن را نظام آشفته (chaotic system) «سطح دوم» می‌نامند. نظام آشفته به دو شکل است. آشفتگی سطح اول آشفتگی‌ای است که به پیش‌بینی‌هایی که راجع به آن می‌شود واکنش نشان نمی‌دهد. مثلا آب و هوا یک نظام آشفته سطح اول است که اگرچه متاثر از عوامل بسیاری است، اما می‌توانیم الگوهای کامپیوتری‌ای بسازیم که تعداد هرچه بیشتری از این عوامل دخیل را بسنجد و پیش‌بینی‌های هواشناسی هرچه بهتری به دست دهد.
آشفتگی سطح دوم آن است که به پیش‌بینی‌هایی که درباره‌اش می‌شود عکس‌العمل نشان می‌دهد و برای همین هیچوقت نمی‌توان آن را به طور دقیق پیش‌بینی کرد. بازار مثالی از نظام آشفته سطح دوم است. اگر یک برنامه کامپیوتری تدوین کنیم که قیمت فردای نفت را با دقت صد در صد پیش‌بینی کند چه خواهد شد؟ بهای نفت بلافاصله به این پیش‌بینی عکس‌العمل نشان خواهد داد، در نتیجه این پیش‌بینی تحقق نمی‌یابد. اگر بهای جاری نفت بشکه‌ای ۹۰ دلار باشد و برنامه کامپیوتری دقیق ما پیش‌بینی کند که قیمت فردا به ۱۰۰ دلار خواهد رسید، تاجران برای خرید نفت هجوم خواهند برد تا بتوانند از این افزایش بهای پیش‌بینی شده سود ببرند. در نتیجه قیمت نفت به جای فردا همین امروز به بشکه‌ای ۱۰۰ دلار افزایش خواهد یافت. اما فردا چه خواهد شد؟ کسی نمی‌داند.
سیاست هم مثال دیگری از نظام آشفته سطح دوم است. بسیاری از مردم شوروی‌شناسان را به باد انتقاد می‌گیرند که چرا نتوانستند انقلاب‌های ۱۹۸۹ را پیش‌بینی کنند، و کارشناسان امور خاورمیانه را سرزنش می‌کنند که چرا نتوانستند انقلاب‌های بهار عربی را در سال ۲۰۱۱ پیش‌بینی کنند. این انتقادها غیرمنصفانه است. طبق تعریف، انقلاب پیش‌بینی ناپذیر است. انقلاب پیش بینی پذیر هرگز رخ نخواهد داد.
چرا نه؟ تصور کنید که در سال ۲۰۱۰ هستیم و یک کارشناس مجرب علوم سیاسی با همکاری یک نابغه کامپیوتر الگوریتم خطاناپذیری را ایجاد کرده‌اند که، با وصل شدن به یک دستگاه رابط جذاب، می‌تواند به عنوان «پیشگویی کننده انقلاب» به بازار عرضه شود. این‌ها خدمات خود را به رئیس جمهور مصر، حسنی مبارک، ارائه می‌کنند و در ازای یک پیش پرداخت سخاوتمندانه، به او می‌گویند که بر اساس پیش‌بینی‌هایشان در طول یک سال آینده انقلابی در مصر به وقوع خواهد پیوست. عکس‌العمل مبارک چه خواهد بود؟ او به احتمال قوی مالیات‌ها را پایین می‌آورد، میلیاردها دلار بین عموم شهروندان بذل و بخشش می‌کند، و برای محکم کاری نیروهای امنیتی خود را هم تقویت می‌کند. اقدامات پیشگیرانه کار خود را می‌کند. آن سال می‌آید و می‌رود و در کمال تعجب انقلابی رخ نمی‌دهد. مبارک اجرت پرداخت شده را طلب می‌کند و سر دانشمندان فریاد می‌زند: «الگوریتمتان بی‌ارزش است! من می‌توانستم به جای اینکه آن همه پول را تلف کنیم با آن یک قصر دیگر برای خودم بسازم!» اما دانشمندان در دفاع از خود می‌گویند: «انقلاب برای این رخ نداد که ما پیش‌گویی‌اش کردیم». مبارک، در حالی که به نگهبانان اشاره می‌کند آن‌ها را دستگیر کنند، می‌گوید: «پیشگویانی که چیزهایی را پیش‌گویی می‌کنند که رخ نخواهد داد؟ ... من می‌توانستم ده جور از این‌ها را در بازار قاهره با یک مشت پول خرد بخرم.»
پس چرا باید تاریخ بخوانیم؟ تاریخ، بر خلاف فیزیک یا اقتصاد، وسیله پیش‌بینی درست حوادث نیست. تاریخ را نه به این دلیل که بتوانیم آینده را پیش‌بینی کنیم بلکه برای این می‌خوانیم که افق دیدمان را گسترش دهیم و درک کنیم که وضعیت کنونی ما نه طبیعی است و نه اجتناب ناپذیر، و در نتیجه امکانات بسیار بیشتری از آنچه تصور می‌کنیم در برابر خود داریم. برای مثال، مطالعه اینکه چطور اروپاییان بر آفریقایی‌ها مسلط شدند ما را قادر می‌سازد درک کنیم که هیچ چیز طبیعی یا اجتناب ناپذیری در سلسله مراتب نژادی وجود ندارد، و این که دنیا ممکن است به گونه دیگری سازماندهی شود.

📕 برشی از کتاب انسان خردمند / یووال نوح هراری

⚛ @AndisheKonim

#انسان_خردمند #یووال_نوح_هراری #انقلاب #پیش_بینی

❈ چگونه گندم انسان خردمند را قانع به عوض کردن یک زندگی نسبتاً خوب با یک زندگی بدتر کرد؟

https://bit.ly/2KpROsr


#انسان_خردمند #یووال_نوح_هراری #گندم


⚛ @AndisheKonim