اندیشه در اکنون

🌾 هر دیده جای جلوه ی آن ماه پاره نیست!

🌱 پروفسور #کربن فیلسوف و مستشرق فقید فرانسوی، در جلسه ای که با هم صحبت می کردیم و من از #هگل می گفتم، او نظر داد که شخصی مثل من لازم نیست هگل بخواند، بلکه در ایران اگر روزی بتوان آقای #آشتیانی را در مشهد علاقمند به مطالعه فلسفه هگل کرد، از طریق تامل و دقت در تحلیل ها و تفسیر های ایشان در مورد این فیلسوف، می توان بدون شک خدمت بزرگی به تفکر فلسفی در ایران کرد.
گفتم چطور است من که زبان خارجی می دانم و در رشته ی فلسفه هم خیلی بی استعداد نیستم، چرا نباید هگل بخوانم ولی آقای آشتیانی در این زمینه باید به مطالعه بپردازد؟
جواب کربن البته بسیار کوتاه بود ولی در واقع منظور ایشان این بود که کسی مثل آقای آشتیانی با آن مقدمات ذهنی و با آن ارثیه فرهنگی و فلسفی که در اختیار دارند، وقتی که هگل بخوانند مطالب و بحث هایی را عنوان خواهند کرد که به احتمال قریب به یقین برای همه ی ما چه در غرب و چه در شرق مفید و در خورد تامل خواهد بود.
🔅 دکتر کریم مجتهدی
📝 فلسفه هگل در بوته نقد

🌱 برای ما لازم شرعی نیست که فلسفه جدید بیاموزیم، ولی با وجود استادی که خود قدرت تجزیه و تحلیل فلسفه جدید را دارا باشد، مطلوب است. کمتر می توان کسی را پیدا کرد که کتابی از فلسفه جدید ترجمه نموده باشد که به کار آید. آن­چه از #کانت و #دکارت در فلسفه دیده­ام که دست مترجم به آن رسیده است، قابل مناقشات کثیره است و مطلقا عمق فلسفه ملی خودمان را فاقد است. به عقیده من فلسفه جدید از عالم فلسفه تنزل کرده و به یک نوع حس­گرایی مبدل شده است
🔅استاد جلال الدین آشتیانی
📝 در حکمت و معرفت، ص 507

🌱 فلسفه ی اسلامی از زمان رنسانس تا هم اکنون در آنجا -غرب- به نام فلسفه شناخته نشده. اگر هم در قرون وسطی در کتاب های معروف سنت توماس مکررا نام ابن سینا، ابن رشد، فارابی و غیره دیده می شود، تفسیرهای ایشان از سخنان ارسطو را تفسیرهای بلند پایه ی فلسفه ی یونانی به حساب می آورند. همین شهرت بحق را هم شرق شناسان ناوارد به خصوص امثال #هانری_کربن و پیروان او از فلسفه ی اسلامی گرفته اند و به اصرار شگفت آوری برچسب تئوزوفی را به فلسفه ی اسلامی زده اند و دائم این عنوان را در مجامع شرق شناسی تکرار و به این نو آوری کربن مباهات می کنند. اینان فلسفه اسلامی را به کلی از درجه ی اعتبارِ حتی یک نوع تفکر انسانی ساقط کرده و در رده ی روش هایی همچون فن جنگیری و احضار ارواح قلمداد کرده اند!
🔅دکتر مهدی حائری یزدی
📝 جستار های فلسفی، ص 367-368

@majidahsan62

در ستایش تحقیق

🔰چند هفته ای است که در دانشگاه تهران با دوستانی محترم، #مساله_شر از منظر #ابن_سینا بر مبنای کتاب #الهیات_شفا را بحث می کنیم.

🔰یکی از اعضای کلاس در گفتگویی با من بیان کرد که در باب شر نظر خاصی دارد که ممکن است لزوما با اصطلاحات و هنجارهای علمی و آکادمیک سازگار نباشد و وی بر مبنای تجارب فکری و زیسته خود به آن رسیده است. از وی خواستم دیدگاهش را در کلاس، مطرح و در معرض بحث و گفتگو قرار دهد.

✅مهمترین نکته ای که از بین همه بحثها و جدلهای جدی وی و برخی دانشجویان ذهن من را درگیر خود نمود و بیش از محتوای مباحث برای من جلب توجه کرد #تلاش ایشان برای #استقلال_رای در حوزه #نظر بود.

🔰روشن است که #تقلید در حوزه #عمل به خودی خود مذموم نبوده و انتظار #تخصص افراد در همه امور به دلیل محدودیت شرایط و استعدادها محال وقوعی است.

🔰به نظر می رسد همین سخن در باب #امور_نظری نیز جاری است و تکلیف ِ افراد به صاحب رایی در همه علوم نظری تکلیف بمالایُطاق است.

✳️آنگونه که مشهور است این امر دارای یک استثناست و آن، حوزه #جهان_بینی دینی است که تحقیقِ در آن شرط شده است تا جایی که بسیاری، تقلید در حیطه #اصول_دین را مجاز ندانسته اند. اما آیا به راستی همه افراد توانایی و یا استعداد نگاه محققانه در این عرصه را دارند؟و آیا این استثناء خود دچار اشکالات پیش گفته نیست؟

✅همین ملاحظات و البته برخی دلائل دیگر که از ذکرشان خودداری می کنم موجب شدند که عنوان نوشته ام را #در_ستایش_تحقیق بگذارم و آن را مساوی #مذمت_تقلید به حساب نیاورم چه اینکه معتقدم همه اقسام تقلید مردود نیستند.

✳️نکته ای که من در اینجا می خواهم بیان کنم این است که موارد و دایره جواز یا تقبیح #تقلید هر آنچه که باشد هیچ خللی به ارزشمندی #تحقیق وارد نمی کند و همیشه و همه جا و برای همه کس و در هر موضوعی، تلاش استقلال جویانه جایگاه والاتری دارد حتی اگر که به نتیجه مطلوب نرسد.

🔰یادمان نرود که برخی از ترس گمراه شدن، خطر نکرده و راحتی تقلید را پیشه خود ساخته اند غافل از اینکه چه بسا سقوط یا بقا در ورطه #جهالت به مراتب هولناکتر باشد. به نظرم فرق است میان آن مقلدی که در اَنبانش جز #توهم_دانایی نیست(و مصداق آیات ۳۱سوره توبه و ۲۲-۲۴زخرف است)و آن حقیقت جویی که صادقانه، بضاعت مزجات خود را گوشزد می کند و آماده شنیدن سخن مخالف است تا شاید #حقیقت در جانش طنین انداز شود.

✅✅پس بهتر است خطر کرده و گوش به فیلسوف شهیر دوران مدرن #کانت فرا دهیم که:

"ای بشر #شجاعت_اندیشیدن داشته باش." مقاله روشنگری چیست،ترجمه فولادپور

✅✅✅و از نتیجه هر آنچه که می خواهد باشد نهراسیم و همراه با فیلسوف شهید، استاد #مطهری شویم که:

"من واقعا معتقدم هر فرد یا گروهی، هر مرامی، هر فکر و هر مذهبی داشته باشند اگر آن فکر و آن مذهب را از روی #صداقت بپذیرند و واقعا روی همان حس #حقیقت_جویی دنبال آن بروند عاقبتشان به خیر است." مجموعه آثار،ج۲۴ص۱۹۲

🖌مجید احسن(پژوهشگر حوزه فلسفه و دین)

@majidahsan62