اندیشیدن تنها راه نجات

#مستند حکیم عمر #خيام
#نابغه‌ ی #پرسشگر

این مستند درباره خیام نخستین فیلمی که به گزارش نگاه جهانی به خیام در تاریخ معاصر به ‌ویژه در جامعه‌ی بریتانیا و ایالات متحده آمریکا می‌پردازد.

توجه :

افرادی که در این مستند در خصوص اندیشه های خیام نظر می‌دهند به این معنی نیست که تمام سخنانشان درست یا غلط است..
بیننده می‌تواند برداشت آزاد داشته باشد و خود تفکر کند.



⚛ @AndisheKonim

#مستند #عمر #خيام ،نابغه پرسشگر

مستند BBC درباره خیام
نخستین فیلمی است که به گزارش نگاه جهانی به خیام در تاریخ معاصر به‌ویژه در جامعه بریتانیا و ایالات متحده آمریکا می‌پردازد.

توجه:
افرادی که در این مستند در خصوص اندیشه های خیام نظر می‌دهند به این معنی نیست که تمام سخنانشان درست یا غلط است..
بیننده می‌تواند برداشت آزاد داشته باشد و خود تفکر کند.

خاستگاه : بی‌بی‌سی پارسی




⚛ @AndisheKonim

نگاهی ديگر به شاعر عشق و شادی، #خیام (۳)


چند ترانه از #خيام بزرگ بخوانيم و به دريای خوش‌رنگ و آرام انديشه‌هایش دل بسپاريم. ترانه‌هايی در ستايش زندگی و شادی و خرد:


شادی بطلب که حاصلِ عمر دمی‌ست
هر ذرّه ز خاک کیقبادی و جمی‌ست
احوال جهان و اصل این عمر که هست
خوابی و خیالی و فریبی و دمی‌ست


چون عهده نمی‌شود کسی فردا را
حالی خوش کن تو این دل سودا ر
می نوش به ماهتاب، ای ماه که ماه
بسیار بگردد و نیابد ما را


فصل گُل و طرف جویبار و لب کشت
با یک دو سه تازه‌ دلبری حورسرشت
پیش آر قدح که باده‌نوشان صبوح
آسوده ز مسجدند و فارغ ز بهشت


می نوش که عمرِ جاودانی این است
خود حاصلت از دور جوانی این است
هنگام گل و مُل است و یاران سرمست
خوش باش دمی، که زندگانی این است


تا کی غم آن خورم که دارم یا نه
وین عمر به خوشدلی گذارم یا نه
پر کن قدح باده، که معلوم نیست
کاین دم که فرو برم بر آرم یا نه


خیام، اگر ز باده مستی، خوش باش
با لاله‌رخی اگر نشستی، خوش باش
چون عاقبت کار جهان نیستی است
انگار که نیستی، چو هستی خوش باش


تنگی می لعل خواهم و دیوانی
سد رمقی باید و نصف نانی
وانگه من و تو نشسته در ویرانی
خوشتر بود آن ز ملکت سلطانی


امشب می جام یک‌مَنی خواهم‌کرد
خود را به دو جام می غنی خواهم‌کرد
اول سه طلاق عقل و دین خواهم‌داد
پس دختر رز را به زنی خواهم‌کرد



#پایان

⚛ @AndisheKonim

نگاهی ديگر به شاعر عشق و شادی، #خیام (۲)


✓ #خيام‌ از پرچم‌داران‌ مبارزه‌ با #زاهدان‌ريايی و #خشكی‌های‌زاهدانه‌ است‌. به همين سبب نيز حضرت حافظ بسيار تحت‌ تأثير خيام‌ بوده‌ و بسياری از شعرهایش‌، به خصوص‌ در اين‌ زمينه‌، رنگ و مايه‌های شعر خيام‌ را به‌ خود گرفته است‌.

#خيام‌ به‌ دليل‌ دانشمند بودن‌، بسيار مورد اتهام‌ قشری‌گرايان متحجر، مثل‌ امام‌ #محمدغزالی، واقع‌ شد و از سوی ‌او مورد اتهام‌ و تكفير قرار گرفت‌.

بنگريم که چگونه متحجرین رياکار تکیه زده بر اریکه‌قدرت را به باد انتقاد می‌گيرد:

ای صاحب‌فتوی، ز تو پرکارتریم
با این‌همه مستی، از تو هشیارتریم
تو خون کسان خوری و ما خون رزان
انصاف بده، کدام خونخوارتریم؟



× و از سوی ديگر رویکردی چنين طنزگونه به زندگی دارد:

گویند بهشت و حورعین خواهد‌بود،
و آنجا می ناب و انْگبین خواهد‌بود
گر ما می و معشوقه گزیدیم چه باک؟
آخر نه به عاقبت همین خواهد‌بود؟



#خیام، شادی و زندگی در شعرش‌ موج‌ می‌زند، مرگ و مويه و گوشه‌نشينی را نمی‌پذيرد، او بر دليری و خرد و خودشناسی آفرين می‌گويد


#خيام‌ اگر هم‌ #مرگ‌ را مطرح‌ می‌كند، به خاطر توجه‌ به‌ زندگی‌ست‌، نه‌ مرگ‌ و زندگی پس‌ از آن‌. همانطور كه‌ هرچيزی با ضد خودش‌ شناخته‌ می‌شود، نگاه‌ خيام‌ به‌ مرگ‌ هم‌ به‌ دليل‌ توجه‌ او به‌ زندگی‌ست‌. خيام‌ از مرگ‌ اندوهگين است‌ به خاطر اينكه‌ به‌ زندگی می‌انديشد، او چون زندگی را اصل‌ می‌داند، می‌خواهد مرگ‌ را نفی كند، اما می‌بيند مرگ را چاره‌ای نيست و از اين‌ ناراحت‌ می‌شود كه‌ چرا زندگی كه‌ اين چنين زيباست‌، بايد از بين‌ برود.

او با #ابوالعلامعری نيز، كه‌ او را در ميان‌ شاعران‌ عرب‌ به‌ خيام‌ نزديک‌تر می‌دانند، متفاوت‌ است‌، چراكه‌ در شعر #معری یاس‌ حاكم‌ است‌. بدبينى ميان حكماى ايرانی نيز رواج داشته است. محمد زكرياى‌رازى هم پيش از خيام نگران شقاوت و بدبختى انسان بوده است


کوتاه سخن آنکه ساليان بسياری‌ست که چهره‌ ديگری از بزرگان انديشه و هنر ايران را به ما نشان داده‌اند. بر ماست که برخيزيم و غبار از چهره اين نازنينان برگيريم و از انديشه و هنر آنان در راه رستاخيز فرهنگی و اجتماعی خويش بهره بگيريم.


انسان در آستانه‌ی يک رستاخيز اجتماعی و فرهنگی ايستاده است. بايد جست‌وجو کنيم، کشف کنيم، در يابيم و بيافرينيم.

راه #انسان‌آينده (#ابرانسان) از گذرگاه خرد و مهر می‌گذرد.

خورشيد فردا بر بام خرد و مهر خواهد تابید


#ادامه‌دارد
⚛ @AndisheKonim

نگاهی ديگر به شاعر عشق و شادی، #خیام (۱)


× #خيام، شاعر شور و سور و زندگی‌ است بياييم تا نگاهی ديگر بيندازيم به ترانه‌های لب‌ريز از شور و زندگی، #خيام


من امروز #خيام را از دریچه‌ای ديگر می‌خوانم و می‌خواهم شما را به اين مهتابی بخوانم تا از آن به ترانه‌های بلورين و مرواريدهای غلتان #خيام که چکيده‌های رخشان جان شاعرند، بنگريم



#خيام‌ از آن گروه از شاعران‌ ايرانی‌ست‌ كه‌ شيفته و شيدای زندگی‌ست‌. #خيام‌ به‌ مرگ‌ می‌انديشد، اما ستايشگر فرهنگ مرگ و مويه نيست‌. در شعر #خيام‌ با اندوه او از مرگ‌ و اينكه‌ چرا جهان‌ فناپذير است‌، روبه‌رو هستیم‌ و اين‌ اندوه از مرگ‌ و نيستی در همه‌ ترانه‌های او به‌ چشم‌ می‌خورد. #خيام‌ باور ندارد که زندگی‌، شادی و عشق، #پوچ‌ هستند‌، بلكه‌ بر اين باورست‌ اگر زندگی تلخ‌ است‌، به خاطر كوتاه‌ بودن‌ آن‌ و پايانی‌ست‌ كه‌ به‌ #مرگ‌ می‌انجامد، يعنی جدايی و رنجی كه‌ انسان‌ می‌برد او را اندوهناک می‌سازد، وگرنه‌ در تمامی رباعيات‌ او به روشنی و آشکارا بيان می‌شود که چون‌ دنيا فناپذير است‌ و مرگ‌ در انتظار ماست‌، بايد لذت‌ ببريم‌ و خوش‌ باشيم‌. شادی و شادمانی، روح و جان ترانه‌های #خيام و گوهر تابناک آن است.
شادی به آن معنا که با خرد و مهر و مدارا، زندگی و انسان و طبيعت را دوست بداريم و به آن عشق بورزيم، گوشه‌نشينی و مويه را کنار بگذاريم و با دليری و سرفرازی، با خنده و خرد به سوی نور و روشنی گام برداريم.
توجه‌ خيام‌ به‌ #مرگ‌ و #مرگ‌انديشی‌، با شوق‌ و شور زندگی همراه‌ است‌. البته‌ اين‌ شور و شوقی كه‌ او دارد، همراه‌ با خشمی طنزآميز‌ است‌ و اين‌ آن‌ چيزی‌ست‌ كه‌ #صادق‌هدايت‌ در #نگاه‌‌خيام‌ و #عيش‌‌خيام‌ ديده‌ است‌

زنده‌یاد #صادق‌هدايت‌ در درآمدی بر ترانه‌های خيام‌ می‌نويسد:
• او به‌ گونه‌ا‌يی عيش‌ می‌كند كه‌ انگار دندان‌هايش‌ را به‌ هم‌ فشرده‌ و با غيظ‌ می‌گويد، خوش‌ باشيم


× البته من بر اين باورم که اين خشم و طنزی که دراين ترانه‌هاست، اندکی نيز از شادی و سرور #خيام نمی‌کاهد. او چراغ زندگی و شادی را برافروخته است. #خيام شيفته و شوريده‌ سبزه و گل، آب و سنگ، نور و شور و سور و زندگی‌ست.

شايد به اين سبب مردمان غرب او را بسيار دوست دارند که كه‌ نوعی هم‌آهنگی بين‌ تفكر او و تفكر #مدرنيته در رابطه‌ با خواست‌ زندگی وجود دارد. #خيام خرد را پاس می‌دارد و با هيچگونه‌ تحجر و تعصب و جهل و تقليد سازگاری ندارد و با هر چه‌ كه‌ بخواهد زندگی را از پويايی و دليری باز دارد و ايستا كند، می‌ستيزد. او شاعر، دانشمند و رياضیدان‌ بود و هيچگاه نمی‌توانست‌ خود را با ايستايی و نادانی سازگار كند


#ادامه‌دارد


⚛ @AndisheKonim