#تمرنامه_و_تقلید_آن_از_شاهنامهتَمُرنامه حماسه ای تاریخی است که به نام های گوناگونی چون تیمورنامه، ظفرنامه تیموری و ظفرنامه منظوم نیز خوانده شده است.
هاتفی خرجردی جامی، از شاعران تواناي دوره تيموريست که تمرنامه را در بحر متقارب و به تقلید از شاهنامه فردوسی و اسکندرنامه نظامی سروده است.
موضوع این اثر سرگذشت تیمور گورکان و شرح فتوحات خونین وی است. تمرنامه افزون بر ارزش ادبی، از لحاظ تاریخی نیز در خور توجه و منبعی موثق در شرح حال تیمور و کشورگشایی های وی است.
بهره گیری هاتفی را در این منظومه از شاهنامه فردوسی در این موارد می توان عنوان نمود:
۱. شاعر در بسیاری از موارد به قهرمانان کهن و اسطوره ای چون جمشید، کیخسرو، بیژن و بهمن پرداخته است.
۲. به مکان های اساطیری از جمله کوه البرز و قاف توجه داشته است.
۳. با بیان اشارات و تلمیحات تاریخی و مضمون های اسطوره ای کوشیده است، ذهن خواننده خود را به داستان زندگی این افراد بکشاند.
۴. بیت های فراوانی در تمرنامه به چشم می خورد که متاثر از سبک فردوسی است؛ از جمله:
ز بس گرد بر رفت از هر کران
زمین شد سبک، آسمان شد کران
۵. در بهره گیری از ویژگی های ساختاری و زبانی از شاهنامه بهره برده است.
***
لازم به ذکر است که هاتفی نیز به مانند فردوسی که از بخشش محمود غزنوی بهره ای نیافت، از انعام نوادگان تیموری بی نصیب مانده و به نظر می رسد که در اواخر زندگی دچار تهی دستی شده باشد؛ چراکه در پایان منظومه خود از این مسئله شکوه سر می دهد:
تهی دستم اکنون ز دنیا و دین
از ایشان نه آن حاصلم شد نه این
منبع:
مقاله "معرفی منظومه تمرنامه، حماسه ای تاریخی به تقلید از شاهنامه فردوسی و اسکندرنامه نظامی"، محمد مصطفا رسالت پناهی و سیدمحمد راستگوفر، پژوهشنامه ادب حماسی، سال دوازدهم، شماره دوم، پاییز و زمستان ۱۳۹۵، صص۳۵_۵۱.
#پویش_فردوسی@pooyesh_ferdowsi
