💠 درآمدی بر مطالعات کودکی🔹 هم‌زمان با هفته‌ی کتاب و کتاب‌خوانی، پنجمین آیین رونمایی از آثار چاپ اول اعضا با عنوان «فصل نو، کتاب نو» و با شعار «خواندن برای همدلی» در انجمن نویسندگان کودک و نوجوان برگزار شد. یکی از کتاب‌های رونمایی شده در این رویداد «درآمدی بر مطالعات کودکی» ترجمه‌ی علیرضا کرمانی بود. شایان محمدی، در آیین رونمایی از این کتاب گفت:
🔸 پژوهش در خصوصِ کودکی در ایران، عمر چندانی ندارد و بسیار نحیف و لاغر مانده و غالباً به‌دوراز نگاه‌هایِ جامع سامان‌یافته است. کتاب درآمدی بر مطالعات کودکی، به ویراستاری مری جین کیلی و با ترجمه‌ی علیرضا کرمانی، یکی از منابع اصلی و جامع در زمینه‌ی مطالعاتِ کودکی است که در ویراست سوم (۲۰۱۵) خود تلاش می‌کند مروری بین‌رشته‌ای و بین پارادایمی بر تحولات این حوزه ارائه دهد.
🔹 این کتاب در سه بخش اصلی و ۱۲ فصل تنظیم شده است که هر بخش به جنبه‌ای متفاوت از مطالعات کودکی می‌پردازد: رویکردِ تاریخی به کودکی، رویکردهایِ اجتماعی و فرهنگی به کودکی و رویکردهای سیاست‌گذارانه به کودکی. این کتاب پیشتر توسط ناشری دیگر به چاپ رسیده بود و این کتاب ویراست‌تازه‌ای از همین ترجمه هست که در سال ۱۴۰۳ به همتِ نشر فراهم در ۴۰۰ نسخه منتشر شده است.
🔸 به‌صورت کلی می‌توان این کتاب را یکی از نخستین آثار در زبان فارسی به‌حساب آورد که تلاش دارند نگاهی تاریخی و اجتماعی به کودکی داشته باشد. در این نگاه کودکی را دیگر نباید بر اساس خصوصیات بیولوژیک و مراحلِ رشد، همچون روان‌شناسیِ رشد، توضیح داد. در این نکاه کودک برساختی اجتماعی و فرهنگی است و می‌توان از «کودکِ فرهنگی» یادکرد. کودکِ فرهنگی دلالت بر شرایطِ خاصِ تاریخی و قدرتی است که در جامعه جریان دارد و براین‌اساس می‌توان گفت که دیدگاهِ جهان‌شمول را دیگر نمی‌توان برای کودکی؛ همچون یک واقعیتِ مسلم و انکار ناشدنی در نظر گرفت.
🔹 این فهمِ تازه از کودکی را می‌توان تحت‌تأثیر انسان‌شناسیِ اجتماعی، جامعه‌شناسی و مطالعات فرهنگی دانست.
بخش نخستِ کتاب به بررسی تاریخی مفهومِ کودکی و نحوه‌یِ شکل‌گیری آن در طول زمان می‌پردازد. نویسندگان در این بخش نشان می‌دهند که کودکی مفهومی اجتماعی و فرهنگی است که در دوره‌ها و مکان‌هایِ مختلف تعاریف و معانی متفاوتی داشته است. این بخش همچنین به تبارشناسی ایده‌هایی مانند معصومیتِ کودکان و اهمیتِ آن‌ها در نظام‌های اقتصادی و خانوادگی اشاره می‌کند.
بخش دوم به رویکردهای اجتماعی و فرهنگی در مطالعه‌ی کودکی اختصاص‌یافته است. در این بخش، مفهوم کودکی به‌عنوان یک سازه‌ی اجتماعی و محصول فرهنگ مورد تحلیل قرار می‌گیرد و بر اهمیت نقش کودکان به‌عنوان عاملان فعالِ اجتماعی تأکید می‌شود.
🔸 نویسندگان این بخش با انتقاد از رویکردهایِ سنتی روان‌شناسیِ رشد، به جایگزینی رویکردهایِ جدیدتر و انتقادی‌تر می‌پردازند.
بخش سوم، با تمرکز بر سیاست‌گذاری، به چگونگی تأثیر سیاست‌ها بر زندگی کودکان و تناقضاتی که ممکن است بین سیاست‌ها و واقعیات زندگی کودکان وجود داشته باشد، می‌پردازد. این بخش همچنین بحث‌هایی درباره حقوق کودکان و اهمیت دیدگاه‌های آن‌ها در سیاست‌گذاری‌های اجتماعی ارائه می‌دهد. موضوعات نوظهور در مطالعات کودکی هم در کتاب مورد بررسی قرار می‌گیرد، از جمله تأثیر فناوری‌های جدید، جنبه‌های فرهنگی کودکی، و مسائل حساسی همچون حقوق جنسیتیِ کودکان اشاره می‌کند. این بخش نگاهی انتقادی به چالش‌های معاصر و تأثیرات آن‌ها بر کودکان در جوامع مختلف ارائه می‌دهد.
این کتاب با جمع‌آوری مقالاتی از محققان برجسته در زمینه‌های مختلف، رویکردی بین‌رشته‌ای ارائه می‌دهد که هم برای دانشجویان و پژوهشگران و هم برای سیاست‌گذاران و فعالان اجتماعی در حوزه کودکی بسیار ارزشمند است.
🔰 کانال انجمن نویسندگان کودک و نوجوان
@nevisak
