استاد محمدرضا شجریان (۱ مهر ۱۳۱۹ – ۱۷ مهر ۱۳۹۹) یکی از بزرگترین و پرآوازهترین هنرمندان موسیقی سنتی ایران بود. او نه تنها بهعنوان یک خواننده و استاد مسلم آواز ایرانی شناخته میشد، بلکه در زمینههای دیگری همچون نوازندگی و ابداع ساز نیز نقش مهمی ایفا کرده است.
زندگی و آموزش:
محمدرضا شجریان در مشهد متولد شد. موسیقی را از کودکی با تلاوت قرآن آغاز کرد و از همان دوران با گوشههای مختلف آواز ایرانی آشنا شد. او پس از انتقال به تهران به تحصیل در نزد استادان برجستهای همچون احمد عبادی، نورعلی برومند و محمود کریمی پرداخت. این اساتید تأثیر عمیقی بر شکلگیری صدای
هنری شجریان داشتند و او را با دقایق موسیقی سنتی و آواز ایرانی آشنا کردند.
فعالیتهای
هنری:
شجریان اولین بار در دهه ۱۳۴۰ با نام مستعار "سیاوش" وارد رادیو ایران شد و به تدریج شهرتش در زمینه موسیقی سنتی ایرانی افزایش یافت. اما اوج کار او به دوران پس از انقلاب ۱۳۵۷ برمیگردد. در این دوره، شجریان به عنوان نمادی از هنر موسیقی سنتی ایران به ویژه در میان طرفداران فرهنگ و هنر ایرانی مطرح شد. صدای او و همکاریاش با نوازندگان و آهنگسازان بزرگی چون پرویز مشکاتیان، حسین علیزاده، و کیهان کلهر، آثار ماندگاری را در تاریخ موسیقی ایرانی به جا گذاشت.
از جمله آثار برجسته او میتوان به آلبومهای "بیداد"، "آستان جانان"، "دستان"، "سرود مهر" و "مرغ سحر" اشاره کرد. همچنین، او در سالهای بعد به خلق و ساخت سازهای جدید از جمله "شهنواز" و "صراحی" پرداخت.
فعالیتهای اجتماعی و سیاسی:
محمدرضا شجریان بهواسطه صدای خاص و پیغامهای اجتماعی و سیاسیاش در کنار فعالیت
هنری، همواره در مرکز توجه بود. یکی از معروفترین مواضع او در جریان اعتراضات مردمی سال ۱۳۸۸ بود که به شدت از مردم و مطالبات آنان حمایت کرد و این امر باعث شد تا روابط او با حکومت وقت ایران به تیرگی کشیده شود. او در مصاحبهها و بیانیههای مختلف، خودش را همواره بهعنوان "صدای مردم ایران" معرفی میکرد و موسیقی را راهی برای بیان دردها و آرزوهای آنان میدانست.
افتخارات:
شجریان بهواسطه هنر برجسته و تأثیرگذار خود، جوایز و تقدیرهای متعددی در سطح بینالمللی دریافت کرد. در سال ۱۹۹۹، او توسط یونسکو بهعنوان یکی از "چهرههای
فرهنگی" برگزیده شد و در سال ۲۰۱۰، جایزه گرمی را نیز به دست آورد.
پایان زندگی و میراث:
شجریان در سالهای پایانی عمرش با بیماری سرطان دست و پنجه نرم کرد و سرانجام در ۱۷ مهر ۱۳۹۹ در سن ۸۰ سالگی درگذشت. مراسم تشییع او با حضور هزاران نفر از علاقهمندانش برگزار شد و پیکرش در آرامگاه فردوسی، در طوس، به خاک سپرده شد.
میراث او همچنان در موسیقی ایران زنده است و آثارش به عنوان نمادی از اصالت و شکوه موسیقی سنتی ایرانی باقی خواهند ماند. محمدرضا شجریان برای بسیاری از ایرانیان به نمادی از مقاومت، اصالت و هنر والا تبدیل شده و نام او تا همیشه در تاریخ موسیقی ایران جاودان خواهد بود.
#فرهنگی_هنری_فلسفه_ادبی#موسیقیما آن راه سوم هستیم