لفور سرزمین زیبایی

#غزل_تبری
#پائیز

پَیزِ ماهِه دار و خالّه کا دَرِه
بَنّه بالّه اِشِمِه میا دَرِه

اَی دِوارِه تَجِنِه سیو میا
دَنّه شونِه هَندا خیکّه وا دَرِه

پَیزِماهِه اوزِرِ شونگ و شِوَنگ
چَرده یِ دلّه هول و وِلا دَرِه

مِرسِ جاری رَج به رَج "زردِ کیجا"۱
دَس کَمِر هِزوءِ سر کِلا دَرِه

خِشکِ دارِ تَک تَکِ "نِسومِ" وَر۲
وِ صدا مَلومِه "دارتِلا" دَرِه۳

چَمبِلی نیشتِه بِلِنّ دارِ تِک۴
اَنجیلیءِ کَش پَلی تیکا دَرِه۵

چَپّون و "گالِش" سَر گِردِنِه اَی۶
صحرارِه گالشِ وَنگِ وا دَرِه

زَنگِ تالِ چِمِرِ اِنّه "پِنُو"۷
"پَیزِکارِه" پِنوسَر سِما دَرِه۸

رنگِ راغون کِنّه شِه سر رِه پَئیز
هَندا خالکَن وِنِه سر حِنا دَرِه

پَیزِما جنگل و کوه و دَشتِ وَر
هر کِجِه رِه اِشِنی خِدا دَرِه

پَیزِما خوندِنِه یا مَن اِسمُهُ
وِنِه تِکّه ذِکرُهُ شِفا دَرِه

پَیزِما نَینِه شِفا؛ جانّه دِنِه
وِ نَمیرِه کِجِه "اَرکِه" ما دَرِه۹

#برگردان

فصل پاییز است و شاخه های درختان انگار بازی می کنند.
دامنه های کوه را می نگرم ابریست

دوباره ابر سیاه با سرعت در حرکت است
در حرکت است؛ شبیه خیکّی است که باد کرده اند

فصل پاییز است و جیغ و زوزه یِ باد
ترس و دلهره ای به دل برگها انداخته

زیر درختان راش "زرد کیجا" (نوعی قارچ) صف کشیده اند
دستشان به کمر و کلاه بر سر

صدای کوبیدن درخت خشکیده ای از سمت "نسوم" جنگل می آید
صدای کوبیدن حضور "دارتلا" را اعلام می کند

کبوتر صحرایی روی بلندترین درخت جنگل نشسته
درخت انجیلی پرنده ی توکا را بغلش جا داده

چوپانان و "گالش ها" از کوچ ییلاق بر می گردند
صدای گالش از جنگل می آید

صدای زنگ و "تال" می آید و رمه ی گاو و گوسفند از راه می رسند
گوساله و گوسفندی که پائیز گذشته به دنیا آمدند در راه کوچ می رقصند

پاییز سرش را رنگ کرده
انگار حنا بر سرش ریخته

فصل پائیز؛ سمت جنگل، کوه و دشت
همه جا حضور خدا را میتوان دید

پاییز یا مَن اِسمُهُ می خواند و
زیر لبش ذِکرهُ شفا دارد

اما پائیز شفا نمی گیرد و می میرد
اگر پائیز جان ندهد کی "ارکه ما" (فروردین) از راه خواهد رسید.

✍ #کاظم_صداقتی_بورخانی

#واژه ها

۱_ زردکیجا (زرد کیجاک): نوعی قارچ با طعم گوشت که در اواخر شهریور و آغاز فصل پاییز پس از بارندگی های پاییزی و مرطوب شدن جنگلها؛ زیر درختان راش؛ توسکا؛ ممرز؛ بلوط و زمینهای شیب دار مرطوب می روید.

۲_نِسوم: منطقه ای از جنگل که آفتابگیر نبوده و سایه و نَمور است.

۳_دارتلا: در جنگل های شمالی چند نوع دارکوب وجود دارد که از نظر جثّه و رنگِ پرهایشان با هم فرق دارند.
*دارکِتِن تِ: نوعی دارکوب با جثه ای تقریبا ۱۴ سانت که از "دارکِتن" کوچکتر و رنگ پرهایش تقریبا شبیه "دارکِتِن" است.

* دارکِتِن: پرنده ای است با پر و بال سیاه و سفید؛ پیشانیش به رنگ تقریبا نخودی کمرنگ که پسِ سر این پرنده قرمز می باشد. سطح شکمی سفید رنگی دارد و پرهای زیر دُمش قرمز می باشد.
دو لکه ی سفید رنگ بیضی شکل روی شانه هایش مشاهده می شود. جثه اش تقریبا ۲۲ سانت است.

*زردِ دارتِلا: دارکوب زرد پرنده ای است تقریبا سبز متمایل به زرد این پرنده بسیار خجالتی و محتاط می باشد ولی با صدایِ بلندش می توان آنرا شناسایی کرد. سطح پشتی این پرنده به رنگ تقریبا سبز و پرهای شکم این پرنده سبز متمایل به زرد. رنگ دم و قسمت پایین پشتش زرد رنگ است و پسِ سرِ این پرنده قرمز می باشد. جثه ی این پرنده تقریبا ۳۱ سانت می باشد.

*سیو دارتلا: دارکوب سیاه
دارکوبی است بزرگ و به رنگ سیاه، پر و بال این پرنده به طور یکدست سیاه براق می باشد. و پس سرش قرمز رنگ می باشد. جثه اش تقریبا ۴۵ سانت می باشد.
دارکوبها از حشرات زیر پوست درختان و کرمهای داخل تنه ی درختان خشک تغذیه می کنند و بخاطر همین به ندرت روی زمین دیده می شوند. دارکوبها می توانند ۲۰ بار در هر ثانیه با نوک خودشان به درخت ضربه بزنند.

۴_ چَمبِلی نیشته بلنّ دارِ تِک: کبوتر صحرای روی بلندترین درخت جنگل نشسته است.
معمولا کبوتران صحرایی (چمبلی) روی بلندترین درخت زیستگاه خود در جنگل می نشینند.

۵_اَنجیلیءِ کَش پَلی تیکا دَره: پرنده ی توکا بر تنه ی درخت انجیلی نشسته پرنده ی توکا در فصل پاییز و زمستان شبها به درخت انجیلی که دارای شاخه های متعددی می باشد پناه می آورد تا هم از پرندگان شکاری شب (جغد) و هم از سرما در امان باشد.

۶_ گالش: کسی که گاو را بصورت سنتی در جنگلها نگه می دارد.

۷_ پِنو: کوچ کردن رمه ی گاو و گوسفند از منطقه ای به منطقه ی دیگر را پِنو گویند.

۸_ پَیزِکا: بره ها و گوساله هایی که در پاییز به دنیا می آیند را پَیزِکا گویند.

۹_اَرکِه ما: فروردین
شروع ماه تبری از دوّم مرداد است و هر ماه ۳۰ روز دارد که ارکه ما از ۶ فروردین شروع و تا ۴ اردیبهشت ادامه دارد.


🇯‌🇴‌🇮‌🇳
@LafoorMyCountry

برای حمایت از ما، لینک بالا را👆👆به گروه ها و دوستانتان فوروارد کنید.

#غزل_تبری
#پائیز

پَیزِ ماهِه دار و خالّه کا دَرِه
بَنّه بالّه اِشِمِه میها دَرِه

اَی دِوارِه تَجِنِه سیو میها
دَنّه شونِه هَندا خیکّه وا دَرِه

پَیزِماهِه اوزِرِ شونگ و شِوَنگ
چَرده یِ دلّه هول و وِلا دَرِه

مِرسِ جاری رَج به رَج "زردِ کیجا "۱
دَس کَمِر هِزوءِ سر کِلا دَرِه

خِشکِ دارِ تَک تَکِ "نِسومِ" وَر۲
وِ صدا مَلومِه "دارتِلا" دَرِه۳

چَمبِلی نیشتِه بِلِنّ دارِ تِک۴
اَنجیلیءِ کَش پَلی تیکا دَرِه۵

چَپّون و "گالِش" سَر گِردِنِه اَی۶
صحرارِه گالشِ وَنگِ وا دَرِه

زَنگِ تالِ چِمِرِ اِنّه "پِنُو"۷
"پَیزِکارِه" پِنوسَر سِما دَرِه۸

رنگِ راغون کِنّه شِه سر رِه پَئیز
هَندا خالکَن وِنِه سر حِنا دَرِه

پَیزِما جنگل و کوه و دَشتِ وَر
هر کِجِه رِه اِشِنی خِدا دَرِه

پَیزِما خوندِنِه یا مَن اِسمُهُ
وِنِه تِکّه ذِکرُهُ شِفا دَرِه

پَیزِما نَینِه شِفا؛ جانّه دِنِه
وِ نَمیرِه کِجِه "اَرکِه" ما دَرِه۹

#برگردان

فصل پاییز است و شاخه های درختان انگار بازی می کنند
دامنه های کوه را می نگرم ابریست

دوباره ابر سیاه با سرعت در حرکت است
در حرکت است؛ شبیه خیکّی است که باد کرده اند

فصل پاییز است و جیغ و زوزه یِ باد
ترس و دلهره ای به دل برگها انداخته

زیر درختان راش "زرد کیجا" صف کشیده اند
دستشان به کمر و کلاه بر سر

صدای کوبیدن درخت خشکیده ای از سمت "نسوم" جنگل می آید
صدای کوبیدن حضور "دارتلا" را اعلام می کند

کبوتر صحرایی روی بلندترین درخت جنگل نشسته
درخت انجیلی پرنده ی توکا را بغلش جا داده

چوپانان و "گالش ها" از کوچ ییلاق بر می گردند
صدای گالش از جنگل می آید

صدای زنگ و "تال" می آید و رمه ی گاو و گوسفند از راه می رسند
گوساله و گوسفندی که پائیز گذشته به دنیا آمدند در راه کوچ می رقصند

پاییز سرش را رنگ کرده
انگار حنا بر سرش ریخته

فصل پائیز؛ سمت جنگل، کوه و دشت
همه جا حضور خدا را میتوان دید

پاییز یا مَن اِسمُهُ می خواند و
زیر لبش ذِکرهُ شفا دارد

اما پائیز شفا نمی گیرد و می میرد
اگر پائیز جان ندهد کی "ارکه ما" از راه خواهد رسید

#واژه ها

۱_ زردکیجا (زرد کیجاک): نوعی قارچ با طعم گوشت که در اواخر شهریور و آغاز فصل پاییز پس از بارندگی های پاییزی و مرطوب شدن جنگلها؛ زیر درختان راش؛ توسکا؛ ممرز؛ بلوط و زمینهای شیب دار مرطوب می روید.

۲_نِسوم: منطقه ای از جنگل که آفتابگیر نبوده و سایه و نَمور است.

۳_دارتلا: در جنگل های شمالی چند نوع دارکوب وجود دارد که از نظر جثّه و رنگِ پرهایشان با هم فرق دارند.
*دارکِتِن ت: نوعی دارکوب با جثه ای تقریبا ۱۴ سانت که از "دارکِتن" کوچکتر و رنگ پرهایش تقریبا شبیه دارکِتِن" است.

* دارکِتِن: پرنده ای است با پر و بال سیاه و سفید؛ پیشانیش به رنگ تقریبا نخودی کمرنگ که پسِ سر این پرنده قرمز می باشد. سطح شکمی سفید رنگی دارد و پرهای زیر دُمش قرمز می باشد.
دو لکه ی سفید رنگ بیضی شکل روی شانه هایش مشاهده می شود. جثه اش تقریبا ۲۲ سانت است.

* زردِ دارتِلا: (دارکوب زرد) پرنده ای است تقریبا سبز متمایل به زرد. این پرنده بسیار خجالتی و محتاط می باشد ولی با صدایِ بلندش می توان آنرا شناسایی کرد. سطح پشتی این پرنده به رنگ تقریبا سبز و پرهای شکم این پرنده سبز متمایل به زرد. رنگ دم و قسمت پایین پشتش زرد رنگ است و پسِ سرِ این پرنده قرمز می باشد. جثه ی این پرنده تقریبا ۳۱ سانت می باشد.

* سیو دارتلا: دارکوب سیاه
دارکوبی است بزرگ و به رنگ سیاه.
پر و بال این پرنده به طور یکدست سیاه براق می باشد. و پس سرش قرمز رنگ می باشد.
جثه اش تقریبا ۴۵ سانت می باشد.
دارکوبها از حشرات زیر پوست درختان و کرمهای داخل تنه ی درختان خشک تغذیه می کنند و بخاطر همین به ندرت روی زمین دیده می شوند. دارکوبها می توانند ۲۰ بار در هر ثانیه با نوک خودشان به درخت ضربه بزنند.

۴_ چَمبِلی نیشته بلنّ دارِ تِک: کبوتر صحرای روی بلندترین درخت جنگل نشسته است.
معمولا کبوتران صحرایی (چمبلی) روی بلندترین درخت زیستگاه خود در جنگل می نشینند.

۵_ اَنجیلیءِ کَش پَلی تیکا دَره: پرنده ی توکا بر تنه ی درخت انجیلی نشسته. پرنده ی توکا در فصل پاییز و زمستان شبها به درخت انجیلی که دارای شاخه های متعددی می باشد پناه می آورد. تا هم از پرندگان شکاری شب (جغد) و هم از سرما در امان باشد.

۶_ گالش: کسی که گاو را بصورت سنتی در جنگلها نگه می دارد.

۷_ پِنو: کوچ کردن رمه ی گاو و گوسفند از منطقه ای به منطقه ی دیگر را پِنو گویند.

۸_ پَیزِکا: بره ها و گوساله هایی که در پاییز به دنیا می آیند را پَیزِکا گویند.

۹_اَرکِه ما: فروردین
شروع ماه تبری از دوّم مرداد است و هر ماه ۳۰ روز دارد که ارکه ما از ۶ فروردین شروع و تا ۴ اردیبهشت ادامه دارد.

✍ #کاظم_صداقتی_بورخانی


@lafoormycountry
🍁🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂🍁

#چارپاره_تبری
#پائیز

مِه دل هنتا تِتی جِم چَم نهیه
ونه پائیــز رختــه تن دَپـوشه
قشنگ هسه پئیز اما تِه لوچه
وِنه ســـرخ ِ انــار مــزّه بُوشه

مِیـــا، قِلـــزم هکارده تنگِ دلّـه
هکارده "مارحنا" اصلی مِه‌ دیمه
ندومبه کین ِ وِسّــه دل بِـوارم
پَئیز وارنه شِه ولگ سرد کیمه

چه پِتکا ولـگ سر ره لو گِــرنّه؟
وِنه کش بِن دره اَرمون پوشه
بِیِل تیفــون بشـوره اَی صوائی
مِه اِسپه سرخ ِ سبز ِ دار قوشه

ندومبه اَی چه دنیا زرد و زاره؟
گلام نا، خَسّــه دلّــه لـو گِرمبی
بِرا یک‌کش دلِ بِن ره بییل تُوک
اِسا که خشک دل جه او گرمبی

دواره، ولگِ شَـن کامبه شِه دلّــه
دلِ شِل، چلکه چلکه یارمه هیمه
ته اَتّا اَلبســـو جِــم گُــــر گــرمبه
نِنی و هنتـــا می کِل لوچه میمه

#برگردان

دلم هنوز با شکوفه همراه نشده
باید لباس پاییز به تن بپوشد
پاییز قشنگ است اما لب تو
باید شبیه مزه انار ِ سرخ باشد

آسمان ِ ابری گردابی شده برای دل تنگم
اشک رنگ حنای شب حنابندان کرده صورتم را
نمیدانم برای چه کسی دلم را ببارم
وقتی پاییز برگ هایش را بر کلبه سردم می‌بارد

چرا بر روی برگ های سرخ شده لگد می کنند
وقتی در دستش پرونده آرزوهاست
بگذار طوفان باز صبحگاهان بشوید
پرچم سفید و سرخ و سبز مان را

نمیدانم چرا دنیا زرد و زار شده است
برگ را که نه بر روی دل لگد می کنیم
بیا یک بار زیر دل شکسته قیم بگذار
اکنون که حتی دل خشکیده را آب می گیریم

دوباره برگ ریزان می کنم دلم را
شاخُ برگ دلم را کم کم می آورم برای هیزم
و با یک آذرخش تو آتش می گیرم
نمیآیی و هنوز بر لبم کوتاه و گرد شده منتظر است

★مار حنا: حنایی که در شب حنابندان، مادر داماد به خانه عروس میفرستد برای مراسم حنابندان
★دل ِ شِل: شاخ و برگ دل
★چلکه چلکه: کم کم

✍ #روح_اله_نظرنژاد_کدخدا


@lafoormycountry
🍁🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂🍁

خداحافظ تابستان👋

خداحافظ استخر و باشگاه💪
لباس هاى رنگى رنگى👖
شبهاى تا صبح بيدار پاى فيلم و اينترنت📺

@lafoormycountry
روزاى تا به ظهر خواب☀️
مهمونى و دوره همى🎉
خداحافظ زندگى بى دليل👊
واقعا تابستون كوتاهه😞
خداحافظ تابستون97❤️
3 ماه گذشت🌘
😟بعضیها دلشون شکست...💔
😠بعضیها دل شکوندن...
😍خیلی ها عاشق شدن و خیلی ها تنها...😇

😔خیلی ها از بینمون رفتن...😢
😍خیلی ها بینمون اومدن...😍
😭گریه کردیم و خندیدیم...😁
زندگی برخلاف آرزوهامون گذشت🎄

🍁آرزو دارم پاییز آغاز روزهایی باشه که آرزوشو دارین🍁


#پائیز_مبارک

@lafoormycountry