"برای منصور یاقوتی و کشتی به گل نشستهی آرزوهایش"
جبار شافعیزادە
🔸عباس معروفی در نشریهی گردون به دلیل جملات کوتاه، ادبیات قائم به ذات و به دور از تقلیدش، او را «چخوف ایران» نامیده است. مجموعه داستان مردان فردا یش در سال ۱۳۵۶ توسط شورای کتاب کودک، معتبرترین نهاد فعال در زمینهی ادبیات کودک و نوجوان ایران تا به امروز، برندهی بهترین کتاب سال شده است. همین دو مورد کافیست تا بتوان این ادعا را ثابت کرد که منصور یاقوتی به قول شهرام اقبال زاده، دوست دیرین و همولایتی صاحب نامش، از ستونهای محکم و استوار ادبیات داستانی ایران در دو حوزهی ادبیات کودک و بزرگسال است.
🔸یاقوتی همچنین بهسبب توصیف فضاهای روستایی و زندگی دهقانان و فرودستان، و نیز ارائهی تصویری واقعگرایانه و انتقادی از جامعهی روستایی کردستان ایران، جایگاه مهمی در ادبیات روستایی و ادبیات اقلیمی منطقهی جنوب کردستان ایران دارد. این داستانها در واقع بر اساس خاطرات کودکی نویسنده نگاشته شده و مملو از تصاویر نوستالژیک از ده و روابط گرم و صمیمانهی روستایی است.
🔸وی همچنین علاوه بر آثار ادبی خود که عمدتاً رئالیسم موسوم به کارگری، واقعگرایی سوسیالیستی هستند، در زمینههای مختلف مانند گردآوری افسانهها، تحقیق در ادبیات فولکلوریک و شاهنامهی کوردی نیز فعالیت کرده است. چنین گسترهای سبب شده تا از وی شخصیتی چند وجهی بسازد، که در تمام وجوه مختلف پایش را جای درستی بگذارد تا نه بلغزد و نه فرو بریزد.
🔸توجهی جدی یاقوتی به کودکان و نوجوانان، و تاثیرات اجتماعی و روانشناختی جامعهی بزرگسال بر آنان، چه در کسوت معلمی به تاسی از زندهیاد صمد بهرنگی، و چه در لابهلای آثارش، سبب شده تا از او چهرهای فیلسوفوار در حوزهی کودکی بیافریند. فیلسوفی که کودکان و نوجوانان را در نهایت ناامیدی سیاسی ـ اجتماعی، در شرایط گرفتار شدن در "بنبست"* به خلق و کشف امید دعوت میکند، تا سوار بر "مادیان چهل کره"، از دل تمام تاریکیهایی که "آهو دره" را دربرگرفته عبور کنند، و به همراه "بچههای ده خود"شان، "چراغی برفراز مادیان کوه" روشن کنند و بال در بال "توشای پرندهی غریب زاگرس"، به قلب ماجرایی سفر کنند که علیرغم تمام "زخم"ها و دردهای جانکاهش نهایتش پیروزی است. چرا که او باور دارد کودکان امروز "مردان فردا"یند. مردانی که در ذهن هر کدامشان "خرچنگی بلندپرواز" نفس میکشد که بر این باور است، باید یکجا نماند و همواره "گامی به پیش" برداشت، تا در پایان راه به یک "پری چهل گیس" تبدیل شود.
*اسامی برخی از آثار منصور یاقوتی
👇👇👇
@Bookabarana