📣 #رویداد 🔺فراخوان مقالات: «اسلام و جهان باستان: هنر و فرهنگ اسلامی و جهان باستان در اروپا، آفریقا و آسیا» 🔺
🔺Islam and Antiquity: Islamic Art and Culture and the Ancient World Across Europe, Africa and Asia 🔺
🔹 دانشکده هنرهای دانشگاه ویرجینیا کامنولث قطر، بهار ۲۰۲۵ 🔹
دانشکده هنرهای دانشگاه ویرجینیا کامنولث قطر در دوحه قصد دارد در بهار ۲۰۲۵ مجموعه سخنرانی‌های آنلاینی با موضوع «اسلام و جهان باستان: هنر و فرهنگ اسلامی و جهان باستان در اروپا، آفریقا و آسیا» برگزار کند و به این منظور از عموم علاقه‌مندان برای ارسال چکیده ارائه‌های خود دعوت کرده است.
در توضیحات این برنامه آمده است:
این سلسله سخنرانی‌های برخط به کاوش در چگونگی ارتباط و تعامل مسلمانان با میراث مادی جوامع باستانی و پیشااسلامی در گستره‌های جغرافیایی و دوره‌های تاریخی گوناگون، از آغاز عصر اسلامی تا به امروز می‌پردازد. این نشست‌ها در پی واکاوی این است که جماعت‌های اسلامی، از جمله دانشوران و صاحب‌منصبان دینی و سیاسی، چگونه با فرهنگ مادی، بصری و ایدئولوژیک تمدن‌های پیشین مواجه شده و آن را ارج نهاده‌اند. شرکت‌کنندگان به بررسی طیف گسترده‌ای از موضوعات خواهند پرداخت، از حفاظت و گردآوری آثار باستانی گرفته تا پویایی‌های پیچیده شمایل‌نگاری و شمایل‌شکنی، و انتقال روش‌ها و اندیشه‌ها، که همگی به شناختی ژرف‌تر از چگونگی درک و تعامل مسلمانان با میراث‌های باستانی در گذر زمان می‌انجامد.
برگزارکنندگان از پژوهشگران در تمامی مراتب علمی دعوت می‌کنند که مقالات خود را با محوریت موضوعات زیر (و نه محدود به این موارد) ارائه کنند:
جایگاه میراث باستانی و پیشااسلامی در اندیشه اسلامی: میراث مادی و معنوی و حافظه تاریخی تمدن‌های کهن، از تاریخ‌نگاری نخستین اسلامی تا باستان‌شناسی معاصر، چگونه در سنت‌های فکری اسلام حفظ، مطالعه و ادغام شده است؟
شمایل‌نگاری و فرهنگ مادی در بستر اسلام: تصاویر، نمادها و اشیاء مادی جوامع باستانی و پیشااسلامی چگونه در فرهنگ بصری اسلامی تفسیر، اقتباس یا طرد شده است؟ نقش شمایل‌نگاری باستانی در شکل‌گیری هنر و معماری اسلامی چیست؟
هویت اسلامی و نسبت آن با میراث باستان: تواریخ، مکان‌ها و آثار باستانی چگونه در تعریف و برساخت هویت و آگاهی تاریخی اسلامی مؤثر بوده است؟
باستان‌شناسی اسلامی و حفظ میراث: نگاهی انتقادی به شیوه‌های گردآوری، حفاظت و تفسیر فرهنگ مادی باستانی در سرزمین‌های اسلامی. این شیوه‌ها در طول زمان چگونه دستخوش تغییر شده‌اند و چه تنش‌هایی میان حفاظت، تجاری‌سازی و حراست فرهنگی وجود دارد؟
تخریب و تصرف آثار باستانی: جنبش‌های اسلامی - اعم از سیاسی، کلامی یا فرهنگی - چگونه با مسئله تخریب یا حفظ میراث مادی پیشااسلامی مواجه شده‌اند؟ تخریب چگونه می‌تواند زمینه‌ساز خلق صورت‌ها و انگاره‌های نو باشد؟ پیامدهای کنش‌های شمایل‌شکنانه بر روایت‌های گسترده‌تر فرهنگی و مذهبی چیست؟
سیاست‌گذاری مجموعه‌ها و موزه‌ها: مجموعه‌های آثار باستانی در بستر جوامع اسلامی چگونه درک ما از تمدن‌های کهن را شکل داده‌اند؟ حاکمان، اندیشمندان و نهادهای اسلامی چه نقشی در ایجاد و نمایش این مجموعه‌ها داشته‌اند؟ گردش جهانی این آثار چه تنش‌هایی را به دنبال داشته است؟
مادیّت و امر قدسی: اهمیت اشیاء مادی، از بقایا و یادگارهای مقدس گرفته تا بناهای تاریخی، در ایجاد پیوند میان گذشته و حال در جوامع اسلامی. اشیاء مادی چگونه به عنوان واسطۀ خاطره، معنویت و استمرار تاریخی عمل می‌کنند؟
برنامه «اسلام و جهان باستان» می‌کوشد نگاهی چندوجهی به تعامل مسلمانان با میراث تمدن‌های کهن ارائه دهد و این میراث را نه صرفا به عنوان آثار تاریخی، بلکه به عنوان عواملی مؤثر در شکل‌گیری حیات فکری و فرهنگی جهان اسلام بنگرد. علاوه بر این مجموعه وبینارها در بهار ۲۰۲۵، امید است که با تشکیل یک گروه پژوهشی پایدار و متشکل از همکاران، زمینه تعامل مستمر و میان‌رشته‌ای فراهم گردد. در کنار این وبینارها، برگزاری نشست‌های حضوری نیز برای بحث و بررسی عمیق‌تر موضوع در دستور کار است. همچنین انتشار مجموعه‌مقالاتی از یافته‌های این پژوهش مدنظر است.
متقاضیان باید چکیده تحقیق (۳۰۰ تا ۵۰۰ کلمه) خود را تا ۱۵ ژانویه ۲۰۲۵ به نشانی islamicartandantiquity@gmail.com ارسال کنند. ارائه مقالات به صورت آنلاین و دو بار در ماه، طی ماه‌های مارس تا مه ۲۰۲۵ خواهد بود. تاریخ دقیق وبینارها متعاقباً اعلام خواهد شد. برای هر ارائه ۴۰ دقیقه و برای پرسش و پاسخ ۲۰ تا ۳۰ دقیقه در نظر گرفته شده است.
📌مرکز و کتابخانه مطالعات اسلامی به زبان‌های اروپایی
@islamicstudies
