تاریخ و فرهنگ ایران بزرگ

تصویر زنان #مانوی (آیین پیامبر ایرانی #مانی). نگارگری به‌دست‌آمده از «خوچو»ی چین
—
کانال تلگرامی تاریخ، فرهنگ و سرگرمی
@iranhistor

ماجرای نوشته‌های #مانوی #پارتی ( از زبان‌های ایرانی کهن ) یافت شده در #تورفان_چین

در صحرای گوبی در آسیای مرکزی چندین شهر تمام در نتیجه توفان مخصوصی زیر شن رفته و مردم آن شهرها سرزمین خود را رها کرده و از آنجا رفتند و خانه‌های ایشان هم چنان در زیر شن ماند. از اواخر قرن نوزدهم میلادی برخی از مسافران متوجه شدند که کاغذ پاره‌هایی گاهی از زیر شنها بیرون می‌آید و بومیان برخی از آنها را به جای شیشه در و پنجره بکار می‌برند و خطوطی بر آن هست. انجمن جغرافیایی سن پطرزبورگ از سال ۱۸۹۳ تا ۱۸۹۵ در آنجا حفریات علمی کرد و سه سال دکتر کلمنتز فرستاده فرهنگستان علوم روسیه دنباله کار را گرفت و سپس چند تن دیگر از دانشمندان روسی در آنجا کار کردند. جایی که در آن حفریات کردند در شمال تورفان یعنی در جایگاه شهریست که سابقاً به آن کوشان می‌گفتند و مردم محلی به آن " خوچو" و مردم چین به آن "کائو چانگ" می‌گفتند. پس از چندی دولت آلمان دسته‌ای از دانشمندان خود را سه بار پی در پی به آنجا فرستاد. در ۱۹۰۲ هیئتی به ریاست " گرونودل" با اعانه فرهنگستان علوم مونیخ در سال ۱۹۰۴ هیئت دیگری به ریاست "فن لو کوک" به سرپرستی فرهنگستان برلن و در ۱۹۰۵ هیئت سومی به ریاست گرونودل و عضویت فن لو کوک به آنجا رفتند. سرانجام هیئت دیگری از فرانسه به ریاست پول پلیو مأمور این کار شد و نتایج مهمتری بدست آمد. از آن جمله در غاری در "تون-هوانگ" یک جایگاه پنهانی کشف کردند و طومارهای خطی بسیار گرانبها در آن جا یافتند که اکنون در کتابخانه پاریس است. در میان اسنادی که بدست آمده تعدادی متون مانوی است که کارل زالمان دانشمند مشهو روسی و "ف. و. ک. مولر دانشمند آلمانی متون زبان‌های ایرانی آنها را با رنج فراوان خوانده‌اند. در میان طومارهایی که در توئن هوانگ بدست آورده‌اند و مسافران اروپایی نتوانسته‌اند با خود ببرند و دولت چین آنها را به پکن برده و در کتابخانه مخصوصی که در آنجا ترتیب داده گذارده است طومار بزرگی است که تقریباً کامل است و چیزی از آن از میان نرفته است. شاوان و پلیو دانشمندان فرانسوی پی برده‌اند که این طومار یکی از کتاب‌های مانوی است و تفسیر آنها در مجله آسیایی پاریس منتشر کرده‌اند. اسناد دیگری به پارسی میانه و سغدی و چینی است.
-
https://t.center/iranhistor

ابن_مقفع در کتاب دو قرن سکوت #زرین‌کوب عبدالحسین زرین‌کوب
http://bazguei.ir
«#روزبه_پور_دادویه» (=روزبه پسر دادویه) که در منابع گوناگون به «#ابن_مقفع» معروف است احتمالا در #فیروزآباد #فارس در سال ۱۰۴ هجری قمری زاده شد و در ۱۴۲ در بغداد به دست #اعراب کشته شد. روزبه پور دادویه، یکی از برجسته‌ترین #نویسندگان، #مترجمان و #زبان‌شناسان ایرانی ساکن در شهر بصره بود که با برگرداندن کتاب‌هایی مانند #کلیله_و_دمنه، تاج‌نامه‌ی #انوشیروان، آیین‌نامه، سخن‌وری (الأدب الکبیر) و سخن‌وری خُرد (الأدب الصغیر) و… از #زبان #فارسی_میانه (#پهلوی یا #پارسیگ) به #عربی (زبان چیره آن روزگار) کمک بزرگی به نگاه‌داری و پاس‌داری از #فرهنگ و #تاریخ و پیشینه‌ی ایران بزرگ کرد. به نظر می‌رسد ابن مقفع دارای آیین ایرانی #زرتشتی یا #مانوی بوده و با وجود چیره شدن اعراب و #اشغال_ایران به دست ایشان، هم‌چنان به ایران و فرهنگ ایرانی عشق می‌ورزیده و در پایان همین پرسمان باعث کینه‌ورزی دستگاه عربی خلیفه و مرگ او شده است.
——
یک بازگویی از #کتاب #دو_قرن_سکوت #زرینکوب را در نشانی زیر بخوانید:

http://bazguei.ir/%D8%A7%D8%A8%D9%86-%D9%85%D9%82%D9%81%D8%B9-%D8%AF%D9%88-%D9%82%D8%B1%D9%86-%D8%B3%DA%A9%D9%88%D8%AA-%D8%B2%D8%B1%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%DA%A9%D9%88%D8%A8/