چاغداش قشقایی

👁‍🗨
چاغداش: این خبر پیش از ماجرای اخیر پوشش عشایر فارس منتشر شده و هیچ پیوندی با این موضوع اخیر ندارد
@chaghdash_q

    .
                                        👁‍🗨     
                             #چاغداش  
                                   ۱۴۰۳/۱۰/۲
  
#چاغداش_هنر_دستباف_قشقایی
□بافتن او را زیباتر می‌کند
#کامبیز_نجفی
(تکلمه‌ای بر شعر حافظ)


چنگ خمیده‌قامت می‌خواندت به "عشرت"
بشنو که پند پیران هیچت زیان ندارد(حافظ)


مراد حافظ از عشرت در این بیت چیست؟(۱)
مراد او یحتمل کامرانی و خوشباشی‌ست، رامش است و آرامش، شوق است و ذوق. و عشرت، دلدادگی دارد و بستگی، و:توامانِ هجران و خماری‌ست. تسلّی‌ست و تسکین.  عشرت، به گمان در نظرگاه او صلح است. عشرت، آزادی‌ دارد. معاشرت است و همگویی. زیبایی‌ست، و آفریدن زیبایی. جنونِ خلق است. 
اما تاویل  و خیال خدجه آنا از عشرت، چیزی‌ست به اسم بافتن و بافتن، همه‌ی این‌ها را برای او دارد. شاد است از بافتن و عیش نهان و عشرت آشکار می‌کند با آن‌. بافتن، مایه‌ی رامش روان اوست. اشتیاق آفریدن دارد با این نخ‌ها و رنگ‌ها و نقش‌ها. او دلداده‌ی بافتن است و به بافتن دچار شده است و از آن ناگزیر. همیشه در هجران بافتن است و خمار بافتن، در فراق هزاران چیز که در ایام عمر نبافته است، سودای هزاران چیز که باید ببافد هنوز.
بافتن، اندوهانش را می‌کاهد. نشستنِ شست‌ساله بر دار قالی، بر جانش درد می‌ریزد، اما باز هم بافتن، مسکّن است برای این درد باستانی. بافتن، صلح و آشتی اوست با هستی. آشتی می‌دهد نخ‌ها را با رنگ‌ها، پیوند می‌زند رنگ‌ها را با نقش‌ها. مژگان خسته‌اش را گره می‌زند در قوس و قزح قالی. موهای مهتابی‌اش رودخانه‌ی گلیم‌هاست و دست‌هایش باران، ریزان بر شالیزار جاجیم‌ها.
بافتن، مایه‌ی آزادی اوست، رها می‌کندش از غیرِ بافتن. او مرعوب و مرهون زیبایی‌ست، و سودای آفریدنِ زیبایی دارد. او زیبایی را می‌بافد و  بافتن را زیبا می‌کند و بافتن، او را زیباتر می‌کند.
او مادرِ بافته‌هایش است. بچه‌هایش بافته‌های او هستند. پستان به دهن آن‌ها گذاشته است.
او نیز چون همگانِ قبیله‌ی هنر، جنونِ خلق دارد. آفریدن و افزودن چیزی به جهان.
برای همین است که این چنگ خمیده قامت، همه را به عشرت فرا می‌خواند، به بافتن:
چنگ خمیده قامت می خواندت به "عشرت"
بشنو که پند پیران هیچت زیان ندارد(حافظ)
#خدجه_آنا

@chaghdash_q

قشقایی ها تلاش می‌کردند همه چیز را با دستبافت.های خود تزیین کنند، از خانه و تیرک چادر و سینه بند اسب و شتر و قاطر گرفته تا تفنگ و خورجین و هر چیز دیگر.
حتا وقتی اتومبیل وارد زندگی قشقایی شد، یک چنته.ی خیلی کوچک برای این کار ساخته شد که از آیینه‌ی روبروی راننده آویزان می‌شد و جای قرآن بود.
ولی از آن.همه دستبافت.های عتیقه و رنگ‌های شاد و نقش های‌زیبا، در خانه‌های امروز نشان‌کم تری به چشم می خورد.
#خدیجه_جوکار۹۷/۷/۱۳

@chaghdash_q
        

                                           

    .
                         👁‍🗨     
                     #چاغداش  
                     ۱۴۰۳/۱۰/۲
  
#چاغداش_هنر_دستباف_قشقایی
□مَرفَج/خوابگاه/مفرش
#خدیجه_جوکار


قشقایی‌ها مرفج می‌گویند. مرفج از ظرف‌های دستبافت قشقایی.ست. شبیه یک چمدان بزرگ است.  محل نگهداری لباس، رختخواب و پتو، گلیم و شاید چیزهای دیگر باشد. هنگام کوچ در دو سوی چارپایان(شتر، قاطر)بار می‌شد و بعضن، به‌ویژه کودکان و زنان بر روی بارِ چهارپا می‌نشستند.
مرفج‌ها علاوه بر اینکه به عنوان یک چمدان و صندوق مورد استفاده قرار می‌گرفتند،‌ از اجزای تشکیل دهنده‌ی "اوک"(به گویش فارسی بار) در سیاه‌چادرهای قشقایی بود. در عمق چادر بر روی سنگچین "اوک" و به صورت ردیف چیده می‌شوند. رختخواب‌ها روی مرفج‌ها قرار می‌گیرند و با گلیم و حاجیم تزیین و یا پوشانده می‌شوند. تعداد و نوع بافت مرفج‌ها نشانگر ذوق و ثروت صاحبخانه بود.

○ اندازه تقریبی مرفج:
طول: ۱۶۰ سانتیمتر
عرض: ۶۰ سانتیمتر
ارتفاع: ۵۰ سانتیمتر
در دهه‌های اخیر مرفج‌های کوچک‌تر نیز بافته می‌شود که علاوه بر کاربری به عنوان ظرف، در دکوراسیون خانه به کار گرفته می‌شوند. (هر دو نمونه در عکس دیده می شوند)

○نوع بافت مرفج:
مرفج با دستبافت‌های مختلف بافته می‌شود:
الف_ قالی
دو_چرخ
سه_گچمه
چهار_ سوزن‌دوزی
پنج_ شیشه دیرمه
شش_ترکمنی
هفت_گلیم
اما چون بافت قالی و سوزن‌دوزی و ترکمنی،  هم مشکل و هم پر هزینه می‌باشد، بیشتر از بافت "چرخ" استفاده می‌شود.

○نقش مرفج‌های قشقایی:
یک: مرفج قالی(قالی مرفجی):
در این بافت، نقش‌های متنوعی بافته می‌شود، ولی "بتّه قبادخانی، قیزیل‌گول، آلماگول، آقاجری و قیوریم" کاربرد بیشتری دارد.

دو: مرفج چرخ:
در بافت چرخ، نقش‌های "تَبَه، قوزّوچو، مُداخِل، آقاجری، قیوریم، تازّا چرخ، گوشوارا و ..." بافته می شود.

سه:  مرفج گچمه:
در گچمه نقش‌های مختلفی بافته می‌شود، ولی "سادا گچمه" و "شاخلی گچمه" نقوش غالب گچمه می‌باشد.

چهار: مرفج سوزن‌دوزی:
در بافت‌های سوزن‌دوزی نقش‌های هندسی حیوانات مثل روباه، جیران، طاووس، پلنگ، و  آقاجری و قیوریم نیز به کار می‌رود.البته در سوزن‌دوزی ین امکان وجود دارد که بافنده بنا به ذوق خود نقش‌های مختلفی خلق کند.

پنج: مرفج شیشه دیرمه:
نام نقشی که در این بافت استفاده می‌شود نیز شیشه دیرمه است. در دستبافت اصیل و سنتی محدود به دو رنگ بود، سفید و سورمه‌ای؛ سفید و قرمز.

شش: مرفج ترکمنی:
در این بافت نیز می‌توان نقوش زیادی به کار برد، اما "آلما گول، کورّا گول، بته جِقّه" (درگویش قشقایی گاهی بته جغد هم می‌گویند) نقش‌هایی هستند که در مرفج ترکمنی مصرف بیشتری دارد.

هفت: مرفج گلیم:
نقش‌های "تهرانی، آقاجری، دیرناق، شب، سرمه‌دان، چپ حلقه، قولو داراق" نقش‌های رایج در بافت گلیم مرفج می باشند. 

○رنگ‌های مرفج:
در مرفج نیز مثل دیگر دستبافت‌های قشقایی از رنگ‌های گرم، تند و شاد مثل طیف‌های مختلف قرمز، زرد، آبی، سبز استفاده می‌شود، و از رنگ‌های طیف خاکستری کم‌تر به کار گرفته می‌شود.

○روش بافت:
ابتدا در سه قطعه و جداگانه بافته می‌شود. یک قطعه که دو جانب طولی و کف مرفج را، و دو قطعه‌ی دیگر که دو جانب عرضی مرفج را می‌سازند.
بعد از بافت، قطعات سه‌گانه به سراجی‌ها سپرده می‌شوند تا به وسیله‌ی چرم به هم دوخته شوند.
نوع چرم و دوخت مرفج بر ارزش آن می‌افزاید و در انتخاب آن باید دقت شود.
درِ مرفج به‌وسیله‌ی باریکه‌های بلند چرم که سوراخ هستند،  به.وسیله‌ی قلاب بسته می‌شوند (شبیه کمربند).
در دو سوی مرفج، یک قطعه چرم به اندازه‌ی یک مشتِ انسانِ بالغ تعبیه می‌شود که به جای دستگیره از آن استفاده می.شود.
اندازه‌ی دقیق قطعات در زمان بافت خیلی مهم است. دیده می‌شود که درِ مرفج و یا جوانب آن کج و معوج هستند و با هم میزان نیستند. این نقصان می‌تواند ناشی از دو عامل باشد:
الف_عدم دقت بافنده در اندازه ی دقیق در هنگام بافت.
دو_ ناشیگری سراج.
در گذشته‌های دور من اطلاع ندارم که آیا در ایل هم سراج و چرمکار وجود داشته یا نه، اما از وقتی که به یاد دارم، قشقایی‌ها مرفج‌های خود را به سرّاجان شهری می سپردند. چرمکاری مرفج در شهرهای اصفهان، شهرضا، سمیرم، قیر و کارزین، کازرون، فیروزآباد در دوره‌های مختلف رواج داشته است، ولی حرفه‌ای‌ترین آن ها سراجان شیراز و بازار وکیل بوده‌اند.
○یاد سیاه‌چادرها با آن مفرج‌ها و گلیم‌ها و جاجیم‌های رنگارنگ و شاد به خیر، که هر زن قشقایی تلاش می‌کرد خانه‌ی خود را بنا بر سلیقه و در حد ثروت خود با انواع دستبافت‌ها تزیین کند. خانه‌ای نبود که نشانی از هنر دستبافت قشقایی دیده نشود.

    .
                                        👁‍🗨     
                             #چاغداش  
                                   ۱۴۰۳/۱۰/۲
  
#چاغداش_هنر_دستباف_قشقایی

□ما چشم‌هایمان را توی قالی می‌بافیم



آنچه بر زانوی این بانوی قشقایی می‌بینید، یک تکه پارچه نیست، بلکه قالیچه‌ای‌ست که از فرط نازکی و ظرافت، مثل پارچه مچاله و جمع می‌شود. این قالی که  سه دهه پیش بافته شده، نمونه‌ای‌ست از هنر عالی فرشبافی قشقایی.

مشخصات:
_نقش: عرب چرپانلو(حاشیه: گوزن‌های قالی پازیریک)
_هنرمند: خدیجه جوکار(نجفی)
_ابعاد: یک متر در یک و نیم متر
_رنگ: چهل و هشت رنگ(در طیف کرم و قهوه‌ای)
همه رنگ ها تهیه شده با مواد رنگرزی گیاهی و به دست قالیباف تهیه شده است.
_نخ: مرینوس.
_تعداد رج: ۶۴ رج در یک سانتیمتر مربع.
_قطر: چهار میلی متر
وزن: ۳۷۰۰ گرم(سه کلیو و هفتصد گرم)
_تاریخ بافت: ۱۳۷۰

توضیح:
عرب چرپانلو، نام یکی از تیره‌های طایفه‌ی ششبلوکی قشقایی‌ست، اما به روایتی، تبار عربی و یا پیوندی با آن دارد و در دوره‌های پیشین از عشایر حوالی ده‌بید و قُنقُری(آباده) بوده‌اند. در یکی_دو سده‌ی  اخیر به خاطر همجواری با طایفه‌ی ششبلوکی در سرحد چاردانگه به این طایفه پیوسته و در آن ادغام شده‌اند. عرب چرپانلو‌ها دارای سبک و سنت فرشبافی خاص و منحصر به فرد هستند، که از نمونه‌های برجسته‌ط فرشبافی عشایر ایران است. آمیزه‌ای از سنت بافندگی پیشین(هنگام که تحت عنوان ایل عرب بوده‌اند) و سنت فرشبافی قشقایی بعد از پیوستن به این ایل است.
 قالی عرب‌چرپانلو دارای طرح‌ها و نقش‌های متعددی‌ست که خانم خدیجه جوکار(نجفی) یکی از طرح‌های عرب چرپانلو  را در قالی فوق بافته است. با این توضیح که در حاشیه‌ی آن از نقش:گوزن‌های قالی پازیریک، کهن‌ترین قالی کشف شده جهان(سیبری) استفاده کرده است.
الیاف آن از نخ مرینوس است. امتیاز برجسته‌ی آن رنگ‌های طبیعی و رنگ‌آمیزی با مواد طبیعی مثل روناس، زاغ، زردچوپه، دوغ، پوست انار و لیموترش و غیره است. رنگ‌های آن ثابت و قابل شستشوست.
تنوع رنگ‌های مختلف از یک طیف(چهل و هشت رنگ)، قطر نازک (چهار میل) وزن کم(سه کیلو نیم)، تعداد رج‌ها(شست و چهار رج در یک سانتیمتر مربع) از ویژگی‌های منحصر به فرد این فرش است و نشان از ظرافت چشمگیر آن دارد.

خدیجه‌ی جوکار می‌گوید: " این قالی‌های قشقایی، به قیمت چشم قالیباف‌های گمنام قشقایی بافته شده است.  ما چشم‌هایمان را توی این قالی‌ها بافته‌ایم، به قیمت سوی چشم هایمان.
قالی قشقایی نباید زیر پا انداخته شود، باید روی دیوار نصب شود. نباید پایمان را روی فرش قشقایی بگذاریم، چون پا روی چشم زنان قالیباف و مادرانمان می‌گذاریم. نباید بر روی جای دست‌های این زنان هنرمند پا بگذاریم. این‌ها حرمت دارند. فرش قشقایی،  سمبل زنان ماست. سمبل رنج، شرافت، نجابت، فقر و نداری و هنر زنان قشقایی‌ست. همه‌ی این چیزها را در قالی‌ها می توانید ببینید.
من هرجا یک قالی دستبافت می‌بینم، به بافنده‌ی آن که نمی‌شناسمش، سلام می‌کنم و احترام می‌گذارم. شما هم به فرش‌های دستبافت احترام بگذارید، به آن‌ها سلام کنید."
#خدجه_آنا


@chaghdash_q

    .
                                        👁‍🗨     
                             #چاغداش  
                                   ۱۴۰۳/۱۰/۲
  

□ تعابیر صدا_سیمایی از پوشش پوشندگان فارس
#کامبیز_نجفی

صدا_سیمای فارس در یک ویدیو، با اشاره به "جام سیمین" که گویا از آن یک زن ایلامی‌ست و در سال ۱۳۴۸ در مرودشت پیدا شده، به این تعبیر رسیده است که لباس مرسوم در زنان فارس(لرها، قشقایی‌ها و روستاییان) در پرتو و ادامه‌ی پوشش زنان باستان ایلام، از جمله همین بانوی جام سیمین است.
فعلن برکنار از جستار این روزهای لران و قشقاییان و اینکه این پوشش تبار به کجا می‌برد:
یک: نخست اینکه آقای صدا_سیما در این ویدیو از این پوشش با نام‌ "لباس محلی، عشایری، توممون قری یا هر اسم دیگر" نام می‌برد، ولی حاضر نیست از قشقایی نیز به‌عنوان یکی از پوشندگان و مدعیان این لباس نام ببرد و احتمالن قشقایی را مشمول همان "هر اسم دیگر" به‌جای آورده است. (بالاخره دانسته نشد که چرا صدا_سیما و برخی مسؤولین پای می‌فشارند که از نام قشقایی پرهیز کنند، یا از آن به‌نام عشایر فارس یاد کنند)
دو: با نگری کوتاه بر این تندیس، در خواهیم یافت که پوشش این بانو، افزون بر پوشاک سر که مطلقن همانندی با پوشاک مورد گفتگو ندارد، دامن وی نیز از هر همسانی به‌دور است. (برای دیدن بهتر تندیس،‌عکس و ویدیوی آن پیوست است)
تنپوش این بانو از گونه‌ای‌ست که امروز به "ماکسی" نامدار است، تنپوشی سرتاپا که پیراهن و دامن را در بر می‌گیرد، حال آنکه پوشش زنان لر و قشقایی از چند پاره‌ی جدا، همچون چارقد و کلاهچا و دستمال، به ویژه پیراهن و دامن جدا تشکیل شده است.

اینکه از قوطی صدا_سیما هرچیزی ممکن است در بیاید، دیگر چیز شگفتی نیست، ولی در شگفتیم از آقای درودی باستانشناس که چه همانندی میان این پوشش باستانی و پوشش زنان عشایر فارس در امروز می‌بینند که به این تعبیر رسیده‌اند.
این برداشت‌های نادرست، نه تنها نوری بر این جستار تاریک نمی‌افکند، بلکه بر ابهام آن می‌افزاید و چه بسا راه را کژ کند.
پی‌نویس:
از سر همین کارشناسی‌هاست که از یک جستار ساده‌ی تاریخی_فرهنگی یک بامبول در آمده است و گرهی که با انگشت باز می‌شد را می‌خواهند با دندان بگشایند. یک گفتگوی کوتاه تلویزیونی یا رادیویی و انتشار چند عکس و سند همه‌ چیز را آشکار می‌کرد و داستان ختم به خِرَد می‌شد، که نکردید، چون بلد نبودید، و هنوز هم. (۱)

○زیرنویس:
۱. البته در داستان اخیر آمدن آقای ثابت‌اقلیدی مدیر میراث فارس به میان معترضین در گردهمایی نخست و وعده‌ی همیاری، آمدن کارشناسان از تهران به شیراز و نشست کارشناسان میراث با قشقایی‌ها در تهران و شیراز، نشست مدیر میراث با معترضین در استانداری فارس و گفتگو با معترضین، همچنین همکاری شایسته و مدیریت آقای یاشار پولادیان برای اجرای این دیدار؛ نشان از پاسخگویی و واکنش بهینه‌ی مسؤولین دارد،‌ ولی با همه‌ی این‌ها نمی‌توان بر کاستی‌ها و نابلدی‌ها چشم پوشید.


@kambiz_najafi

         
                                           👁‍🗨 
                            #چاغداش 
                                    ۱۴۰۳/۱۰/۱
  



  #چاغداش_خبر
َ□چالش پوشش زنان قشقایی و لر
ثابت‌اقلیدی، مدیر کل میراث فارس
استانداری فارس،‌ ۱۴۰۳/۱۰/۱


@chaghdash_q

         
                                           👁‍🗨 
                            #چاغداش 
                                    ۱۴۰۳/۱۰/۱
  



  #چاغداش_خبر
َ□چالش پوشش زنان قشقایی و لر
یاشار پولادیان
استانداری فارس،‌ ۱۴۰۳/۱۰/۱

@chaghdash_q

         
                                           👁‍🗨 
                            #چاغداش 
                                    ۱۴۰۳/۱۰/۱
  



  #چاغداش_خبر
َ□چالش پوشش زنان قشقایی و لر
یاشار پولادیان
استانداری فارس،‌ ۱۴۰۳/۱۰/۱

@chaghdash_q

اگر دانسته شد این رخت، تبار قشقایی دارد، آیا ثبت آن به‌نام لرها ملغا می‌شود، و اگر لری بودن آن مستند شد، ثبت قشقایی باید از مصوبات خارج شود؟که پر دور است به این تصمیم بینجامد. یا مستندات موجود(یا مصلحت‌دید مسؤولین)، این پوشش را از آنِ هردو خواهد دانست.
در هرصورت و با هر نتیجه، بی‌گمان یکی از این دو قوم این پوشش را وا نخواهد نهاد و رخت دیگری بر نخواهد گزید، که نیازی هم به این کار غیر ممکن و نابایست نیست.
آنچه همچنان بر روی زمین مانده است، یک کنجکاوی تاریخی و وسوسه‌ی پژوهشی‌‌ و پرسش‌های بی‌پاسخ است.
.
@chaghdash_q

         
                                           👁‍🗨 
                            #چاغداش 
                                    ۱۴۰۳/۱۰/۱
             
َ□نابلدی وزارت میراث فرهنگی و یک چالش قومی
#کامبیز_نجفی

داستان از آنجا آغاز شد که برخی از قشقایی‌ها در اعتراض به ثبت پوشش قشقایی به‌نام قوم لر، در مقابل اداره‌ی میراث فرهنگی فارس گرد آمدند. مدیر با معترضین سخن گفت و وعده‌ی همکاری و آمدن یک گروه کارشناس از تهران را داد. گروه نامبرده، از جمله مهندس گیل‌آبادی که پیشتر در تهران با یکی_دو گروه از قشقایی‌ها نشسته و گفتگو کرده‌بودند، به شیراز آمدند و با یکی_چند از قشقایی‌ها گپ زدند.
خطای بزرگ میراث فرهنگی این بود که "قواعد و قوانین یونسکو و سازمان میراث فرهنگی ایران، روند بررسی مستندات لرها و قشقایی‌ها و نتیجه‌ی وارسی‌های مجدد و گفتگوها را به آگاهی مردم نرسانید. طرفه اینکه قشقایی‌هایی هم که پیگیر موضوع بودند،‌ با مردم سخن نگفتند و دانسته نشد ایشان به نمایندگی از قشقایی چه کردند و ماجرا به کجا انجامید.
بنا به شنیده‌ها، کارشناسان پس از نشست گفته‌اند برخی جزئیات و ناهمسانی‌های لباس لرها و قشقایی را در پرونده‌ی نامبرده قید خواهند کرد، گویا همین.
درنگجای و از قول کارشناسان اینکه، بنا به قواعد یونسکو، هر جامعه که دو یا سه نسل از یک عنصر فرهنگی استفاده کند، می‌تواند به‌عنوان کاربران آن سنت و آیین، آن را به‌ثبت برساند، قاعده‌ای که نادرستی و بطلان آن بی‌نیاز از گپ و گفت است.
چرا وزارت میراث فرهنگی "قوانین یونسکو و قواعد وزارت میراث فرهنگی، روند بررسی مستندات لرها و قشقایی‌ها و نتیجه‌ی وارسی‌های مجدد و گفتگوها" را با مردم در میان نگذاشت و نمی‌گذارد؟
شنیده شد که میراث فرهنگی گفته است واکاوی تاریخی این جستار، از وظایف تعریف‌شده‌ی این نهاد نیست و فقط به مستندات معاصر نگر دارد.
نخست اینکه، پس میراث فرهنگی با نگر به کدام مستندات و پژوهش‌های تاریخی، دست به ثبت این پوشش زده است؟ چرا واکاوی چنین موضوع فرهنگی و انتشار آن از وظایف این وزارتخانه نیست و اگر این نهاد، متولی آن نیست، پس کجا متولی آن است و پس این وزارتخانه متولی چیست؟ وانگهی، در این جستار ویژه، آیا بر خود بایسته نمی‌بیند که پاسخی تاریخی به این موضوع بدهد؟ آیا وزارت میراث فرهنگی با آن‌همه بودجه و کارشناس فرهنگی، ناتوان از ساخت یک ویدیوی مستند نیم‌ساعته در این جستار است تا گره از کار گشوده شود؟
به‌هرسان، توپ هم‌اکنون توی زمین وزارتخانه‌ است و بر این نهاد است که با روشنگری در چند موضوع، قشقاییان و لران را متقاعد کند:
۱. سازوکار یونسکو و وزارت میراث در ثبت این نمونه‌ها چیست؟‌
۲. اسناد و ارجاعات وزارت میراث در ثبت این دو گونه‌ی پوشش به نام دو قوم چه بوده است؟
گردهمایی‌های اعتراضی مدنی شاید شرط لازم باشد برای تذکر و هشدار، ولی شرط کافی نیست و معترضین نیز ناگزیرند مدعای خود را برای وزارت میراث و مردم مستند کنند. پس هر تصمیم برای این موضوع، بایسته و در گروی امر پژوهش تاریخی‌ست.
نه میراث بدون مستندات تاریخی می‌توانند مردم را متقاعد کنند و نه مدعیان فارغ از پژوهش‌های تاریخی خواهند توانست میراث را به یک تصمیم درست رهنمون کنند.
ب: رویکرد چاغداش:
رویکرد چاغداش از همان نخست، یک رویکرد فرهنگی_پژوهشی بود و گفته شد حاضریم میزبان پژوهشگران قشقایی، لر و کارشناسان میراث فرهنگی برای واکاوی تاریخی این جستار باشیم، ولی نه پیامی به ما رسید و نه کسی این مهم پژوهشی را به انجام رسانید.
همچنان نیز بر همانیم و بر اینیم تا زمانی‌که تبار تاریخی این پوشش بر بنای یک پژوهش تاریخی به انجام نرسد، هم این معما همچنان سربسته خواهد ماند و هم این پراکنده‌گویی‌ها نه لرها و نه قشقایی‌ها را راضی نخواهد کرد. تنها بر پایه‌ی یک واکاوی مستند تاریخی می‌توان به این چالش پاسخ داد.
این‌مهم از بایسته‌های وزارت میراث فرهنگی‌ست، ولی بایسته‌های بر روی زمین‌مانده‌ی میراث فرهنگی بسیار است و آنچه در این مملکت بی‌صاحب و رها شده، آثار باستانی و میراث فرهنگی کشور است. پس چشم کسی از دولت و این وزارتخانه آب نمی‌خورد و احتمالن این امر، شایسته و بایسته‌ی قشقایی‌‌ها و لرهاست.
اگر این پژوهش علمی و تاریخی به انجام رسید و در راضی‌سازی مخاطبان موفق شد، گره معما گشوده خواهد ماند، وگرنه هر دو قوم همچنان مدعی و سرگردان و دچار گمان باقی خواهند ماند. شاید گاهی به گپ و گفتی کوتاه و مجازی راه ببرد و شاید پس از چندی، لرها و قشقایی‌ها نیز دیگر در پی آن نباشند که راز گل سرخ را بدانند و بهتر آن ببینند که در افسون گل سرخ شناور باشند.

                              
                                         🧿                
                          #کامیشکا            
                                   ۱۴۰۳/۹/۲۹
                 

#کامیشکا_روزگار

○پارسال در همین روزها، شورای عالی انقلاب فرهنگ یکی از همانگونه ایده‌های کذایی و ناگهانی را تصویب کرد. بازنشر یادداشت پیرار، هم یادآورد یک نابلدی دیگر و هم تاکیدی‌ست بر بیهودگی این مصوب‌های سلیقه‌ای، دولتی و دستوری:
□شب یلدا و نگرانی برای بیت‌المال
#کامبیز_نجفی

بر اساس تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی ایران، آیین شب یلدا به "روز ترویج فرهنگ میهمانی و پیوند با خویشان" و چهارشنبه‌سوری به "روز تکریم همسایگان" تغییر نام یافتند.
هم بخشنامه‌ی شورای عالی انقلاب فرهنگی در جستار جابه‌جایی نام یلدا و چهارشنبه‌سوری به چیزی دیگر، کاری نابخردانه و بیهوده است، و هم نگرانی کاربران ایرانی.
یلدا، نوروز، چهارشنبه‌سوری، مهرگان نام‌هایی نیستند که حکومت‌های پیشین برای مناسبت‌ها برگزیده باشند که حکومت‌ها و دولت‌ها و کابینه‌ها با بخشنامه تغییر دهند. این نام‌های تاریخی_فرهنگی، برگزیده‌ی تاریخی ملت ایران در درازنای هزاره‌هاست و این حکومت‌ها بود‌ه‌اند که گزینش تاریخی ملت ایران را اجرا کرده‌اند.
این بخشنامه نشان از آن دارد که اعضای این شورا و رئیس آن آقای ابراهیم رئیسی، دریافتی عینی از فرهنگ اجتماعی و تاریخی ایران و رویکرد ملت ندارند و بر این نکته آگاه نیَند که فرهنگ کلان ملی با بخشنامه‌های دولتی پدید نمی‌آید. این بخشنامه چنان است که دولت بگوید زین‌پس در شب یلدا به جای نماد انار، بادمجان را بر سفره‌ی یلدا بگذارید و خوشباورانه و ساده‌انگارانه چشم‌انتظار باشد که ملت، بادمجان را دانه کنند و بخورند.
از دیگر شیرین‌کاری‌های این شورا، یکی هم این است که آقایان آگاه نیستند که این یک آیین شبانه‌است و پیوند دارد با طولانی‌ترین شب سال، اما این شورا آن را به "روزِ ..." تغییر داده است.
به هرسان، این نام اگر هم به دست کابینه‌ها و شوراهای آینده اصلاح نشود، تنها مشتری آن فقط صدا و سیما خواهد بود، شاید.
یلدای امسال و سال‌های آینده، بیهودگی این ایده را آشکار خواهد کرد.
تنها نگرانی و نکته‌ی آزاردهنده، در کنار اندوه برای نبود شایسته‌سالاری در این شورای فرهنگی، بودجه‌ای‌ست که ملت به عنوان امانت و به‌نام بیت‌المال به دولت رئیسی(رئیس‌جمهور، رئیس این شوراست) و شورای عالی انقلاب فرهنگی سپرده، و شورا آن را برای این گزینش و ابلاغیه هزینه کرده است، وگرنه ملال دیگری نیست.
پی‌نویس:
الف: خوانش شاعرانه‌ی وحشی بافقی از یلدا:
شام هجران تو تشریف به هر جا ببرد
در پس و پیش، هزاران شبِ "یلدا" ببرد
ب: خوانش همین شعر با پیشنهاد شورای عالی انقلاب فرهنگی:
شام هجران تو تشریف به هر جا ببرد
در پس و پیش، هزاران شبِ "روز ترویج فرهنگ میهمانی و پیوند با خویشان" ببرد.

@kamishka_ir

               
                                           👁‍🗨 
                            #چاغداش 
                                    ۱۴۰۳/۹/۲۹
             

#چاغداش_تاریخ
#چاغداش_سند

□ساواک حتا عروسی قشقایی‌ها را رصد می‌کرد
خیلی محرمانه
طبقه بندی حفاظتی
گزارش خبر
به: ۳۲۴
از: ۷/ه
شماره گزارش: ۲۶۲۱/ه
تاریخ گزارش: ۴۷/۱۱/۱۷
گیرندگان: خبر ۷/ه
منبع: ۸۸۵
منشاء: مشاهدات منبع
تاریخ وقوع: هفته جاری
تاریخ رسیدن خبر به منبع: ۴۷/۱۱/۱۶
تاریخ رسیدن خبر به رهبر عملیات محل: ۱۱/۱۶

موضوع: هوشنگ قهرمانی
عده‌ای از کلانتران طوایف مختلف قشقایی از جمله حسین ششبلوکی، الیاس ستوده، ایرج قره‌چه‌ای و حاج فرج حسن‌آقایی کشکولی به منظور شرکت در جشن عروسی هوشنگ قهرمانی فرزند ابراهیم به فیروزآباد وارد و به قریه باچون رفته‌اند.
نظریه رهبر عملیات:
مراتب استحضارا به عرض رسید. به منبع ۲۱۰۲ که جزء مهمانان می‌باشد دستور مراقبت داده شده است.

چاغداش:
۱. یک عروسی و اجتماع قشقایی‌ها در یک جشن برای ساواک مهم و لازم به رصد بوده است. بنا به اهمیت موضوع، به منبع خبر دستور مراقبت داده شده است.
۲. این گزارش عروسی آن‌قدر مهم بوده که "خیلی محرمانه" طبقه بندی شده است.
۳. منبع خبر ساواک یکی از میهمانان عروسی(احتمالن قشقایی) بوده است.
۴. هوشنگ‌خان قهرمانی، پسر ابراهیم‌خان قهرمانی کلانتر نمدی‌ست. ابراهیم‌خان بعد از تحمل دو سال حبس در زندان شاه درگذشت. هوشنگ‌خان نیز محکوم به دو سال زندان شد. این عروسی یک سال بعد از مرگ ابراهیم خان و آزادی هوشنگ قهرمانی از زندان برگزار شده است.
                                                            
@chaghdash_q

               
                                           👁‍🗨 
                            #چاغداش 
                                    ۱۴۰۳/۹/۲۹
             

#چاغداش_تاریخ
#چاغداش_سند
□کتاب های اهدایی خسروخان قشقایی به ابراهیم خان قهرمانی
#کامبیز_نجفی
*بازنشر



ابراهیم‌خان قهرمانی، کلانتر طایفه‌ی نمدی مردی اهل کتاب بوده است. خسروخان قشقایی قبل از تبعید، تعداد ۴۵ جلد کتاب به ایشان هدیه می‌کند:
۱_رابعه
۲_اعدام یک جوان ایرانی در آلمان
۳_طوطیلا شاه
۴_سلمه دختر عرب
۵_چرند و پرند
۶_اشک‌های گلابتون
۷_اندیشه‌های مردان بزرگ
۸_رهنمای حق
۹_دانستنی‌های زنان جوان
۱۰_دو خواهر
۱۱_نامه‌ها
۱۲_هانری چهارم
۱۳_فارسنامه
۱۴_از لنین تا هیتلر
۱۵_راسپوتین
۱۶_سخن
۱۷_زنگ‌ها برای که به صدا در می‌آیند
۱۸_حاجی‌بابا اصفهانی
۱۹_قورباغه‌ی نقابدار
۲۰_نسیم شمال
۲۱_کلیات جودی
۲۲_ابوزیدان
۲۳_مادر بی‌گناه
۲۴_دختر عمویت
۲۵_سیاحتنامه‌ی ابراهیم‌بیگ
۲۶_تیسفون
۲۷_شورش پرتوگال
۲۸_عروس فرغانه
۲۹_صلاح الدین ایوبی
۳۰_ده تبه کار
۳۱_نفوس مرده
۳۲_آئین زندگی
۳۳_داستان پریوش
۳۴_موش‌ها و آدم‌ها
۳۵_سرگذشت و کار جمالزاده
۳۶_عبدالرحمن ناصری
۳۷_ننگ‌های اجتماع
۳۸_پل مونترو یا کمینگاه مرگ
۳۹_انتقام خون حسین
۴۰_سفرنامه‌ی حکیم ناصرخسرو
۴۱_عالم ابدی
۴۲_آبراهام لینکلن
۴۳_یک میلیاردر جوان آمریکایی
۴۴_شیطان هم فریب می‌خورد
۴۵_مردی از اف.بی.آی

با مطالعه‌ی این سند می‌توانیم به حوزه مطالعات و دلبستگی.های فکری و ادبی خسروخان قشقایی و ابراهیم‌خان نمدی پی ببریم. برخی از این کتاب‌ها مثل فارسنامه( میرزا حسن فسایی)، حاجی بابا اصفهانی(جیمز موریه)، سیاحتنامه ابراهیم بیگ(زین العابدین مراغه ای)، موش‌ها و آدم‌ها(جان اشتاین بک)، سلمه دختر عرب(جواد فاضل)، سفرنامه‌ی ناصرخسرو (ناصرخسرو قبادیانی) و ... از آثار برجسته‌ی ایران و جهان هستند.
رئیس سازمان امنیت فارس در یک نامه به تاریخ ۱۲/۱۱/۴۶ در بازگشت به یک استعلام، به ساواک فیروزآباد می نویسد:
_در مورد کتاب‌هایی که خسرو قشقایی به ابراهیم نمدی بخشیده به استثنای ردیف‌های ۲۴ و ۴۳ و ۴۴ نسبت به بقیه این ساواک نظر خاصی ندارد.
_دستور دهید کتاب های ردیف ۲۴ و ۴۳ و ۴۴ را از هوشنگ قهرمانی اخذ نمایند.
*چاغداش: در لیست موجود و در شماره ی کتاب ها اشتباه شده است و از شماره ۲۳ تا ۳۰ نیامده است. اشاره ساواک به ردیف‌های ۲۴ و ۴۳ و ۴۴ با این شماره‌ها تطابق ندارند.
*منبع: اسناد ساواک(مجموعه شخصی منوچهر قهرمانی)
ابراهیم‌خان قهرمانی در سال ۱۳۴۴ دستگیر می‌شودو در زندان در می‌گذرد.


                                                                
@chaghdash_q