♥🌺🍁♥تاریخ و ادبیات تالش ♥♥

✅🔶#زبان_تالشی در جمهوری آذربایجان (اران)

🔸زبان ترکی بصورت نامحسوس و خزنده در میان تالش زبانان ماورای ارس راه یافته و آنرا تحت تاثیر بیانی قرار داده است وبجای تغییر واژه های تالشی به بترکی ابتدا آوا ها و مصوت های تالشی مورد هجوم مصوت ها و آواهای ترکی قرار گرفتند یعنی واژه ای در زبان تالشی شمال نمی توان یافت که با آوای (شوآ) مصوت وِیژه زبان تالشی تلفظ وتکلم شود اما مصوت های ترکی به سرعت جایگزین مصوت ها و آوا های تالشی شدند مانند کلمه «هَردِه harde » به معنی خوردن که در تالشی لنکران و عنبران و آستارا بصورت هاردِه hărde تلفظ میشود.

🔸بدین صورت هیچ واژه ای در بین زبان تالشی شمال دیده نمیشود که مورد تهاجم آرام و خزنده آواها و اصوات زبان ترکی قرار نگرفته و تلفظ تالشی خود را بدرستی حفظ کرده باشد اگر به سخنان تالش زبانان تالش شمالی گوش کنیم به راحتی متوجه خواهیم شد که لهجه آنها ترکیزه شده است و حتی بسیاری از کلمات ترکی جایگزین کلمات تالشی شده و یا با آوای زبان ترکی آذری ادا میشوند، این مسئله دو دلیل دارد علت اول نداشتن رسانه صوتی تصویری به زبان تالشی و علت دوم پوشش زبان ترکی آذری که زبان رسمی جمهوری باکو است.

🔸حل این مسائل به چندین مؤلفه نیاز دارد که یکی از آنها تاسیس رسانه ای فراگیر به زبان تالشی در ایران است تا حوزه تمدنی و فرهنگی تالش ایران در بین تالشان جمهوری باکومحفوظ بماند،زیرا زبان تالشی یک زبان های باستانی ومیراث پرارزش ایرانیان است،و ما ایرانیان موظف هستیم در حفظ بقا فرهنگی ایران و هویت تالش تباران ان منطقه بکوشیم که بهترین راه حفظ وحراست از آن تاسیس صدا وسیمای فراگیر برای تالش زبانان منطقه است که جمعیت آنان در جمهوری باکو به بالغ بر یک میلیون وپانصد هزار تن تخمین زده شده است
این فرایند تغییر زبان تالشی به وضوح در آذربایجان و اردبیل ایران هم مشاهده کرد.

🔸اما نکته جالب ومهمی که وجود دارد بیشتر واژه های ترکی آذری از زبان فارسی و پهلوی گرفته شده وبرخلاف ادعای بسیاری که معتقدند حدود یکهزار وامواژه ترکی در فارسی بکار برده میشود بیشتر کلمات ترکی اذری فارسی هستند به عنوان نمونه ذیلا به واژه هائی که ادعا میشوند ترکی اصیل هستند اشاره میشود .

#قاپ = در ( در زبان پهلوی کلمه قاب به معنی کادر و چهارچوب است
#آچ = باز بکن ( از کلمه اَپاچ به معنی بازکردن گرفته شده
#گَزِر = گردش میکند ( گِزیر = gezir ژاندارم، پلیس، مأمور امنیتی « واژه های عربی گزمه به معنی داروغه و واژه ترکی (گزِر ) به معنی گردش میکند ، سیاحت میکند وجستجو می کند از همین کلمه گرفته شده

#گدوکgaduk واژه ای از زبان فارسی پهلوی است که به معنی کوهستانهای محل اطراق رهزنان و قطاع الطریق است که در ترکی به عنوان ییلاق از این کلمه استفاده میشود


واژه خان در ترکی به معنی بزرگ ایل است . از واژه خان xăn سفره وسفره دار و پرنعمت و برکت . دارای خانه ای بزرگ و چشمه پر اب (خانی) گرفته شده است

#بیگ = بزرگ طایفه ( در زبان پهلوی بغ baqو بَگ bag به معنی بزرگ محل و روحانی بزرگ است ومبنای کلمه بیگ انگلیسی نیز از همین واژه است.

واژه بشقاب راترکی مینامند و آنرا با تلفظ نادرست ( باش قاب) بکار برده اند درحالی که معنی (باش قاب) در میان ترک زبانها به معنی( غالب و اندازه سرو کله ) است نه به معنی ظرف غذا خوری که در زبان پهلوی پیشقاب به معنی ظرف جلوی خودت در سفره تلفظ میشد.

واژه های دیگری از پارسی پهلوی که ترک زبان ها بخود نسبت میدهند عبارتند از
واژه «آپوراک= ãpurãk حامل، آورنده، تولید ـ خلق کننده، سازنده

* آپورتَن= ãpurtan ـ1ـ حمل کردن، آوردن 2ـ غارت ـ دزدی ـ سرقت کردن، دستبرد زدن، ربودن » * َاپار= apãr برده شده، به سرقت رفته ،اگر به این گونه واژه ها مستند شود از صدها واژه پارسی تجاوز خواهد کرد
جدا از این صدها کلمه تالشی هم در زبان ترکی آذری استفاده میشود که نشانه حضور زبان تالشی کهن در منطقه مذکور است،


بن مایه :

-فرهنگ کوچک زبان پهلوی ، دیوید نیل مکنزی ، ترجمه دکتر مهشید میرفخرایی ، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

- الاتقان في معرفة علوم القرآن : سيطوطي جلال الدين ،مترجم سيد محمد حائري قزوینی تهران ، چاپ اول 1363 .

-فرهنگ ریشه شناختی زبان فارسی،دکتر محمد حسن دوست، ناشر: فرهنگستان زبان و ادب فارسى، ۱۳۸۳
‌🔶تهیه و نتظیم علی ماسالی
📚 https://t.center/Ahmadi111

.