💠چهارشنبه ها با حافظ
💠#سلسله_مباحث_آموزشی#موسسه_فرهنگی_ادبی_فروغ_سخن_لنجان ✅ خانم مهنازملکی ریزی
جلسه
/تیرماه/٩٩
🦋امید وامیدواری در دیوان حافظ
🦋درود دوستان
روزهایی را سپری می کنیم که جهان درگیر بیماری سخت و ناراحت کننده کرونا "کوید ١٩" می باشد.
با توجه به تبعات این بیماری وتاثیر نه چندان خوب آن بر جنبه های مختلف جامعه وزندگی اجتماعی، خانوادگی، شخصی افراد، بعیدنیست که امید به زندگی وامیدواری رنگ ببازد.
با توجه به شرایط و توانایی های روحی وجسمی افراد، میزان این روحیه زیبای انسانی "امید وامیدواری " نیز متغیر می شود
با این مقدمه به بررسی واژه"امید" در اشعار حافظ و استفاده ودرس آموزی از آن در زندگی این روزهایمان می پردازم.
👇🦋👇🦋 "رسید مژده که ایام غم نخواهد ماند"
این مصرع حافظ
از شاهکارهای شعر حافظ است ،چرا که نشان می دهد حافظ به مرحلهای از شناخت جهان و قواعد آن رسیده بود که در شرایط دشوار که ابرهای تیره و تار ،جهان و جامعه و دل آدمی را می پوشاند و به ظاهر برون شوی از مشکلات تصور نمیرود، آدمی را امیدوار نگه می دارد و این بینش عالی و متعالی را به انسان می دهد که "ایام غم نخواهد ماند "
🦋تو بودی آن دم صبح امید کز سر مهر
برآمدی و سر آمد شبان ظلمانی
شنیدهام که ز من یاد میکنی گه گه
ولی به مجلس خاص خودم نمیخوانی
🦋🦋دیوان حافظ برای ما ایرانیها حکم یک داروی امیدبخش را دارد. هر وقت گرفتار هستیم یا گرهی در کارمان پیش میآید، به امیدِ داشتنِ سرانجامی خوش، به سراغ دیوان حافظ میرویم و تفأل میزنیم.
حافظ هم با آن کلام رندانه و سحرآمیزش، ناامیدمان نمیکند و هر بار با یکی از غزلهایش یادآور میشود که سختیها به آخر میرسند و از لطف حق نباید ناامید شد.
یکی از بیتهای طلایی حافظ با موضوع تمام شدنِ سختیها و رنجها، این بیت است:
«صبح امید که بُد معتکف پرده غیب
گو برون آ که کارِ شبِ تار آخر شد»
حافظ در بیتی دیگر هم اینطور میگوید:
«تو بودی آن دم صبح امید کز سر مهر
برآمدی و سرآمد شبانِ ظلمانی».
🦋یکی از ویژگی های شعر حافظ، در کنار ویژگی های ادبی، هنری و غنای فکری-فرهنگی ،عدم انتقال یأس و بدبینی به مخاطبانش می باشد
حافظ پژوه معاصر "استاد بهاءالدین خرمشاهی" در باره نفوذ شعر حافظ می نویسد:
_اول:
" اقبال عظیم فارسی زبانان به شعر او،طربناکی و روح
امیدواری و عشق و آرزومندی است که در شعر او موج می زند.
وقتی که می گوید:
"مژده ای دل که مسیحا نفسی می آید"
یا
"یوسف گمگشته باز آید به کنعان غم مخور"
یا
"نفس باد صبا مشک فشان خواهد شد"
یا
"خطاب آمد که واثق شو به الطاف خداوندی"
در دل خواننده روح امید و عشق و شور می دمد.
-دوم:
سخن دیگر استاد خرمشاهی در این زمینه شنیدنی است:
"این روح نستوه و امیدوار و امید ورزی را که در حافظ سراغ داریم آیا در خاقانی و خیام هست؟نگرانی مداوم خیام و خاقانی واقعا متانت هنری شان را تحت الشعاع قرار می دهد."
_سوم:
مطالعه دیوان حافظ بایستی این درس بزرگ را به ما بدهد که در اندوه و غم و نومیدی ،متانت خود را از دست ندهیم که بقول حافظ:
یوسف گمگشته باز آید به کنعان غم مخور
و همواره به یاد داشته باشیم:
نَفَس باد صبا مشک فشان خواهد شد
🦋شاید بزرگترین ویژگی زبان شعری او را بتوان امید دادن به مردم در آن روزگار تنش زا دانست؛ آنجا که به درستی از ویژگی های تحسین برانگیز شاعران پیش از خود و بویژه خیام و مولوی و سعدی، وام می گیرد؛ بر آنها می افزاید و با زبان شعر، به نسل های بعدی منتقل می کند:
ساقی به نور باده برافروز جام ما
مطرب بگو که کار جهان شد به کام ما
ما در پیاله عکس رخ یار دیده ایم
ای بیخبر ز لذت شُرب مدام ما
هرگز نمیرد آن که دلش زنده شد به عشق
ثبت است بر جریده عالم دوام ما
🦋به جرئت می توان خواجه شیراز «حافظ» را یکی از بزرگترین مبلغان «امید» در زندگی دانست.
او به درستی به مامی فهماند که حرکت به سوی تعالی نه فقط در طول یک زندگی، که درحرکت عرضی آن باید مدنظر باشد و این مهم،بستگی به شناخت درست آدمی از واژه ی «امید» خواهد داشت.
🦋👇🦋#مهناز_ملکی_ریزی #امیدواری #حافظ_شیرازی #دیوان_حافظ#حافظ_نامه_خرمشاهیhttps://t.center/Forooghesokhan95