✅جنگ و صلح
@WaterDiplomacyخلاصهای از گفتوگو با حجت میانآبادی، پژوهشگر و دانشآموخته دیپلماسی آب در مورد تنشها و جنگ آب
🔺#کمآبی منجر به شکلگیری
#بحران_آب نمیشود. بدون شک آنچه سبب میشود «
کم
آبی» به «بحران آب» تبدیل شود، سوءمدیریت و حکمرانی بد است که نشانههای این دو ویژگی در مقیاسهای محلی، ملی و منطقهای کاملاً مشهود است. در گزارش جامع سال 2013 بانک توسعه آسیایی، یک جمله کلیدی وجود دارد که میگوید: «کشورهای آسیایی از مسالهای به نام کمبود فیزیکی آب رنج نمیبرند؛ آنچه کمبود آب را به یک معضل جدی در این کشورها تبدیل میکند، مدیریت آب است.»
🔺این گزاره به شدت مطرح است که اگر
#ترکیه سد
#ایلیسو را بسازد، بخشهای وسیعی از ایران و حتی برخی گفتهاند تمام ایران، درگیر
#گردوغبار خواهد شد. حال شما از سازمان
#محیطزیست بپرسید که چند مطالعه جامع و کامل میتواند به شما ارائه کند که اثرات و تبعات ساخت سد ایلیسو را روی محیطزیست کشور ما مورد بررسی قرار داده است. متاسفانه چنین مطالعاتی وجود ندارد. ما از بدیهیترین کار یعنی مطالعه دقیق و درست و ایجاد ابزار مستند و علمی برای خودمان غفلت کردهایم.
🔺پرداختن به مسائلی مانند حفاظت از یوزپلنگ ایرانی، خرس قهوهای، مبارزه با مساله سگکشی و مانند اینها خوب و مفید است اما آیا اهمیت آن در کلان محیطزیست ایران بیشتر از اهمیت اثرات پروژه آناتولی ترکیه یا سدسازیهای افغانستان یا اقدامات عراق است؟ سازمان محیطزیست در یک دهه گذشته چه اقدامی در خصوص پروژه آناتولی انجام داده است؟ آیا به اندازه انگشتان یک دست، کار مطالعاتی و پژوهشی داریم که اگر پروژه آناتولی بهطور کامل اجرا شود چه اثراتی روی کشور ما خواهد گذاشت؟ فکر کنید ما با تمسک به مسائل حقوق بینالملل بخواهیم این مساله را پیگیری کنیم آیا یک مستند علمی قابل ارائه در مجامع بینالمللی داریم؟
🔺سه کشور اروپایی آلمان، سوئیس و اتریش در ساخت سد ایلیسو در نیمه دوم دهه 1990 سرمایهگذاری 1/1 میلیارد یورویی کردند. جالب اینکه اعتراضات مردمی در این سه کشور به ساخت این سد و اثرات آن روی کشورهای پاییندست آنقدر بالا گرفت که در نهایت هر سه کشور در جولای 2009 از حضور در این پروژه کنار کشیدند. در حالی که نهتنها مشکلات زیستمحیطی به هیچوجه متوجه این کشورها نمیشد بلکه سرمایهگذاری این کشورها در یک کشور خارجی متضمن منفعت اقتصادی هم برای آنها بود اما مردم این سه کشور، هشت سال پیش، به خاطر اثرات زیستمحیطی ساخت سد ایلیسو به شدت اعتراض و پیگیری میکنند و باعث میشوند در عین اعتراض شدید به دولت ترکیه، کشورهایشان از مشارکت در این پروژه انصراف دهند. در حالی که در این هشت سال روح بسیاری از مسوولان و حتی رسانههای ما از ساخت چنین سدی بیخبر بوده است.
🔺پیشبینی روی دادن یا ندادن جنگ در مورد آب مساله سادهای نیست و کاملاً وابسته به رویکردی است که دولتها در پیش میگیرند. مثلاً با توجه به رویکرد فعلی برخی کشورها به ویژه در منطقه غرب آسیا و به طور مشخص ترکیه، افغانستان و رژیم صهیونیستی، آینده آب در این منطقه میتواند تنشآلود باشد.
🔺دیپلماسی آب مسالهای نیست که مسوولیت آن صرفاً برعهده سازمان محیطزیست یا وزارت خارجه یا وزارت نیرو باشد. گرفتن انگشت اتهام تنها به سمت این سه نهاد، که بدون شک همگی در انجام وظایف خود در حوزه دیپلماسی آب قصور جدی داشتهاند، کار صحیحی نیست. اما تنها این سه نهاد مسوول نیستند و نهادهای دولتی و حاکمیتی مختلف دیگری هم در این زمینه مسوول هستند.
🔺متن کامل این گفتوگو را که در شماره 229 هفتهنامه تجارتفردا به چاپ رسیده است میتوانید اینجا بخوانید.
https://goo.gl/xhiX86@tejaratefarda@WaterDiplomacy