♦️همبستگی فساد و میزان خسارات زلزله
✍️ داود حسینی هاشمزاده
پژوهشگر حوزهی فساد و سلامت اداری
۲۷ بهمن ۱۴۰۱
سال 1389 وقتی پروپوزالی برای سنجش فساد ... در شهرداری می نوشتم، به بحث رابطه ی
زلزله و فساد اشاراتی داشتم. کشورهایی که بر اساس ارزیابی های سازمان شفافیت بین المللی نمره ادراک از فسادشان زیاد است، در صورت وقوع
زلزله، شاهد پی آمدهای مخرب تری هستیم. به بیان آماری همبستگی مستقیم و قوی بین نمرات فساد کشورها و میزان خسارات انسانی و مادی ناشی از
زلزله وجود دارد. نکته جالب آنکه در آن پروپوزال به مورد ترکیه اشاره شده است. (محصول آن پژوهش با همکارانم در قالب دو جلد کتاب منتشر شد) .
یافتههای ما نیز نشان میداد بخشهایی از شهرداری که با ساخت و ساز مرتبط هستند بیشترین فساد را دارند و این یافتهی نگران کنندهای بود.
نکتهی دیگر اینکه نمره فساد کشور ترکیه براساس ارزیابی های سازمان شفافیت بین المللی، همواره کمتر از ایران بوده است! پس اگر زلزله ای در همان مقیاس در شهری مانند تهران بیاید، متاسفانه شاهد فاجعه ای خواهیم بود که ...
بخشی از آن پروپوزال عینا در زیر آمده:
برخی مطالعات نشان میدهند که مرگومیرهای جادهای به طور معناداری در کشورهایی زیاد است که سطح فساد بخش عمومی(به عنوان مثال پلیس راهنمایی و رانندگی) در آنها بالا است. مطالعاتی هم حاکی از این است که میان فساد بخش عمومی و مرگومیرهای ناشی از
زلزله رابطه وجود دارد. یعنی اینکه فساد میتواند منجر به ساخت واحدهای مسکونی عمومی و خصوصی بیکیفیت و غیراستاندارد شود و در کنار سایر عوامل در مواجهه با
زلزله باعث مرگومیری بیش از آنچه در نبود این نوع فساد میتوانست اتفاق بیفتد، بشوند.
مطالعهای که 344
زلزله مهم را در 42 کشور جهان در فاصله سالهای 2003-1975 مورد بررسی قرار داده حکایت از وجود یک رابطه مثبت معنادار میان سطح فساد بخش عمومی و مرگومیرهای ناشی از وقوع
زلزله دارد. همانطور که مشخص است فساد در ساختوساز یکی از عوامل اصلی مرگومیرهای ناشی از
زلزله است. انواع فساد در بخش ساختوساز مسکن رواج دارند و بعضی مطالعات حکایت از این دارند که فساد بخش عمومی در این حوزه بیش از سایر بخشها است. پیامد این
زلزلهها برای انسان دو چیز است: مرگومیر و بیخانمانی. هر دو هم عمدتا نتیجه تخریب مسکنها و آوار شدن آنها بر سر انسانها هستند. در واقع بسیاری از این مرگومیرها نتیجه فروپاشی ساختمانهایی بودهاند که یا تیرآهن و بتن آنها خوب نبوده یا سایر فعالیتهای صورت گرفته برای ساختوسازشان استانداردهای لازم را برای مقاومت در برابر
زلزله نداشتهاند. گرچه انسان توان پیشبینی
زلزله را ندارد، اما توان کاستن از پیامدهای آن را دارد. اما اقتصاددانان معتقدند یکی از عواملی که اجازه کاستن از پیامدهای
زلزله را نمیدهد و حتی بر آنها هم میافزاید، فساد بخش عمومی و دولت در اقتصاد است. در 17 آگوست 1999
زلزلهای با شدت 6/7 ریشتر در مارمارا ترکیه آمد که 17118 نفر انسان جان خود را از دست دادند؛ بعد از وقوع
زلزله در مارمارا وزیر کشور ترکیه گفت که فعالیتهای ساختمانی بدساخت عامل این همه مرگومیر بوده است: «پیمانکارانی که آن ساختمانها را ساختند و کسانی که مجوز کار برای آنها صادر کردند عامل این همه قتل انسانی هستند. در سال 2006 تُرکیش دیلی نیوز خبری را منتشر کرد که حکایت از این داشت که 40 کارمند شهرداری در سه شهر ترکیه محکوم به حبس شدند؛ چراکه با دریافت رشوه به ساختمانهای فاقد استاندارد اجازه ساختوساز داده بودند (فرهادی پور، 1389).
#زلزله#ترکیه#فساد#فساد_مهندسی#جامعهشناسی_فاجعه@NewHasanMohaddesi