♦️جامعه شناسی فاجعه؛ ویروس کرونا
✍️ محمد خوجملی
کارشناسی ارشد مطالعات فرهنگی
آلبر کامو در کتاب طاعون می گوید: "راه ساده برای آشنایی با یک شهر این است که انسان بداند مردم آن چگونه کار میکنند، چگونه عشق میورزند و چگونه میمیرند."
یکی از فرصت هایی که
جامعه شناسان می توانند رفتار مردم را مطالعه کنند، رفتار مردم یک
جامعه در زمان های خاص (بحران، سانحه،
فاجعه) است، که مردم در این شرایط چگونه رفتار می کنند؟
"
جامعه شناسی فاجعه به مطالعه عوامل اجتماعي، فرهنگي و پيامدهاي آن بر رفتارهاي انسانهاي آسيبپذير و آسيبديده و فعاليتهاي سازمانهاي امدادرساني میپردازد."
جامعهشناسي
فاجعه رفتار افراد را در سه بخش مطالعه می کند.
" اول، مطالعه رفتار و الگوهاي رفتاري افراد هنگام وقوع
فاجعه، دوم، مربوط به واكنشهاي جمعي هنگام وقوع
فاجعه؛ سوم، با اصول كلي رفتار سازماني هنگام وقوع
فاجعه ارتباط دارد."
🔻الگوهای رفتاری مردم
چهار نوع رفتار مردم در برخورد با بحران و
فاجعه کرونا قابل توصیف است:
۱-بی توجهی، بی تفاوتی و جدی نگرفتن
۲- ترس و هراس هیستریک، رفتارهای فرصت طلبانه سودجویانه افراد
۳- غفلت آگاهانه و مصلحلت اندیشانه
۴- برخورد عقلانی و توجه به توصیه های متخصصان امور
🔻برشی از رفتارهای مردم
🍃روزگاری که کرونا شیوع و با بی تدبیری های مسؤولین، و پنهانکاری سازمان یافته گسترش روزافزون پیدا کرده، هموطنانی که بی توجه به هشدارهای مکرر به ماندن در خانه راهی سفر شدند، و یا رفتارهایی نظیر رها کردن ماسک و دستکش در معابر عمومی! حکایت از بی اعتنایی و جدی نگرفتن موضوع دارد.
🍃برخورد خشونت آمیز شهروندان برخی شهرها با مسافران. مسافرانی که علی رغم هشدارهای مکرر به عدم سفر و مسافرت، اقدام به سفر نمودند. شهروندان به خشم آمده از سفر هموطنانش آنان را دلیل و عامل گسترش ویروس می دانستند، که برای در امان ماندن خود و دیارشان از گسترش فزاینده ی ویروس، دست به اقدام خشونت آمیز زدند. (مستند به تصاویر پخش شده در فضای مجازی در شهرهای مختلف است) هجوم به فروشگاه ها و ذخیره مواد غذایی و .... احتکار اقلام بهداشتی، تقلب در تهیه مواد ضد عفونی کننده و ... کم فروشی، گران فروشی برخی اقلام نظیر سیر و زنجفیل و ... نمونه ای از رفتارهای ناپسند و خشونت آمیز تلقی نمود.
🍃 دلتمردان و پزشکانی که بنابر مصلحت هایی علی رغم اطلاع موثق از مشاهده ویروس کرونا در کشور سکوت کردند و به وظیفه قانونی و اخلاقی خود عمل نکردند. یا اطلاعات و آمار نادرست ارائه کردند. گفتند کرونا خطرناک نیست، نیاز به قرنطینه نداریم. قرنطینه رفتاری مخصوص به دوران گذشته هست؛ همچنین جهل مقدس، بخشی از مردمی که به لیسدن امامزاده ها روی آورند. عدم بکارگیری تجربه های موفق دیگر کشورها، نمونه هایی از رفتارهای غفلت آمیز و مصحلت آمیز بشمار می آید.
🍃راهکار منطقی، پذیرش صادقانه شرایط و برخورد کارشناسانه با این موضوع. جدی تلقی کردن هشدارها و رعایت کمال و تمام توصیه های پزشکان ، کنترل استرس و آرامبخشی به اطرافیان. رفتار شجاعانه پرستاران مهربان و پزشکان صبوری که در خط مقدم مقابله با ویروس ماندن و به رسالت خطیر خود عمل نمودند. شهروندانی که با در منزل ماندن، برای رعایت توصیه ها اهتمام ورزیدند.
🍃 در این برهه حساس پیک گسترش ویروس وظیفه شهروندان چیست؟ بی توجهی و بی اعتنایی به هشدارها، ترس و وحشت و هراس افکنی، کوتاهی و غفلت مصحلت آمیز هیچیک قابل دفاع و توجیه نیست. تنها راهکار، در پیش گرفتن رفتار عقلانی است، راهکاری که متخصصان امر توصیه می کنند.
🍃پیامدهای
فاجعه کرونا و لزوم بازنگری در برخی امور
-آسیب
شناسی جدی مدیریت بحران و مدیران بحران ساز
- به چالش کشیده شدن طب سنتی
-گسترش شکاف دولت - ملت ، افزایش بی اعتمادی
-افزایش یاس، ناامیدی
-فراهم شدن بسترهای تغییر اجتماعی، تغییر نگرش های افراد
جامعه-توجه به رقص و شادی به مثابه مناسک آیینی در
جامعه به هنگام عبور از بحران ها
-به چالش کشیده شدن باورهای خرافی
-رکود اقتصادی و آسیب پذیری اقشار ضعیف و کم درآمد
جامعه-نیاز به نوسازی بنیان های سلامت
جامعه-اتخاذ رویکرد جدید و ایجاد ساختارهای نوین آموزشی و آموزش از راه دور و فضای مجازی
تاریخ انتشار: 22 اسفند 1398
#کرونا#فاجعه#جامعهشناسی_فاجعه@NewHasanMohaddesi