♦️چهار نوع "پفیوزیسم" در آرای شریعتی: پاسخ به یک پرسش
✍️ حسن محدثیی گیلوایی
۴ آذر ۱۴۰۰
🔸سؤال: سلام و عرض ادب
خیلی خوشحال میشم نظر دکتر محدثی رو در مورد سخن یکی از اساتید فلسفه بدونم
👇🔹«اعتراف میکنم شرمندهام که کتابهای این دو نفر را در روزگار نوجوانی خواندهام:
علی شریعتی
عبدالکریم سروش
سقراط میگفت:
دشمن فیلسوف، "شعبدهباز کلمات" است: rhetorician.
ما برای "فکر کردن" نیازمند "سمومزدایی" از "زبان" هستیم.
و "این دو نفر "
مخاطبان را به هیجان میآورند تا از فکر کردن بازمانند.
شریعتی که خوب مخالف حقیقیاش را شناخته بود که عربده میکشید:
"فیلسوفان پفیوزهای تاریخ هستند"».
🔹https://t.me/arefdanyali77/240🔸پاسخ محدثی: سلام و عرض احترام!
سخنانی است از سر نفرت و خشم و فاقد هر گونه استدلال.
نویسنده توجه ندارد که بین فیلسوف و فلسفه باید فرق گذاشت. پوپر هم در ابتدای کتاب جامعهی باز و دشمناناش به فیلسوفان تاخته و در مورد فیلسوفان گفته «خردمندان در خدمت خودکامگان» (پوپر، جامعهی باز و دشمنانش، ترجمهی علیاصغر مهاجر). مارکس هم گفته فیلسوفان اهل تفسیر بودهاند نه اهل تغییر. در بارهی پوپر چه بگوییم؟
اما، هیجان نیز میتواند ممد اندیشیدن و حتا فلسفهورزی باشد و حتماً فیلسوف نیز به نوعی از هیجان نیازمند است. هر هیجانی ضد اندیشیدن نیست. انسان بدون هیجان انسان مرده یا ربات است.
باید ببینیم آثار این استاد محترم فلسفه بیشتر مردم را به اندیشیدن واداشته یا آثار شریعتی و سروش.
این را هم اضافه کنم که «پفیوزیسم» یکی از مقولات فکریی نظریهپردازیی اجتماعیی شریعتی بود و او از چهار نوع «پفیوزیسم» سخن گفته است:
۱. پفیوزیسم دینی
۲. پفیوزیسم عرفانی
۳. پفیوزیسم ادبی
۴. پفیوزیسم فلسفی
و متاسفانه فقط نوع چهارم پفیوزیسم به خاطر جملهی «فیلسوفان پفیوزان تاریخاند» (نقل به مضمون) در آرای او شناخته شده است و از سه نوع دیگر غفلت شده است! منبع اصلی برای مطالعهی آرای علی شریعتی در بارهی انواع «پفیوزیسم» کتاب «با مخاطبهای آشنا» (مجموعهی آثار ۱) او است و علاقهمندان برای مطالعهی این بحث، میتوانند به آنجا مراجعه کنند.
البته، من شخصاً اینگونه تعابیر شریعتی را نمیپسندم و آن را حاویی نوعی خشونت کلامی میدانم و ترجیح میدهم تعبیر خنثا و غیرخشونتآمیز و غیر باردار
گرایش یا تفکر عملگریزانه را بهکار ببرم. اگرچه
مردان عمل و نظریهپردازان اجتماعی اغلب از تعابیر هنجارین و باردار بهره میگیرند و کارل مارکس یکی از سرآمدان بهکارگیریی اینگونه تعابیر بود. شدت حملات او به مخالفان فکریاش شگفتانگیز است.
اما با گرایش عملمحورانهی شریعتی کاملاً همدل هستم و این سخنان شریعتی را کاملاً با مبانیی فکری و فلسفیی او همساز میدانم و چنین سخنانی را سخنانی از سر هیجان صرف تلقی نمیکنم.
درود!
#شریعتی#پفیوزیسم#تفکر_عملگریزانه#گرایش_عملگریزانه@NewHasanMohaddesi