بازار پر هیاهویی به نام حقیقت
🌿اسفندماه سال گذشته بود که تمایل به خواندن رساله
#المنقذ_من_الضلال غزالی در برخی از دوستداران فلسفه که با من مرتبط هستند ایجاد شد.
🌿زمینه آن، خواب یکی از ایشان بود که در آن
#غزالی به مثابه صاحب مغازه ای او را به خرید
#معرفت و
#حقیقت دعوت کرده است و وی با شک در این دعوت، عرضه کننده دیگری را جسته است.
🌿به ذهنم آمد که تشبیه مدعیان حقیقت به دکان داران بازار اندیشه در نوع خود جالب و تامل برانگیز است. آنهم بازاری که اهالی اش در ادعایی واحد، مدعی عرضه حقیقت میباشند و در عین حال، چنان محصولات متفاوت و متنوعی را پیشنهاد میکنند که باعث سرگردانی و شگفتی خریداران میشوند.
🌿غزالی خود از جمله سرگردانان این وادی است که سرمایه سالهای دراز تحصیل و تدریس را به کناری افکنده و با
#فرار_از_مدرسه، یافت حقیقت را وجهه همت ساخته و رنج آوارگی را بر خود آسان و به جان خریده است:
من هماندم که وضو ساختم از چشمه عشق/ چار تکبیر زدم یکسره بر هر چه که هست
🌿شاید بتوان گفت که
#حیرت او از سنخ آپوریا و حیرتی باشد که
#ارسطو آن را نقطه آغاز فلسفه دانسته است. نقطه آغازی که به قول
#سهراب، غبار عادتی که پیوسته در مسیر تماشاست را میزداید. غبار عاداتی مثل طبیعت، انسان، خدا، مرگ، ذهن و... که هر کدام در تاریخ بیش از دو هزارساله فلسفه با
#حیرت_فلسفی از دیدگان شسته شده و عرصه متفاوت و جدیدی از فکر و اندیشه به روی بشر گشوده اند.
🌿رساله المنقذ گزارش چنین حیرتی است که از حسب حال نویسی همچون زندگینامه خود نوشت ابن سینا و سیاحت شرق آقانجفی قوچانی فراتر میرود و بدون هراس از خطر تاریکی و هلاکت در وادی گمراهی به ژرفای دریای اقوال مختلف دوره خود وارد شده به قضاوت در باب آنها مشغول میشود.
🌿رساله ای که به گفته برخی قابل تطبیق با شش اثر دیگر است: اعترافات آگوستین قدیس، تاملات دکارت، اندیشه‌های پاسکال، اعترافات روسو، اعترافات تولستوی و در نهایت گزارش به خاک یونان کازانتزاکیس.
🌿نثر محکم و زیبای غزالی دلیل دیگری است که خوانش این رساله را برای علاقه مندان به تقویت زبان عربی بایسته میکند. تلاش خواهم کرد تا صوت این درسگفتار هفتگی به اشتراک گذاشته شود.
@majidahsan62
