🔍 بررسی شخصيت
#حافظ 5⃣1⃣حافظ شیرازی، یادآورِ خیام نیشابوری❇️ دکتر زرین کوب، پس از تحلیل برخی افکار حافظ، اعم از طعن و کنایه او بر فقهاء و زهاد و اهل علم و... مینویسد:
«
انديشۀ خياممآبانه در كلام حافظ بسيار هست. انديشههايى كه بوى فكر #خيام مىدهد، مخصوصا نزد او بسيار تكرار مىشود و بعضى از آنها رنگ يك فكر ثابت را دارد. رِند شيراز هم مثل پير نشابور مىانديشد.»
📕 از کوچه رندان، ص ٧۴
اما برای فهم این مطلب، کافیست اندکی با فکر و اندیشه خیام آشنا باشیم تا بدانیم چرا حافظ مانند او فکر میکرده و میگفته.
👈🏻 "دکتر ذوالفقاری" از اساتید ادبیات مینویسد:
اصول تفکر خیام را میتوان به اختصار:
"حیرت در امر جهان، ناپایداری جهان، غنیمت شمردن عمر، ناتوانی انسان در برابر روزگار،
عیش و شادخواری و چون و چرا در کار خلقت" برشمرد.
📓 فارسی عمومی، ص ٣٧
💥اما قابل تأمل آنکه
#صادق_هدایت هم بسیار شیفته خیام بوده و دو اثر هم درباره وی دارد. حال بنحو اختصار، برخی عبارات وی را درباره خیام از نظر میگذرانیم:
➖ «فیتز جرالد که نه تنها مترجم رباعیات خیام بوده، بلکه از روح این فیلسوف بزرگ نیز ملهم بوده، معتقد است که
خیام عشق و الوهیت را به لباس شراب و ساقی نشان داده."
➖«خیام چهارده رباعی محکم دارد که در آنها،
هزار زخم زبان و نیشخندهای تمسخرآمیز به خلقت دارد و خدا را محکوم نموده.»❗️⚠️ « برای خوانندهٔ رباعیات خیام شکی باقی نمیماند که سراینده،
تمام مسائل دینی را با تمسخر نگریسته ‼️ و دائم به علمای دین و فقیهان حمله میکند....»
💠 هچنین وی معتقد است که:
«
حافظ از تشبیهات خیام بسیار استفاده کردهاست، تا حدی که میتوان او را از بهترین پیروان خیام دانست، هرچند به خیام نمیرسد و مانند او صریح نبوده. اما حافظ این نقص را با تعابیر شاعرانه و تشبیهات پنهان کرده؛ برای نمونه، بقدری شراب را زیر تشبیهات پوشانده که تعبیر صوفیانه از آن میشود. اما خیام این پرده پوشی را ندارد."
📘 منبع مطالب فوق: مقدمهای بر رباعیات خیام، صادق هدایت
✅ باز جالب اینکه حقیر چندین مصاحبه کامل از جناب محمدرضا
#شجریان را دیده و شنیدم که طی یکی از آنها، تصریح میکند که "
خیام را بخاطر تفکرش دوست دارم و او را از همه شاعران آگاهتر میدانم." و همه میدانیم که نگاه نامبرده به دین و مذهب و فقه چگونه بود، لذا علاقه ایشان به خیام، به دلیل مشربِ خوشباشی و لذتگرایی خیام است.
@tazvir2