دوران تاریخی
#استعمار #اسپانیا و
#پرتغال بر جوامع امریکای لاتین از اواخر قرن پانزدهم-اواخر قرن نوزدهم (قریب چهار قرن) دورانی طولانی و دارای جنبه های گوناگون و متفاوتی بوده و برای بررسی آن باید به کتب تاریخی گوناگون در این زمینه رجوع کرد. متاسفانه در منابع فارسی کتب قابل توجه و جامعی که به این بررسی تاریخ امریکای لاتین از نگاه بی طرفانه بپردازد ترجمه نشده و اغلب کتب به زبان های پرتغالی و اسپانیایی هستند.
جنبه ی منفی این دوران استعماری را میتوان برده داری، نسل کشی بومیان، شیوع بیماری توسط مهاجران، غارت منابع توسط استعمارگران و عدم توسعه صنعتی این جوامع دانست که غالبا شنیده و خوانده و با آن آشنا هستیم با این حال این جنبه نیز خصوصیت دائمی در دوران استعمار پرتغال و اسپانیا بر جوامع امریکای لاتین نبود.
مستعمرات اسپانیا در امریکای لاتین در قرون پانزدهم و شانزدهم میتوان گفت هیچ زیرساختی نداشتند.
ورود مهاجران اسپانیایی و پرتغالی با ورود فرهنگ، موسیقی، شراب، لباس ها و کالاهای اروپایی به این جوامع نیز همراه بود.
در قرن هفدهم قدرت های استعماری اسپانیا و پرتغال در این کشورها بندرهای تجاری را احداث کرده و توسعه دادند.
در میانه قرن هجدهم اسپانیا و پرتغال در مستعمرات برنامه هایی در جهت توسعه صنعتی و زیرساخت های شهری پیش گرفتند. امروزه پس از قریب سه قرن زیرساخت های شهری این کشورها بخصوص کوبا متعلق به آن دوران است.
اسپانیا نیز به برده داری در مستعمرات خود در اواخر قرن نوزدهم، در میانه دهه 1880 پایان داد.
از این رو نمیتوان دوره استعمار 1493-1898 را به یک شکل ثابت یا سیاه و سفید دید.
به عنوان مثال همانگونه که گفتیم صنعت تولید
#شراب که از دستاوردهای استعمار اسپانیایی ها در امریکای لاتین میتوان دانست در کشورهایی چون کوبا، شیلی و
#آرژانتین توسعه قابل توجهی پیدا کرده و میکند و این کشورها همواره در پنج قرن گذشته از جمله تولیدکنندگان و صادرکنندگان مرغوب ترین شراب ها بوده و هستند.
در عین حالی که
#ایتالیا نیز در سال 1920 پیش از تسلط فاشیسم تولید کننده و صادرکننده هزاران نوع شراب بود اما فاشیست های موسولینی در اواخر دهه 1920 تولید و مصرف شراب را که با روحیه ملی ناسازگار میدیدند ممنوع کردند و با
#غرب_ستیزی،
#جنگ افروزی و
#تعصبات #جزمی خود مانند انقلاب
#اسلامی 57 ضربات جدی به این صنعت و دیگر صنایع آن کشور در دوران تسلط خود زدند.
درباره کشورهای شیلی و کوبا نیز هر دوی مواضع چپ و راست گرچه به برخی نکات
#عینی و درستی اشاره دارند اما عموما دچار نگاهی
جزمی، یکجانبه و
#ذهنی گرایانه هستند.
نه میتوان سیستم
#پزشکی و
#آزادی های فردی و جنسی کوبا را نادیده گرفت و نه
#رشد و
#توسعه اقتصادی شیلی را.
در عین حالی که هر دوی این کشورها سه دهه گذشته در پیوند با سازمان تجارت جهانی و انجمن ادغام امریکای لاتین برخی گام های مشترک و مشابهی را در راستای توسعه پیش گرفتند و از آن جو
#جنگ_سرد ی دو قطبی متضادی که چهل سال پیش داشتند فاصله گرفتند.
همچنین میتوان از دو الگوی موفق دیگر در کشورهای امریکای لاتین نام برد که نیم قرن اخیر بر پایه الگوهای
#سوسیال_دموکراسی، لیبرال_دموکراسی و
#راه_سوم پیشرفت های قابل توجهی داشتند،
#اروگوئه و
#کاستاریکا که عموما جزم گرایان چپ و راست سعی میکنند آنها را نادیده بگیرند.
دو کشوری که مجازات
#اعدام را بیش از یک قرن پیش ممنوع کردند.
وضعیت این دو کشور تا جنگ جهانی دوم تقریبا مانند باقی کشورهای امریکای لاتین بود با این حال مشخصا نیم قرن اخیر هر دو پیشرفت های قابل توجهی در ارائه سیستم دموکراسی و رفاهی و رشد و توسعه داشته و بالاترین رتبه در شاخص
#دموکراسی و شاخص
#رفاه #لگاتوم کشورهای امریکای لاتین را داشتند.
کاستاریکا از سال 1948 ارتش دائمی و خدمت سربازی خود را منحل نمود.
در رتبه بندی "شاخص دموکراسی"(Democracy Index) که از سال 2006 تاکنون منتشر میشود اروگوئه رتبه هایی بین 15-20 را داشته و در سال 2020 هم رتبه آن 15 بوده که بالاتر از کشورهایی چون
#اتریش، $اسپانیا،
#فرانسه و
#کره_جنوبی قرار میگیرد.
در شاخص رفاه لگاتوم (Legatum Prosperity Index) نیز در پانزده سال اخیر کاستاریکا و اروگوئه میانگین رتبه های 30-40 را داشته اند بالاتر از کشورهایی چون
#امارات،
#مالزی و
#کویت.
در عین حالی که کاستاریکا مانند کوبا هفتاد سال گذشته خدمات پزشکی رایگان و با کیفیت تری از کوبا ارائه داده و میدهد، این کشور و اروگوئه بر خلاف شیلی و کوبا هفتاد سال اخیر نه دیکتاتوری را پیش گرفتند و نه مانند شیلی و کوبا با بحران کودتا ها، اعتراضات/اعتصابات عمومی و انقلابات روبرو شدند و بر خلاف شیلی و کوبا که دیکتاتوری آنها در دهه های 1960-80 ده ها هزارنفر را به مرگ کشاند بیش از یک قرن است که کاستاریکا و اروگوئه مجازات اعدام را ممنوع کردند.