توضیحی در باب این پست از کانال ارزشمند
خاکستر ققنوس
البته معنای کلی قناره، چیزی تشریفاتی و تزئینی نیست. میخ یا چنگک کجی است که قصاب گوشت را بدان آویزان میکند.
برای درک بهتر معنای قناره از لغتنامه دهخدا عین معنا را تقدیم میکنم:
قناره. [ ق َ رَ / رِ ] ( اِ ) چنگک. گوشت آویز. ( زمخشری ) . چوبی یا آهنی دراز که قصابان در دیوار مضبوط کنند مثل چوب سردر و میخ های بسیار در آن زنند و مذبوح را بعد تسلیخ به آن میخ ها آویزند و قطعه قطعه کرده فروشند.
این که تصویر فوق قنارهای تزئینی بوده و به قصد تزیین ساخته شده یا مثلا قناره ای بوده که در آشپزخانه یا قصابخانه دربار پادشاهان به کار میرفته من اطلاعی ندارم.
ولی گویا در موزه لوور با نام این عبارت آویخته شده:
croc de cérémonie
به معنی:
نیش تشریفاتی
این توضیح هم لازم است:
بیت مهستی در تصحیح دیوان طاهری شهاب به صورت:
آن خال عنبرین که نگارم به رو زده
دل میبرد از آنکه به وجه نکو زده
قصابوار مردم
چشمم به چابکی
مژگان قناره کرده و دلها بر او زده
در کوزه آب پیش لبش در چکی چکیست
ورنه ز دسته دست چرا در گلو زده
عشاق سربهسر همه دیوانه گشتهاند
تا او گره به سلسله مشکبو زده
و همینطور در گنجور آمده.
به گمان می رسد جناب طاهری شهاب در تصحیح بیت دوم این غزل سهوا اشتباهی کرده اند یا در نسخ در دسترس ایشان چنان ضبط شده است.
صورت صحیح بیت باید این باشد:
قصابوار مردم
چشمش به چابکی
مژگان قناره کرده و دلها بر او زده
چشمم در اینجا نادرست ضبط شده است.
در این غزل چهار بیتی تمام ضمایر به سوم شخص یعنی معشوق برمیگردد.
او که دلها را بر قناره مژگانش آویزان کرده معشوق است نه شاعر.
این را هم بیافزایم که گفتهاند مهستی عاشق جوانی قصاب بوده است. برای اطلاعات بیشتر مقدمه جناب طاهری شهاب بر تصحیح دیوان مهستی خواندنی است.
لینک فایل pdf دیوان مهستی مصحح طاهری شهاب این است:
https://t.center/freeforbiddenbook/15734
و اما روی تصویر، بهنظر میرسد که
چشمت نوشته شده.
اما در لینک موزه، و در شرح اثر خوانندهی بیت که شخصی به نام
Melikian-Chirvani
ملیکیان- شیروانی
معرفی شده،
چشمش خوانده و در شناسنامهی اثر ثبت کرده است.
در لینک زیر می توانید مشاهده بفرمایید:
https://collections.louvre.fr/ark:/53355/cl010332490
#دکتر_محمدعلی_شیوا
@zhazh_o_vazh