زن و جامعه (زن کارگر)

▫️ کارل مارکس و اکولوژی
▫️ اکولوژی و نظریه‌ی مارکسیستی

17 ژانویه 2024

نوشته‌ی: میشل لوی
ترجمه‌ی: کاووس بهزادی

🔸 این مسئله مناقشه‌ناپذیر است که مارکس معضلات زیست‌محیطی دوران خود را به چالش کشید و ناقد تخریب‌های ناشی از شیوه‌ی تولید سرمایه‌دارانه بوده است. اما باید تصدیق کرد که موضوعات اکولوژیک در ساختمان نظری مارکس از جایگاه مرکزی برخوردار نبودند و آثار مارکس پیرامون رابطه‌ی بین جوامع انسانی و طبیعت از صراحت کامل برخوردار نیستند و بنابران جا را برای تفسیرهای متفاوت باز می‌گذارند. بسیاری از اکولوژیست‌ها از مارکس انتقاد می‌کنند و از مارکسیست‌ها می‌خواهند که پارادایم قرمز را کنار بگذارند و پارادایم سبز را قبول کنند. استدلال‌های اصلی آن‌ها چیست؟

🔸 اکولوژیست‌ها مارکس و انگلس را متهم به «تولیدباوری» می‌کنند. آیا این اتهام موجه است؟ نه، زیرا هیچ کسی هم‌چون مارکس منطق تولید در سرمایه‌داری را برای خودِ تولید، انباشت سرمایه، ثروت و کالاها را به‌عنوان هدف در خود آشکار نکرد. ایده‌ی سوسیالیسم ــ برخلاف تحریفات رقت‌برانگیز بوروکراتیک از آن ــ  در واقع تولید ارزش‌های مصرفی، فراوردها برای برآورده کردن نیازهای ضروری انسان‌ها است. بالاترین هدف پیشرفت فناوری به‌زعم مارکس نه افزایش بی‌پایان فرآوردها («داشتن»)، بلکه کاهش ساعات کار و افزایش اوقات فراغت («بودن») است.

🔸 در چندین بخش از سرمایه که در آن‌ها به کشاورزی پرداخته شده، نشان‌دهنده‌‌‌ی اقامه‌ی معضلات واقعی اکولوژیک و نقد رادیکال فجایعی است که نتیجه‌ی «تولیدگرای» سرمایه‌دارانه هستند: مارکس نوعی نظریه از «شکاف در سوخت‌وساز» بین جوامع بشری و طبیعت را مطرح می‌کند که نتیجه‌ی «تولیدگرای» سرمایه‌دارانه است… تمرکز مارکس بر کشاورزی و معضل تخریب خاک است، اما او این مسئله را با یک اصلی کلی‌تر پیوند می‌دهد: گسیختگی سوخت‌وساز بین جوامع بشری و زیست‌محیط در تضاد با «قوانین طبیعی» زندگی.

🔸 پیوند مستقیمی که مارکس بین استثمار کارگران و استثمار زمین برقرار می‌کند، فرصت مناسبی برای تأمل پیرامون پیوند مبارزه‌ی طبقاتی و مبارزه‌ی زیست‌محیطی در مبارزه‌ی مشترک علیه سلطه سرمایه است. در کنار فرسایش خاک، تخریب جنگل‌ها نمونه‌ی دیگری از فاجعه‌ی زیست‌محیطی است که مارکس و انگلس مکرراً به آن اشاره می‌کنند... اما مارکس و انگلس چه‌گونه برنامه‌ی سوسیالیستی را در ارتباط با زیست‌محیط طبیعی معین می‌کنند؟ چه تغییراتی باید در سیستم تولید انجام بگیرد تا با حفظ طبیعت سازگار شود؟

🔸 اگرچه اکولوژی در کارافزار نظری و سیاسی مارکس و انگلس از جایگاه محوری برخوردار نیست (زیرا بحران اکولوژیک در آن زمان هنوز یک مسئله‌ی حیاتی برخلاف امروز نبود)، اما صحیح است که اندیشه‌ورزی اکولوژیکِ انتقادی متناسب با مرتبه‌ی چالش‌های کنونی بدون مدنظر گرفتن نقد مارکس از اقتصاد سیاسی و واکاوی شکاف در سوخت‌وساز بین جوامع بشری و طبیعت غیرممکن است. یک اکولوژیست که مارکسیسم و نقد او از بت‌وارگی کالاها را نادیده می‌گیرد یا بی‌ارزش ارزیابی می‌کند، محکوم به این است که فقط ترمیم‌گر «افراط‌های» تولیدگرایی سرمایه‌دارانه باشد...

🔹 متن کامل این مقاله را در لینک زیر بخوانید:

https://wp.me/p9vUft-3SS

#میشل_لوی #کاووس_بهزادی #محیط_زیست #اکوسوسیالیسم #مارکس

◾مبارزه اقلیمی مبارزه طبقاتی است

✔️«تخریب جهانی محیط‌زیست و اکولوژی و همچنین تغییر اقلیم به رقابت برای منابع، معضلات اقتصادی و نارضایتی اجتماعی و فراتر از آن دامن می‌زند».
به عبارت دیگر، تغییرات اقلیمی و مسأله‌ حیات در حال حاضر یک عامل اصلی در مبارزه طبقاتی است. مبارزه طبقاتی، مبارزه درون و میان طبقات استثمارگر و استثمارشونده بر سر منابع طبیعی و ثروت تولیدشده اجتماعی است. وقتی منابع به کفایت برای همه وجود نداشته باشد، مردم بر سر چیزهایی که در دسترس است با هم می‌جنگند.

سرمایه‌داران قادر نیستند تلاش‌های خود را در سطح جهانی هماهنگ کنند، زیرا ادامه حیات دولت-ملت و اقتصاد بازار آنها را در رقابت مرگ و زندگی در برابر یکدیگر قرار می‌دهد، مانند شکست‌ نشست‌های اقلیمی در الزام کشورها و شرکت‌ها به کاهش انتشار کربن.

«این یک مشکل بزرگ برای اقلیم است. در حال حاضر، فناوری‌های جدید اقلیمی، به‌عنوان یگانه ناجی بشریت، در دور باطل «نقدشوندگی» گرفتار شده‌اند: هیچ‌کس آن‌ها را تا زمانی که از نظر تجاری اثبات نشده باشند، خریداری نخواهد کرد، اما تا زمانی که به صورت تجاری مورد استفاده قرار نگیرند، ثابت نمی‌شوند.»
در واقع، کل بشریت در دام «ب نقدشوندگی » گرفتار شده است. این روزها به عنوان "سبز" دیده شدن ممکن است روابط عمومی خوبی برای شرکت ایجاد کند، اما برای بنگاه‌های بزرگ «سبزنما» آن‌چه واقعاً اهمیت دارد دلار  است.

نقص مهلک اکثر برنامه‌های اقلیمی این است که خود را به مرز‌های سرمایه‌داری محدود می کنند و برای "انجام کار درست" به «حسن نیت» خود سرمایه‌داران وابسته هستند. توسل به "فرشتگان برتر" ثروتمندان هرگز کارساز نبوده است. یک بار هم هیچ طبقه حاکمی به میل از ثروت، امتیازات و قدرت خود دست برنداشته است - هرچند لیبرال‌ها و اصلاح‌طلبان از پذیرش این واقعیت امتناع می ورزند.
فقط طبقه کارگر بین‌المللی می‌تواند با بحران اقلیمی مقابله کند و یک بار برای همیشه به مرزها، نابرابری، طبقات و دولت سرمایه‌محور پایان دهد. سرمایه‌داری بر ثروت اسراف برای عده معدود و کمبود مصنوعی برای بسیاری استوار است. بحران اقلیم صرفاً نابرابری‌های ذاتی سیستم را تشدید می‌کند.

ساختار منطقی تولید، توزیع و مبادله، هماهنگ با محیط زیست، تنها راه پیش روی نوع بشر است. فقط یک اقتصاد برنامه‌ریزی‌شده می‌تواند منابع لازم را برای کاهش اثرات و تعدیل تغییر اقلیم بسیج کند. اما شما نمی‌توانید چیزی را که کنترل نمی‌کنید برنامه‌ریزی کنید. تنها راه برای اعمال کنترل بر ابزار تولید، مالکیت بر آنهاست. از آنجایی که سرمایه‌داران به‌طور خصوصی مالک اهرم‌های کلیدی اقتصاد هستند، آنها تمام تصمیمات واقعی را می‌گیرند که بر اقلیم تأثیر می‌گذارد. انتقال مالکیت از طبقه‌ای به طبقه دیگر تنها از طریق اقدامات انقلابی امکان‌پذیر است.

نظرسنجی اخیر گالوپ نشان داد که 58 درصد از آمریکایی‌های 18 تا 34 ساله فکر می‌کنند که سوسیالیسم برای کشور خوب است. «اکثریت خاموش» واقعی آمریکایی‌ها طرفدار سیاست‌های سوسیالیستی هستند، خواه آنها را «سوسیالیستی» بدانند یا نه. اکثر کارگران بر این باورند که دسترسی به مشاغل با کیفیت، مراقبت‌های بهداشتی، آموزش، مسکن، تغذیه و اوقات فراغت حقوق هستند، نه امتیاز. اما به دلیل نداشتن نمایندگی سیاسی و تشکیلاتی صدای کارگران به جایی نمی‌رسد. از طریق تلاش‌های جمعی میلیون‌ها نفر، در ایجاد یک حزب قدرتمند سوسیالیست کارگری و اتحادیه‌های قدرتمندی که همکاری با طبقه مسلط را رد می‌کنند، میتوان به موفقیت رسید.
از:آزگار

#اکوسوسیالیسم
#تغییراقلیم

🖇️منبع: آزگار از متن زیر

http://www.marxist.com/usa-climate-struggle-is-class-struggle.htm

▪️اکوسوسیالیسم چیست؟

✔️ نقطه عزیمت اکوسوسیالیست‌ها این پیش‌فرض است که فروپاشی محیط‌ زیست و نابرابری اجتماعی از یک منبع مشترک ناشی می‌شوند: دنیایی که در آن سود هدف غایی است. ما اعتقاد داریم رهایی انسان از ‌سرمایه‌داری و اربابان‌اش با رهایی زمین و زیست‌کره از سرطان سرمایه داری در یک راستا پیش می‌رود.

✔️ اکوسوسیالیسم دو شیوه‌ی مکمل اندیشیدن به انسان و محیط زیست او را با هم ترکیب می‌کند. پیشوند «اکو» از دانش اکولوژی (بوم‌شناسی) و تاکید آن بر کنش متقابل و پیچیده و پویا میان اجزای زنده و غیر زنده‌ درون یک اکوسیستم، گرفته شده است.

✔️ اما اکولوژی فاقد یک تحلیل اجتماعی است. اکولوژی هیچ راهی برای فهم این‌که نیروهای سیاسی و اقتصادی چگونه موجب رفتار انسانی می‌شوند و تغییرات اجتماعی چگونه رخ می‌دهد ندارد. اکوسوسیالیسم بینش اکولوژی را گرفته و آن را با سنت غنی فکر و عمل سوسیالیستی، مشخصاً مارکسیسم، ترکیب می‌کند.

✔️ مارکسیسم نشان می‌دهد بحران اکولوژیکی ریشه در سیستم سیاسی و اقتصادی ویرانگر ‌سرمایه‌داری دارد و راهی پیش می‌نهد برای درک نحوۀ کار این سیستم و نورتابانی بر سیستمی‌ فراسوی ‌سرمایه‌داری که در آن فرآیند تولید بر اساس نیازهای انسانی پیش می‌رود.

✔️ در همین حال بحران‌های زیست‌محیطی به یادمان می‌آورد که مبارزه با ‌سرمایه‌داری یا حتی نابودی آن به تنهایی کافی نیست. هم‌چنین ممکن است با رجوع به تجربه‌ی «سوسیالیسم واقعاً موجود»  بپذیریم آن‌ها هم در مباحث مربوط به اکولوژی، به جزء چند استثنای کوچک، شکست سختی خوردند. از این رو اکوسوسیالیست‌ها برای آن شکل جدیدی از سوسیالیسم مبارزه می‌کنند که جایگاه نوع بشر را در ارتباط با تمامی گستره‌ی زیست‌کره‌ درنظر می‌آورد.

✍ترجمهٔ محمدرضا جعفری
22آوریل روز زمین
#سرمایه_داری_محیط_زیست
#نان_کار_آزادی_اداره_شورایی

#اکوسوسیالیسم
@zan_j

🖇 متن کامل در سایت میدان

http://medn.me/qn9uba

▪️دفاع از سیاره یعنی تغییر دنیا

🔳 با آشغال‌‌ جمع‌کردن از ساحل، محیط‌‌‌‌ زیست نجات پیدا نمی‌‌‌کند

✍ #جورج_مونبیو


✔️ «فعال محیط‌‌‌زیست» کیست؟ کسی که پلاستیک‌‌‌به‌‌‌دست می‌‌‌رود توی ساحل و جنگل، و آشغال جمع می‌‌‌کند؟ یا فردی که از خانه با خودش ظرف به بازار می‌‌‌برد تا از پلاستیک استفاده نکند؟ یا آن‌‌‌که دائماً به مردم درباره ی خطرات زیست‌‌‌محیطی هشدار می‌‌‌دهد؟ اگر بدانیم بیشتر از۹۰درصد از زباله‌‌‌هایی که درمحیط‌‌‌زیست رها می‌‌‌شوند محصول فعالیت صنایع بزرگ است و نه افراد، احتمالاً الگویمان در مبارزه با آلودگی کره ی زمین تغییر می‌‌‌کند.

✔️ مشکل فقط پلاستیک نیست: مشکل فرهنگ توده‌‌‌ایِ یک‌‌‌بار‌‌‌مصرفی است. به بیان دیگر، پیروی از سبک زندگیِ چهار‌‌‌سیاره‌‌‌ای۲ در تنها سیاره‌‌‌ای است که بستر حیات است. جدای از اینکه چه چیزی مصرف می‌‌‌کنیم، حجم عظیم مصرف فراتر از توان سیستم‌‌‌های زنده ی کره ی زمین است.

✔️ پرسش درست این است که «چگونه باید زندگی کنیم؟» گویا تفکر نظام‌‌‌مند رو به انقراض است. ما با مشکلی ساختاری رو‌‌‌به‌‌‌روییم: نظامی سیاسی که در چنگِ منافع تجاری است و نظامی اقتصادی که در پیِ رشدِ بی‌‌‌انتهاست.

✔️ یکی از محیط‌‌‌زیست‌‌‌گرایانِ سرسخت عکسی از شاه‌‌‌میگوهایی که خریده بود را در توییتر منتشر کرد و خوشحال بود که سوپرمارکت را قانع کرده آن شاه‌‌‌میگوها را در ظرفی پلاستیکی قرار دهد که او با خودش از خانه آورده بود و نه در کیسه ی پلاستیکی و این کار خود را به حفاظت از دریاها مربوط می‌‌‌دانست. ولی نکته اینجاست که برای حیات اقیانوس، خرید شاه‌‌‌میگو بسیار مضرتر از هر پلاستیکی است که شاه‌‌‌میگوها پس از خرید درونشان قرار می‌‌‌گیرند. صیدِ میگو بالاترین نرخ صید ناخواسته را میان تمام انواع صید دارد و تعداد زیادی لاک‌‌‌پشت و سایر انواع گونه‌‌‌های در خطر حین صید میگو تلف می‌‌‌شوند. پرورش میگو هم اصلاً وضع بهتری ندارد و جنگل‌‌‌های کرنا۵ را از بین می‌‌‌برد، جنگل‌‌‌هایی که بستر زندگی هزاران گونه ی حیوانی هستند.

✔️ ما را بسیار ناآگاه به این مسائل نگه داشته‌‌‌اند. در مقام مصرف‌‌‌کننده، سردرگم و گول‌‌‌خورده و تقریباً بی‌‌‌توان هستیم و صنایع قدرتمند نقش بسیاری در قانع‌‌‌کردن ما برای قبول این موقعیت ایفا کرده‌‌‌اند.
سبک زندگیِ تک‌‌‌سیاره‌‌‌ای فقط به معنای کاستن از مصرف شخصی نیست، بلکه به معنای بسیج عمومی علیه نظامی است که موج عظیم زباله را تشدید می‌‌‌کند. یعنی مبارزه علیه قدرتِ شرکت‌‌‌های بزرگ و به‌‌‌چالش‌‌‌کشیدنِ نظامِ رشدمحور و جهانخواری که به آن می‌‌‌گوییم نظام سرمایه‌‌‌داری.

#اکوسوسیالیسم
@zan_j