کانال واجه واج (واژه نامه تالشی)

#مریم_محسنی_ماسال:
سلام جناب بختیاری گرامی
۱- صرف فعل زیر به معنی پوشیدن، مصدرش چه کلمه ای هست آیا مصدر دبه dabe هست؟
صرف زمان‌ ماضی و ماضی نقلی اش چطوره؟
دریمه دریره دریشه دریمونه دریرونه دریشونه
دریما دریرا دریشا دریمونا دریرونا دریشونا
۲- و این فعل به معنی در داخل بودن به صورت زیر صرف می شود مصدر دبه dabe
دریمه دریره دری یه دریمونه دریرونه درینه
دریما دریرا دری یا دریمونا دریرونا درینا
و صرف زمان گذشته و ماضی نقلی اش چطور صرف می شود؟
۳- و صرف مصدر دکرده به معنی پوشیدن به صورت زیر:
دکرم دکری دکره دکرم دکره/ دکرن دکرن
دکردمهdakardəma دکردره دکردشه دکردمونه دکردرونه دکردشونه
دکردمه dakardama ...
دکردما ...
ممنون که با خستگی کار روزانه جواب می فرمایید
خدا قوت و خسته نباشید

#بهنام_ن:
در مورد مصادری که سوال شد
همانطور که فرمودید
ما سه مصدر داریم

۱_ دکرده :dakarde:

همانطور که میدانیم مصدر ساده "کرده" در ترکیب با پیشوندهای اصلی زبان تالشی فعل هایی با مفهوم جدید میسازند
کرده
آکرده: باز کردن
ویکرده: ریختن
جیکرده:پهن کردن
دکرده : پوشیدن/داخل ریختن
و..
که حالا بحث ما در مورد واژه ی "دکرده" هستش
که این مصدرِ پیشوندی دارای دو معنی اصلی است
۱-دکرده در معنی  به داخل ریختن چیزی..
۲-دکرده در معنی  به تن داشتن و پوشیدن
 و صرف اون به شکل زیر هست:

حالت مضارع:
دکرم: می پوشم
دکری:می پوشی
دکره:می پوشد

حالت ماضی :
دکردمه: پوشیدم
دکردره: پوشیدی
دکردشه:پوشید

اما این مصدر یک ویژگی عجیب داره اونم اینه که در بعضی زمان ها  ما دو  شکل از این مصدر را داریم
مثلا
در حالت ماضی نقلی :
شکل الف)
دکردمه:dakardama: پوشیده ام
دکردره
دکردشه

شکل ب :
دریمه: به تن دارم/ پوشیده ام
دریره
دریشه/درییه

 و همینطور در زمان ماضی بعید
شکل الف) درکردما...
شکل ب)دریما...

حالا سوال اینجاست که
باتوجه به اینکه هردو شکل الف و ب پیشوندی اند
 آیا باید گفت حالت ب شکل تغییر یافته و روان شده ی حالت الف است و باید نتیجه گرفت که هردو از همان مصدر "دکرده" اند
یا دریمه از یک ریشه دیگه است؟
مثلا آیا مصدری به شکل "دره:dare:  پوشیدن" در تالشی وجود دارد؟
اگر وجود دارد حالت ماضی ومضارع ساده آن چگونه است!!

بنظر می رسد برای واکاوی بیشتر این مصدر بررسی مصدر دوم و سوم راهگشا باشد
 
۲_به : be :بودن
حالت های پیشوندی:
آبه:باز شدن
ویبه:ریختن
و
فعل پیشوندی که مورد بحث ماست:

دبه:dabe: ریختن چیزی در داخل چیز دیگری/درحال کاری بودن
حالت مضارع:
#دبوم:درحال کاری باشم/داخلش باشم
#دبی
#دبو : به داخلش می ریزد

حالت ماضی:
دبیمه: داخلش ریخت
دبیره
دبه

ماضی بعید:
دبیما: داخلش ریخته بودم
دبیرا
دبا

۳_دره:dare:داخل بودن چیزی در چیز دیگر/پوشیدن (مجازا:همراهی و دوستی عمیق)

حالت ماضی:
#دریمه :در داخلش هستم/پوشیدم
#دریره
#درییه

مثال:
ته چیکی خلا دریره؟(تو لباس کی رو پوشیدی)
چرا تیویلی دیله دریره؟(چرا داخل گل هستی)
ته خیلی علی نه دریره ...(خیلی با علی همراه هستی..)

ماضی بعید:
دریما
دریرا
درییا

حالت مضارع:(کم کاربرد است اما قاعدتا باید وجود داشته باشد) :
درم:
دریر:
دری:

با بررسی  مصدر۲و۳ شاید بتوان به سوالات مصدر ۱ پاسخ داد
که احتمالا شکل ب از مصدر یک در واقع از صرف مصدر ۳ حاصل شده و  مجازا معنی پوشیدن گرفته
یعنی دریمه را باید ذیل مصدر "دره" دانست
این نظر  منه و
ایا اینها واقعا مصدر  هستند یا نه
باید بررسی علمی تری بشه
و پاسخ دقیق تر را البته میشه از اساتید محترم جویا شد

#عارف_محمد_قلی پور:
دکرده یه معنی دیگه هم داره، به معنی بستن هستش
بری دکه: در رو ببنند


اما در مورد فعل «به»، این فعل به معنی شدن هم هست، که فعل پیشوندی «دبه: ریخته‌شدن» از همین فعل هستش


فعل احتمالی درییه/دبه صورت پیشوندی مصدر احتمالی به: بودن هستش که با مصادر «کرده» و «به: شدن» مرتبط نیست

البته منتظر صحبت‌های آقای بختیاری و دیگر اساتید هستم که باعث روشن‌گری کامل بشه

در مورد مصادری که سوال شد
همانطور که فرمودید
ما سه مصدر داریم

۱_ دکرده :dakarde:

همانطور که میدانیم مصدر ساده "کرده" در ترکیب با پیشوندهای اصلی زبان تالشی فعل هایی با مفهوم جدید میسازند
کرده
آکرده: باز کردن
ویکرده: ریختن
جیکرده:پهن کردن
دکرده : پوشیدن/داخل ریختن
و..
که حالا بحث ما در مورد واژه ی "دکرده" هستش
که این مصدرِ پیشوندی دارای دو معنی اصلی است
۱-دکرده در معنی  به داخل ریختن چیزی..
۲-دکرده در معنی  به تن داشتن و پوشیدن
 و صرف اون به شکل زیر هست:

حالت مضارع:
دکرم: می پوشم
دکری:می پوشی
دکره:می پوشد

حالت ماضی :
دکردمه: پوشیدم
دکردره: پوشیدی
دکردشه:پوشید

اما این مصدر یک ویژگی عجیب داره اونم اینه که در بعضی زمان ها  ما دو  شکل از این مصدر را داریم
مثلا
در حالت ماضی نقلی :
شکل الف)
دکردمه:dakardama: پوشیده ام
دکردره
دکردشه

شکل ب :
دریمه: به تن دارم/ پوشیده ام
دریره
دریشه/درییه

 و همینطور در زمان ماضی بعید
شکل الف) درکردما...
شکل ب)دریما...

حالا سوال اینجاست که
باتوجه به اینکه هردو شکل الف و ب پیشوندی اند
 آیا باید گفت حالت ب شکل تغییر یافته و روان شده ی حالت الف است و باید نتیجه گرفت که هردو از همان مصدر "دکرده" اند
یا دریمه از یک ریشه دیگه است؟
مثلا آیا مصدری به شکل "دره:dare:  پوشیدن" در تالشی وجود دارد؟
اگر وجود دارد حالت ماضی ومضارع ساده آن چگونه است!!

بنظر می رسد برای واکاوی بیشتر این مصدر بررسی مصدر دوم و سوم راهگشا باشد
 
۲_به : be :بودن
حالت های پیشوندی:
آبه:باز شدن
ویبه:ریختن
و
فعل پیشوندی که مورد بحث ماست:

دبه:dabe: ریختن چیزی در داخل چیز دیگری/درحال کاری بودن
حالت مضارع:
#دبوم:درحال کاری باشم/داخلش باشم
#دبی
#دبو : به داخلش می ریزد

حالت ماضی:
دبیمه: داخلش ریخت
دبیره
دبه

ماضی بعید:
دبیما: داخلش ریخته بودم
دبیرا
دبا

۳_دره:dare:داخل بودن چیزی در چیز دیگر/پوشیدن (مجازا:همراهی و دوستی عمیق)

حالت ماضی:
#دریمه :در داخلش هستم/پوشیدم
#دریره
#درییه

مثال:
ته چیکی خلا دریره؟(تو لباس کی رو پوشیدی)
چرا تیویلی دیله دریره؟(چرا داخل گل هستی)
ته خیلی علی نه دریره ...(خیلی با علی همراه هستی..)

ماضی بعید:
دریما
دریرا
درییا

حالت مضارع:(کم کاربرد است اما قاعدتا باید وجود داشته باشد) :
درم:
دریر:
دری:

با بررسی  مصدر۲و۳ شاید بتوان به سوالات مصدر ۱ پاسخ داد
که احتمالا شکل ب از مصدر یک در واقع از صرف مصدر ۳ حاصل شده و  مجازا معنی پوشیدن گرفته
یعنی دریمه را باید ذیل مصدر "دره" دانست
این نظر  منه و پاسخ دقیق تر را البته میشه از اساتید دیگر جویا شد