آداب دستشويي 1- مستحب است کسي که مي‌خواهد وارد دستشويي شود بگويد : (بسم الله اللهم إني أعوذ بک من الخبث و الخبائث) «به نام خدا، خداوندا پناه مي‌برم به تو از شر شياطين نر و ماده». به دليل حديث عليt که پيامبرr فرمود: (ستر ما بين الجن و عورات بني آدم إذا دخل أحدهم الخلاء أن يقول بسم الله)[1] «پردة بين جن و عورت انساني که وارد دستشويي مي‌شود اينست که بگويد : بسم الله». و به دليل حديث انسt که گفت : (کان رسول اللهr إذا دخل الخلاء قال : اللهم إني أعوذ بک من الخبث و الخبائث)[2] «پيامبرr وقتي وارد دستشويي مي‌شد مي‌فرمود : (اللهم إني أعوذ بک من الخبث و الخبائث) – خدايا از شياطين نر و ماده به تو پناه مي‌برم». 2- مستحب است پس از خارج شدن از دستشويي بگويد : (غفرانک) – خدايا مرا ببخش – به دليل حديث عايشه(رض) که گفت : (کان النبيr إذا خرج من الخلاء قال : غفرانک)[3] «پيامبرr وقتي از دستشويي خارج مي‌شد مي‌فرمود : غفرانک». «از تو بخشش مي‌خواهم». 3- مستحب است هنگام داخل شدن، پاي چپ و هنگام خارج شدن پاي راست را جلوتر بگذارد، چون در اعمال شريف راست و در اعمال غيرشريف چپ مقدم است. و رواياتي نيز در اين باره امده است که بطور کلي بر اين موضوع دلالت مي‌کند.[4] 4- اگر شخصي در فضايي باز قضاي حاجت کند، مستحب است که از مردم دور شود تا جايي که ديده نشود. از جابرt روايت است که : (خرجنا مع رسول اللهr في سفر، وکان رسول اللهr لايأتي البراز حتي يتغيب فلايري)[5] «با پيامبرr در سفري خارج شديم، پيامبرr براي قضاي حاجت طوري دور مي‌رفت که ديده نشود». 5- مستحب است تا به زمين نزديک نشده، لباسش را بالا نبرد : از ابن عمر(رض) روايت است : (أن النبيr کان إذا أراد الحاجة لايرفع توبه حتي يدنومن الأرض)[6] «هرگاه پيامبرr مي‌خواست قضاي حاجت کند تا نزديک شدن به زمين لباسش را بالا نمي‌برد». 6- هنگام قضاي حاجت در صحرا يا ساختمان، رو و پشت کردن به قبله جايز نيست : از ابوايوب انصاريt روايت است که پيامبرr فرمود : (إذا أتيتم الغائط فاستقبلوا القبلة ولاتستدبروها، ولکن شرقوا، أو غربوا)[7]. «هرگاه خواستيد قضاي حاجت کنيد رو يا پشت به قبله نکنيد بلکه به جهت شرق يا غرب بنشينيد». ابوايوب گفت : (فقدمنا الشام فوجدنا مراحيض قدبنيت نحو الکعبة، فننحرف عنها و نستغفرالله تعالي)[8] «به شام رفتيم، دستشويي‌هايي را ديديم رو به قبله بنا شده بود، (هنگام قضاي حاجت خود را به طرف غيرقبله کج مي‌کرديم و از خدا طلب آمرزش مي‌نموديم». 7- قضاي حاجت در محل عبور مردم و در (سايه‌ي) جاي استراحتشان حرام است : از ابوهريره روايت است که پيامبرr فرمود : (اتقوا اللاعنين، قالوا : ا اللاعنان يا رسول الله؟ قال : الذي يتخلي في طريق الناس أو في ظلهم)[9]. «از دو چيز که باعث لعنت مي‌شوند بپرهيزيد، گفتند : اي رسول خدا آن دو کدامند؟ فرمود : آن دو راه مردم يا در سايه‌اي که مي‌نشيننند قضاي حاجت مي‌کند». 8- ادرار کردن در محل استحمام مکروه است : از حميد حميري روايت است که گفت : مردي را که همانند ابوهريره درمصاحبت پيامبرr بود ديدم گفت : (نهي رسول اللهr أن يمتشط أحدنا کل يوم، أو يبول في مغتسله)[10]. «پيامبرr از اينکه هر روز موهايمان را شانه زده و يا در محل استحمام ادرار کنيم نهي کرده است». 9- ادرار کردن در آب راکد حرام است : جابر از پيامبرr روايت کره که فرمود : (أنه نهي أن يبال في الماء الراکد)[11] «پيامبرr از ادرار کردن در آب راکد نهي کرده است». 10- ايستاده ادرار کردن جايز است ولي نشسته بهتر است : از حذيفهt روايت است که : (أن النبيr انتهي إلي سباطة قوم فبال قائما، فتنحيت فقال ادنه، فدنوت حتي قمت عند عقبيه، فتوضا و مسح علي خفيه)[12] «پيامبرr به محل ريختن زباله (سباطه)[13] قومي آمد و ايستاده ادرار کرد، خودم را کنار کشيدم، فرمود : نزديک شو، نزديک شدم تا جايي که پشت سرش قرار گرفتم، سپس وضو گرفت و بر خفهايش مسح کشيد». و اينکه گفتيم به حالت نشسته بهتر است بدان جهت است که پيامبر غالباً نشسته ادرار مي‌کرده تا جايي که عايشه(رض) مي‌گويد : (من حدثکم أن رسول اللهr بال قائما فلاتصدقوه، ما کان يبول إلا جالسا)[14]. «هرکس به شما گفت که پيامبرr به حالت ايستاده ادرار کرده است، سخن او را باور نکنيد، چون پيامبرr تنها به حالت نشسته ادرار مي‌کرد». اين سخن عايشه، حديث حذيفه رانفي نمي‌کند؛ چون عايشه از چيزي که ديده سخن گفته و حذيفه هم از مشاهدات خود خبر داده است و معلوم است که اثبات کننده مقدم بر نفي‌کننده است چون با او (اثبات کننده) خبري اضافه است. 11- پرهيز از قطرات ادرار واجب است : از ابن عباس(رض) روايت است که پيامبرr از کنار دو قبر عبور کرده و فرمود : (إنهما ليعذبان، وما يعذبان في کبير، أما أحدهما فکان لايستنزه من بوله، و أما الآخر فکان يمشي بين الناس بالنميمة)[15] «ص