🏛 تاریخ درترازو 🏛 Date in the balance

#شیخ_بهایی از دانشمندان بزرگ #عصرصفوی است. درباره دانش و فضل او داستانهای زیادی گفته اند که برخی از آنان مبالغه آمیز، برخی کذب محض و برخی واقعی است.
اما در این واقعیت نمی توان تردید کرد که وی اندیشمندی تیزهوش خلاق و مبتکر بوده است و دانش وسیع او را در زمینه های ریاضی هندسه نجوم و فیزیک نمی توان منکر شد. او در کنار آنهمه فضل و دانش یک ضعف بزرگ داشت و آن ضعف بزرگ آن بود که دانش و فضل خویش را در خدمت پادشاهی ستایش پسند همچون #شاه_عباس قرار داده بود. او آنچنان به شاه عباس نزدیک شده بود که عالم معروف آن زمان #میرداماد شعری را برای او ارسال داشت و او را از نزدیک شدن به قدرتمندان برحذر داشت. این شعر چنین بود:
از خوان فلک قرصِ جوی بیش مخور
انگشت عسل مخواه و صد نیش مخور

👈از نعمت الوان شهان دست بدار
خون دل صد هزار درویش مخور!

از داستانهای معروف مربوط به او داستانی است که #نعمت_الله_جزایری نقل می کند:

در یکی از جنگهای بین ایران و عثمانی، چون عله سپاهیان دشمن زیاد بود شاه عباس هراسان شده از شیخ بهایی پرسید که چه باید کرد؟ شیخ در جواب گفت:
راه حیله و تدبیر بسته است و جز به خدای بزرگ امیدی نیست. باید وضو بسازی و دو رکعت نماز گزاری و نصرت و پیروزی را از
خداوند به دعا بخواهی.
کَل عنایت دلقک که در آن مجلس حاضر بود خنده ای کرد و به شیخ گفت:
"یا شیخ این آدم اکنون از ترس در حالتی است که نمی تواند خود رانگاه دارد و اگر وضو بسازد فوراً باطل خواهد شد.! »

✍ #محمودحکیمی
📕هزارویک حکایت تاریخی/ج۳/ص۳۰۵

t.center/tarikhdartarazoo 🏛

‍ ✅‍ روند انتخاب نام خیابان‌های تهران پیش از انقلاب


داستان جالبی برای تان می گویم که نتیجه‌اش را هنوز در ایران می بینید. روزی در زمان ریاست من در #دانشکده_ادبیات، ملکه(فرح پهلوی) مرا احضار کرد و گفت:
«دکتر نصر می خواهم نام #خیابان_فرح را که به نام من است به نام یکی از چهره‌های سرشناس ایران تغییر دهم، لطفا نام کسی را پیشنهاد کن.»
من گفتم : «به نام همه شاعران بزرگ، فردوسی و سعدی و خیام و جامی و دیگران، خیابان‌هایی نامگذاری شده است اما درباره فیلسوفان چنین نیست. چرا نام آن را خیابان #سهروردی نمی‌گذارید؟»

او بی درنگ به شهردار تهران تلفن کرد و به یک هفته نکشید که همه علایم و تابلوها رابرداشتند و آن خیابان به نام سهروردی معروف شد البته تا مدتها راننده تاکسی ها آن را "خیابان فرح "می‌نامیدند.
به هر روی امروزه آنجا را خیابان سهرودی می‌نامند. بعدها و پیش از انقلاب و  هنگامی که تهران رو به شمال گسترش می یافت باز هم از من خواستند که برای دو بلوار تازه و اصلی نام هایی برگزینم. نامگذاری خیابان #میرداماد و خیابان #ملاصدرا کار من بود زیرا ملکه از من خواست که برای این دو خیابان تازه و مهم از نام فیلسوفان استفاده کنم.

شما حتی در سطح عمومی هم نمی توانستید تصور کنید در سال ۱۹۶۰ بلوار اصلی نه خیابانی باریک و فرعی، آن هم در شمال تهران به نام میرداماد نامگذاری شده باشد. در آن روزگار چه کسی میرداماد را می‌شناخت؟ البته(خیابان ملاصدرا) همزمان با وقوع انقلاب به خاطر وجود سازمان گوشت تهران (در خیابان ملاصدرا ) به این نام مشهور شد. (به آن خیابان سازمان گوشت می گفتند!)

✍ #سیدحسین_نصر

t.center/tarikhdartarazoo 🏛