🏛 تاریخ درترازو 🏛 Date in the balance

با استاد #قوام_الدین_شیرازی، معمار پرآوازه ایرانی(دوره تیموری)،آشنا شویم.
طراح وسازنده #مدرسه_غیاثیه واقع درشهرخواف و #مسجدگوهرشادِ مشهد.

⏰ ۵۹ ثانیه
t.center/tarikhdartarazoo 🏛

‍ «..کشتیبان را سیاستی دگر آمد...»

بیانیه تاریخی و قابل تأمل نخست وزیر،
#احمدقوام ...

ملت ایران!
بدون اندک تردید و درنگ دعوت شاهنشاه متبوع و مخفم خود را به مقام ریاست دولت پذیرفته و با وجود کبر سن و نیاز به استراحت، این بار سنگین را بر دوش گرفتم.

در مقابل سختی و آشفتگی اوضاع، در مذهب یک وطن خواه صمیمی، کفر بود که به ملاحظات شخصی شانه از خدمتگزاری خالی کند و با بی قیدی به پریشانی و سیه بختی مملکت نظاره نماید.

حس مسئولیت و تکلیف مرا بر آن داشت که از فرصت مغتنم استفاده کرده و در مقام ترمیم ویرانی ها برآیم.

در اینجا تذکر این نکته اساسی را لازم می دانم که به مناسبات حسنه با عموم ممالک، خاصه با دول بزرگ دنیا اهمیت بسیار می دهم و رفتار خود را نسبت به آن ها مطابق با مقدرات بین الملل می نمایم ..
و لکن به اتباع ایرانی اجازه نخواهم داد که به اتکاء اجانب، اغراض خود را بر دولت من تحمیل کنند...

هم وطنان به عدل و داد مانند نان و آب نیازمندند...
باید قوه قضائیه مستقل باشد و واقعا از دو قوه مقننه و مجریه تفکیک و از زیر نفوذ آن ها آزاد شود.

من شبی با وجدان آرام سر به بالین خواهم نهاد که در زندان های پایتخت و ولایات یک نفر بی گناه با ناله و آه به سر نبرد.

👈من می خواهم تمام اهالی این کشور اعم از مامور دولت و صنعتگر و کارگر و برزگر و بازرگان، غنی و ثروتمند باشند.

از چشم تنگی برخی رجال که در صدد کسر حقوق کارمندان و مصادره اتومبیل و فروش ادارات برآمده اند، تنفر دارم.

👈به همان اندازه که از عوامفریبی در امور سیاسی بیزارم در مسائل مذهبی نیز از ریا و سالوس منزجرم.

کسانی که به بهانه مبارزه با افراطیون سرخ، ارتجاع سیاه را تقویت نموده اند، لطمه شدیدی به آزادی وارد ساخته و زحمات بانیان مشروطیت را از نیم قرن به این طرف به هدر داده اند.

ملت ایران!
من به اتکاء حمایت شما و نمایندگان شما این مقام را قبول کردم و هدف نهایی ام رفاه و سعادت شماست و به عموم اخطار می کنم که دوره عصیان سپری شده و روز اطاعت از اوامر و نواحی حکومت فرا رسیده است.

کشتیبان را سیاستی دگر آمد.

طهران- ۲۷ تیر ۱۳۳۱
رئیس الوزرا- #قوام_السلطنه

پ.ن : 🔻
احمد قوام (۸ دی ۱۲۵۶– ۲۸ تیر ۱۳۳۴) سیاستمدار ایرانی بود که در ایران عصر قاجار و پهلوی از ۱۳۰۰ تا ۱۳۳۱ پنج باربه‌عنوان نخست‌وزیر ایران فعالیت کرد.

t.center/tarikhdartarazoo 🏛

فیلمی تاریخی از سفر #قوام_السلطنه ، نخست‌وزیر ایران به اتحاد جماهیر #شوروی.

احمد قوام، یکی از سیاستمدارانی بود که به کمک شاهدخت اشرف پهلوی و محمدرضاشاه توانست با سفر خود به شوروی، استانهای آذربایجان را از چنگال کمونیسم بیرون بکشد.

قوام در کودتای ۳۰ تیر ۱۳۳۱ توسط دکتر مصدق از قدرت کنار رفت.

احمد قوام (۸ دی ۱۲۵۶– ۲۸ تیر ۱۳۳۴) سیاستمداری که درعصر قاجار و پهلوی از ۱۳۰۰ تا ۱۳۴۰ پنج بار  به‌عنوان نخست‌وزیر ایران فعالیت کرد.

قیام کلنل محمدتقی پسیان در خراسان در سال ۱۳۰۰ و غائله آذربایجان در سال ۱۳۲۵ در دوران نخست‌وزیری قوام رخ داد.
او در زمان قاجار لقب قوام‌السلطنه یافت و محمدرضا شاه به او لقب #حضرت_اشرف را داد.

از جمله فعالیت‌های مهم قوام السلطنه نگارش فرمان مشروطیت  و نقش او در جریان سرکوب فرقه دموکرات آذربایجان و خروج نیروهای شوروی از ایران در سال۱۳۲۵ و نیز قیام سی تیر در سال ۱۳۳۱ بود.

⏰۳دقیقه

t.center/tarikhdartarazoo 🏛

آمریکا
#بزرگترین_شریک_تجاری_ویتنام


#قوام_شهیدی که سفیر ایران در ویتنام بوده درجمعی تعریف می کرد(من هم بودم یعنی نقل قول مستقیم است)که وقتی ماموریت من در ویتنام تمام شد وبرای دیدار خداحافظی به حضور رئيس جمهورشان رسیدم گفت:بروبه رهبرانت از قول من بگو دل به روسیه وچین نبندند بروند با آمریکا همکاری کنند اگر صلاح ملت خود را می خواهند از کمونیست های کهنه کار خیری نخواهید دید آمریکا اگر متحد داشته باشد کمتر خلف وعده می کند من هم کمونیست بودم اساس کمونیسم بر نیرنگ وفریب است

ای کاش فرصت داشتم و کتاب «هیچ چیز غیرممکن نیست»، نوشتهٔ تد اوسیوس، را اختصاصاً برای سران جمهوری اسلامی ترجمه می‌کردم. این کتاب دو هفته پیش منتشر شده و من هر شب روی موبایلم بخش‌هایی از آن را می‌خوانم.

👈 فقط بگویم عجب حکایتی است حکایت آشتی آمریکا و ویتنام. این دو کشور تاریخ خون‌باری را پشت سر گذاشته‌اند که ثمره‌اش شصت‌هزار کشته برای آمریکا و دو میلیون کشته برای ویتنام بوده است.
هنوز خاطرهٔ تلخ بمباران‌های خوشه‌ای آمریکا در جنگل‌ها و مناطق مسکونی ویتنام از خاطره‌ها نرفته است. زخم‌های جنگ هنوز به طور کامل مداوا نشده‌اند.

موقع خواندن کتاب یک آن تصور کردم رهبران ویتنام افرادی از جنس و تبار سران مبارز و آشتی‌ناپذیر خودمان بودند که در این صورت کی جرأت داشت حرف از مذاکره و آشتی با امپریالیسم آمریکا بزند. «آقا دو میلیون شهید و چند میلیون مجروح داده‌ایم، همهٔ جنگل‌ها و شهرها و روستاهایمان توسط آمریکایی‌های جنایتکار بمباران شیمیایی شده است، آن وقت شما خائن‌ها می‌گویید برویم با آمریکا آشتی کنیم؟» چه شانسی آوردند که ویتنامی ها سرانشان ویتنامی بودند نه ایرانی.

مخلص کلام این که، ویتنامی‌ها به وقت جنگ جانانه جنگیدند و به وقت صلح جانانه صلح کردند. دو دشمن قدیمی عاقبت گذشته را فراموش کردند تا آیندهٔ بهتری برای مردمانشان بسازند. این کتاب را باید خواند تا متوجه شد با معجزهٔ دیپلماسی چه کارهای عظیمی می توان ‌ کرد به شرطی که دشمنی کردن برای یک عده‌ای ابزار حکمرانی نباشد. به شرطی که منافع ملی مرجح بر هر منفعت دیگری باشد. این کتاب را باید خواند تا فهمید کشورها چگونه از جنگ به آشتی، همکاری و حتی هم‌پیمانی می‌رسند. این مکانیسم، این پویایی، باشکوه است اما متأسفانه نادر. این سازوکار بسیار دشوار اما امکان‌پذیر است. زخم‌های قدیمی مداواشدنی‌اند و بر تراژدی جنگ و منازعه می‌توان غلبه کرد.

کتاب، حکایت ربع قرن دیپلماسی دوطرفه برای آشتی دو کشور است. دو کشور با نظام‌های سیاسی متضاد .یکی کمونیست و آن دیگری کاپیتالیست؛ و این فقط آشتی دولت‌ها نیست که آشتی ملت‌ها هم هست. آدم لذت می برد از تماشای رهبرانی عاقل و باشعور که عزم خود را جزم کرده‌اند که از گذشته عبور کنند تا آیندهٔ بهتری برای ملتشان بسازند؛ و آدم حالش به هم می خورد از هر چه نفرت‌پراکنی و کینه‌ورزی است.

امروز آمریکا بزرگترین شریک تجاری ویتنام است. ویتنام فقط سالی پنجاه میلیارد دلار کالا به آمریکا صادر می‌کند. دو کشوری که تا دیروز علیه هم می‌جنگیدند حالا در برابر توسعه‌طلبی چین در منطقهٔ دریای جنوبی چین متحد و هم‌پیمان یکدیگر شده‌اند.

#بیژن_اشتری

t.center/tarikhdartarazoo 🏛

مشاهدات و خاطرات #میرزاجوادخان عامری(معین الممالک)، تالیف دکتر هوشنگ عامری، صفحه ۱۶۰

«رضاشاه، برخلاف بسیاری دیگر از مستبدان، آدم خونخوار نبود و تعداد کسانی که در دوران ایشان به نحوی از انحاء توسط دولت از بین رفتند انگشت‌شمار بود و تقریباً تمامی آن‌ها آدم‌هایی بودند که رضاشاه از آن‌ها واهمه پیدا کرده بود و یا، به درست یا به غلط، آن‌ها را مضّر به حال مملکت می‌دانست...

در این مورد باید یادآوری کرد که رضاشاه هرگز درصدد از بین بردن رجالی مانند #قوام_السلطنه و دکتر #مصدق که به هر حال با او روابط خوبی نداشتند برنیامد...

او حتی در تمامی دوران سلطنتش، از دانش و بینش برخی دیگر از رجال، حتی آن‌هایی که به مخالفت با سلطنت ایشان برخاسته بودند، از جمله سیّد #حسن_تقی‌زاده و #حسین_علاء بهره جست و برای پیشرفت مملکت به نحو احسن از وجود آن‌ها استفاده نمود».

t.center/tarikhdartarazoo 🏛

#قوام_السلطنه نخست وزیر پهلوی دوم ،چگونه #استالین را سرخط میاورد و اجازه نمی‌دهد از ابتدا با نخست وزیر ایران در مقابل رهبر شوروی که سرمست از پیروزی جنگ جهانی دوم است از موضع بالا برخورد شود.

استالین رهبر مغرور شوروی پس از جنگ، آذربایجان را تخلیه نمی‌کند و با راه انداختن جمهوری دموکرات توسط دست‌نشانده‌ای به نام #پیشه‌وری، قصددارد تبریز را به خاک خود ملحق کند. قوام به نمایندگی ایران به شوروی می‌رود برای مذاکره با استالین، وقتی وارد اطاقش می‌شود او بجای استقبال از قوام رو به دیوار به نقشه مقابلش نگاه می‌کند تا پس از دقایقی با چند سرفه #مولوتوف وزیر خارجه وقت شوروی به سوی آنها روی اش را بر می‌گرداند و سلام واحوال پرسی متداول ، مقرر می شود دو ساعت بعد بیایند برای مذاکره اما به مجرد بیرون آمدن از کاخ، قوام در اعتراض به رفتار توهین آمیز استالین به سمت فرودگاه می رود...
البته او را با سلام وصلوات باز می گردانند و دقیقا بخاطر همین قهر است که آذربایجان بدون دادن امتیاز خاصی به شوروی در سال ۱۳۲۵ به دامن ایران باز می‌گردد.

t.center/tarikhdartarazoo 🏛

تهران
عمارت #قوام_السلطنه.
خیایان سی تیر
( #موزه_آبگینه)

پنجره چوبی،با تاج و وتزئینات آجری.


t.center/tarikhdartarazoo 🏛

روسیه، ۷۴ سال پیش(سال۱۳۲۴) نقشه‌ای مشابه آنچه امروز برای #اوکراین کشیده بود، برای ایران داشت. آن روز، آذربایجان برایش «دونتسک» بود و کُردستان، «لوهانسک»، باکو «مسکو» بود و باقراُف و استالین «لاورف و پوتین».

نقشه، به قدرت رساندن تجزیه‌طلبانی بود که از سال‌ها پیش از قفقاز به ایران آمده و سازماندهی شده بودند، بهانه، مثل امروز، «تفاوت زبانی» با باقی سرزمین مادری بود. در فاز دوم، از #خودمختاری #آذربایجان و #کردستان حمایت و آنها را به رسمیت شناخت.
همزمان، دست به اشغال نظامی این مناطق، و استقرار نیروهای خود زده‌ بود. دقت کنید! با کمی ارفاق، نقشه تجزیه‌ی اوکراین، همان است که درآن سال پیش برای ایران کشیده‌بود.
اما ایران، اوکراین نبود، کردستان و آذربایجان هم بخشی از تاریخ ملی این کشور بودند که نیازی نبود همچون اوکراین، "تاریخ ملی" خود را در سه دهه‌ی گذشته بازیابی کند تا خودش را به اروپا بچسباند.
گذشته از آن، جامعه‌‌ی جهانی ارادهٔ قدرتمندی برای ایستادگی در مقابل قلدری روس‌ها داشت. در داخل کشور، گرچه شاه مملکت(محمدرضاپهلوی) جوان بود و بی‌تجربه، سیاستمداران کهنه‌کار و وطن‌دوستی چون [سید حسن] تقی‌زاده و [حسین] علا در مجامع جهانی، و شخص زیرکی چون [احمد] #قوام در داخل کشور فعال بودند. حتی درون همان فرقه دموکرات هم متوجه بازیچه قرار گرفتن خود شدند. این در حالیست که امروز دموکراسی یک کمدین را به جایگاه ریاست جمهوری اوکراین رسانده‌است.

جوی خواب‌آلود در کاخ سفید سرگردان است و اروپا چشمش را دوخته به نورد استریم و گازی که باید خانه‌هایش را گرم کند.

ماحصل همهٔ اینها برای ما این است که بیش از پیش چشم‌ها را باز کنیم و نگران آینده باشیم. نقشهٔ هشتاد سال پیش روس‌ها برای ایران، امروز گسترده‌تر، و روی میزهای بیشتری پهن شده است. شواهدش را در رسانه‌ها، در شبکه‌های اجتماعی و تحرکات سیاسی می‌توان به راحتی یافت


✍مهدی اکبری‌فر


t.center/tarikhdartarazoo 🏛

‍ ‍ دیدار #قوام_السلطنه
و #استالین

در سفری که قوام‌السلطنه رفت برای دیدار با استالین و حل قضیه آذربایجان به روسیه(مارچ ۱۹۴۶ -- بهمن و اسفند ۱۳۲۴)، هیئتی که همراهش رفتند، مرحوم نیک‌پور بود و چند نفر دیگرو جهانگیر تفضلی هم همراه این‌ها بود.
جهانگیر تفضّلی، راجع به سفر قوام‌السلطنه و سفر او به مسکو گفت: وقتی ما وارد مسکو شدیم بعد از ظهری بود که ساعاتی بعد ما را بردند به یکی از ویلاهایی که مخصوص مهمان‌های خارجی است. آن‌جا بودیم و بعد گفتند: شب بیایید خدمت مارشال استالین برسید.
می‌گفت: رفتیم و اول که وارد کرملین شدیم ویاچسلاو مولوتف که #وزیر_خارجه_شوروی بود، ما را برد در اتاق انتظار مارشال استالین. جهانگیر تفضلی می‌گفت:

در حدود هفت - هشت دقیقه‌ای آنجا منتظر شدیم ، بعد در باز شد، بعد گفتند: بروید داخل، پهلوی مارشال. می‌گفت: قوام‌السلطنه رفت و پشت سر او ما رفتیم و دیدیم که در اتاق کسی نیست، اما نقشه‌ای به دیوار بود که استالین روبروی آن ایستاده بود و در حالیکه پشتش به ما بود، آن را تماشا می‌کرد.

راوی گفت : اولین چیزی که متوجه شدم دیدم استالین برخلاف آن غولی که فکر می‌کردیم نبود ، دیدیم آدم قد کوتاه و کوچکی هست که پشتش به ما بود و داشت نقشه را تماشا می‌کرد و حتّی برنگشت با ما حرفی بزند.
بعد از چند دقیقه‌ای مولوتوف سرفه‌ای کرد و با ایجاد صدایی خواست تا استالین برگردد ببیند چه خبر است .استالین برگشت آمد جلو ، دست داد و خیلی تشریفاتی چند دقیقه‌ای نشست و گفت : خیلی خب ، بروید و دو ساعت دیگر بیایید مذاکرات را شروع می‌کنیم . دو ساعت دیگر هم می‌شد ساعت یازده شب . راوی می‌گفت : معلوم بود از چهره قوام‌السلطنه که واقعاً خیلی عصبانی است و وقتی از اتاق آمدیم بیرون ، به مترجم که به نام حبیب دُری بود ، گفت :
👈«به آقای مولوتف بگویید که دیگر لزومی ندارد ما امشب جلسه‌ای داشته باشیم ، چون ما داریم بر می‌گردیم و چمدان‌های ما را هم بگویید از ویلا بگذارند داخل ماشین . ما بر می‌گردیم فرودگاه ، برمی‌گردیم مملکتمان .
ما حرفی نداریم با هم.»

راوی گفت : مترجم مکث کرد که ببیند درست دارد می‌شنود که قوام‌السلطنه گفت : آقا همین که گفتم ، عین این را شما ترجمه کنید. مولوتف گفت : چرا ؟ چطور شده ؟

قوام پاسخ داد : برای این‌که به من اهانت شد . شما صدراعظم ایران را نمی‌توانید ده ، بیست دقیقه در اتاق انتظار نگهدارید ، بعد هم که وارد اتاق می‌شویم ، مارشال دارد نقشه تماشا می‌کند و پشتش به من است بی‌احترامی به من کرد ، من تحمل این را ندارم ، برمی‌گردم و هیچ حرفی هم ندارم هر کار هم می‌خواهید بکنید. تصمیم شما خیلی قوی است و زورتان می‌رسد هر کار می‌خواهید بکنید ، اما حق اهانت به من را ندارید.
مولوتف گفت : این‌که نمی‌شود . قوام گفت : نه همین که هست ، من هم از این‌جا می‌روم سفارت ، ماشین بفرستید چمدان‌های ما را بیاورند . ما برمی‌گردیم ، همین امشب . بعد هم راهش را کشید و رفت .
بعد از نیم‌ساعت ، مولوتف با عجله برگشت و گفت که آقای مارشال خیلی عذرخواهی کردند. سوءتفاهم شده ، چیزی نبوده و برگردید شام را با مارشال میل کنید.
راوی گفت : وقتی برگشتیم ، ورق کاملا برگشته بود ! مارشال استالین روی خوش نشان داد و پذیرایی گرمی کرد و خیلی احترام گذاشت به قوام‌السلطنه چرا که دیدند قوام‌السلطنه، آدمی نیست که بتوانند روز اول بترسانندش!



✔️بخشی از مصاحبه احمد قریشی با پروژه تاریخ شفاهی ایران در دانشگاه هاروارد، تاریخ مصاحبه - ۹ بهمن ۱۳۶۱
مصاحبه‌ کننده: #حبیب_لاجوردی


t.center/tarikhdartarazoo 🏛

سال ۱۳۴۵
#تهران

تصویری زیبا ازخیابان تاریخی #قوام_السلطنه(۳۰ تیر)

عکاس : زنده یاد #محمودپاکزاد


t.center/tarikhdartarazoo 🏛

تصویری زیبا وچشم نواز از #نارنجستان_قوام شیراز که متعلق به خاندان #قوام_الملک بوده و بعنوان دیوانخانه و محل مراجعات رعیتها و دیگر مردم و همچنین محل تشکیل و نشست های بزرگان و اشراف زمان قاجاریه مورد استفاده قرارمی گرفت.

t.center/tarikhdartarazoo 🏛

حکومت خودمختار آذربایجان که با نام رسمی حکومت ملی آذربایجان (به ترکی آذربایجانی: آذربایجانین ملّی حکومتی) شناخته می‌شد،این حکومت که در سال‌های ۱۳۲۴ و ۱۳۲۵ در منطقهٔ آذربایجان ایران به پایتختی #تبریز توسط فرقه دمکرات آذربایجان به رهبری #جعفر_پیشه‌وری بنیانگذاری گردید،شامل شهرهای تبریز، ارومیه، اردبیل، زنجان، خوی و اطراف اینها می‌شد. ماجرای تشکیل و نابودی این حکومت به بحران ایران که یکی از سرآغازهای #جنگ_سرد بود معروف است. در نهایت با ورود ارتش ایران درروز ۲۱ آذرماه سال ۱۳۲۵ و عقب‌نشینی نیروهای شوروی این حکومت فروپاشید.

در زمان نخست‌وزیری #قوام و پس از بازگشت او از شوروی پس هماهنگی با محمد رضا پهلوی قوای زمینی ارتش به سمت آذربایجان حرکت کرد. تیمسار سرتیپ هاشمی، داماد باقرخان یکی از افسران مؤثر در رویداد تاریخی ۲۱ آذر ۱۳۲۵ در زمره نخستین افسران بلندپایه ارتش بود که پس از گذشتن از بلندی‌های قافلانکوه برای برون راندن هواداران فرقه دموکرات به سختی و دشواری همراه با یک استوار ارتشی به درون شهر تبریز گام نهاد و به هنگام نبرد و چیرگی، همان‌جا و در همان روز از درجه سرهنگی به نشان سرتیپی نائل آمد.

@tarikhdartarazoo🏛

#باغ_نارنجستان_قوام در شهر شیراز و در نزدیکی خیابان لطفعلی خان زند قرار گرفته و یکی از مقصدهای گردشگری تاریخی در شیراز محسوب میشود. این بنا متعلق به #دوران_قاجار و متعلق به یکی از خاندان های بزرگ آن زمان به نام خاندان #قوام_الملک بوده است و در واقع محلی برای برگزاری نشست های بزرگان قاجار، دیوانخانه و محل مراجعات مردم بوده است.

t.center/tarikhdartarazoo 🏛

‍ روز۲۱آذرماه
روزنجات آذربایجان:

حکومت خودمختار آذربایجان که با نام رسمی حکومت ملی آذربایجان شناخته می‌شد،در سال‌های ۱۳۲۴ و ۱۳۲۵ در منطقهٔ آذربایجان ایران بامرکزیت #تبریز توسط فرقه دمکرات آذربایجان به رهبری #جعفر_پیشه‌وری بنیانگذاری شد که شهرهای، ارومیه ، اردبیل ، زنجان ، خوی رانیز دربرمی گرفت. تشکیل و نابودی این حکومت یکی از مقدمات آغاز جنگ سردبشمارمی رود. در نهایت با ورود ارتش شاهنشاهی ایران و عقب‌نشینی نیروهای شوروی این حکومت فروپاشید.

در اوت سال ۱۹۴۱ دول شوروی و انگلیس به بهانه تأمین مایحتاج ارتش شوروی ،ایران را اشغال کردند و رضاشاه را نیزروانه تبعید نمودند. اسناد محرمانه‌ای که پس یک قرن در مورد جنگ سرد افشا شده‌است، تشکیل این حکومت را ناشی از دستور مستقیم #استالین می‌داند.

در زمان نخست وزیری #قوام و بعد از بازگشت او از شوروی و پس ازهماهنگی با محمد رضا پهلوی قوای زمینی ارتش به سمت آذربایجان حرکت کرد. تیمسار #سرتیپ_هاشمی، داماد باقرخان یکی از افسران مؤثر در رویداد تاریخی ۲۱ آذر ۱۳۲۵ در زمره نخستین افسران بلندپایه ارتش بود که پس از گذشتن از بلندی‌های قافلانکوه برای برون راندن هواداران فرقه دموکرات به سختی و دشواری همراه با یک استوار ارتشی به درون شهر تبریز گام نهاد و به هنگام نبرد و چیرگی، همان‌جا و در همان روز از درجه سرهنگی به نشان سرتیپی نائل آمد.

@tarikhdartarazoo 🏛