تنیده ز دل بافته ز جان

در ده می لعل لاله‌گون صافی
بگشای ز حلق شیشه خون صافی

کامروز برون ز جام می نیست مرا
یک دوست که دارد اندرون صافی
ظهیر فاریابی

ظهیر فاریابی، طاهربن محمّد. دیوان (نسخهٔ خطّی)، دست‌‌نویس به نشانی Per 262 کتابخانهٔ چستربیتی، نستعلیق شاه‌قاسم، کتابت اوّل جمادی‌الاوّل ۱۰۲۳ ه‌ق، ۹۱گ.
@Tanideh_az_del

قالَ قاصٌّ «یا قومِ اشکُروا اللّٰهَ» فشکروا و قالوا «ماهو؟» قال: «اشکروه اذ لم یکن للمِلائکةِ نجاسةٌ فکانوا یخرءُون علینا و یلطخون ثیابنا».

_ داستان‌سرایی می‌گفت: «ای قوم خدای را سپاس کنید.» قوم سپاس کردند و گفتند: برای چه بود؟ گفت: «شکر کنید چون که فرشتگان را نجاست نیست، وگرنه بر سر ما می‌ریستند و جامه‌های ما را می‌آلودند».


عبید زاکانی، عبیداللّٰه. رسالهٔ دلگشا به انضمام رساله‌های تعریفات، صدپند و نوادرالامثال، تصحیح علی‌اصغر حلبی، چاپ چهارم، تهران: اساطیر، ۱۳۹۹، ص۲۸.

@Tanideh_az_del

تا در کف نیستی عنانم دادند
از کشمکش جهان امانم دادند

چون شمع سراغ عافیت می‌جستم
زیر قدم خویش نشانم دادند

بیدل دهلوی، عبدالقادربن عبدالخالق. رباعیّات (نسخهٔ خطّی)، دست‌‌نویس شمارهٔ ۳۸۶ کتابخانهٔ خدابخش هند، شکسته نستعلیق بیدل دهلوی (شاعر)، کتابت ۱۹ محرّم ۱۱۱۵ ه‌ق، ۱۶۱گ.
@Tanideh_az_del

خاقانی اساس عمر غم خواهد بود
عمر و ستم فلک به هم خواهد بود

جان هم به ستم در آمد اوّل در تن
وآخر شدنش هم به ستم خواهد بود
خاقانی شروانی

خاقانی شروانی، افضل‌الدّین بدیل‌بن علی. دیوان خاقانی (نسخهٔ خطّی)، دست‌‌نویس شمارۀ ۶۲۵۰ کتابخانهٔ دانشگاه اصفهان، نستعلیق بدون رقم، سدۀ ۱۱ ه‌ق، ۲۳۰گ، گ ۲۲۵پ.
@Tanideh_az_del

دیده نظر از برای دیدار تو داشت
جان صحبت تو تا به قیامت پنداشت

آسوده بدم با تو فلک نپسندید
خوش بود مرا با تو زمانه نگذاشت

قاضی اوش. قرّة‌العین (نسخهٔ خطّی)، دست‌‌نویس شمارهٔ ۴۰۱۶ کتابخانهٔ فاتح، نسخ، بی کا، کتابت اواخر محرّم ۷۲۲ ه‌ق، ۵۰گ، گ۲۲پ.

@Tanideh_az_del

با ناز گر آرمیده باشی همه عمر
لذّات جهان چشیده باشی همه عمر

هم آخر کار رفت باید آن‌گاه
خوابی باشد که دیده باشی همه عمر

جوینی، علاءالدّین عطاملک محمّدبن محمّد. تاریخ جهان‌گشای (نسخهٔ خطّی)، دست‌نویس شمارهٔ ۳۵۹ کتابخانهٔ عموجه حسین پاشا، نسخ، بی کا، کتابت شعبان ۶۹۸ ه‌ق، گ۱۸۷ر.

@Tanideh_az_del

در کارگه کوزه‌گری رفتم دوش
دیدم دو هزار کوزه گویا و خموش

ناگاه یکی کوزه بر آورد خروش
کو کوزه‌گر و کوزه‌خر و کوزه‌فروش
خیّام

خیّام نیشابوری، عمربن ابراهیم. رباعیّات خیّام (نسخهٔ خطّی)، دست‌‌نویس شمارهٔ ۱۵۳۶ کتابخانهٔ مرادملّا، نستعلیق، بدون رقم، سدهٔ ۱۰ ه‌ق، گ ۴۷ر.
@Tanideh_az_del

از دوری‌ات ای تازه‌گل باغ مراد
چون غنچهٔ چیده خنده‌ام رفته ز یاد

گریان چو پیالهٔ پرم در کف مست
نالان چو سبوی خالی‌ام در ره باد
میرالهی همدانی

نصرآبادی، محمّدطاهر. تذکرهٔ نصرآبادی، تصحیح محسن ناجی نصرآبادی، (۲جلد)، تهران: اساطیر، ۱۳۷۸، ج۱، ص۳۶۴.
@Tanideh_az_del

للشیخ العارف روزبهان البقلی قدّس سرّه

هنگام سپیده‌دم خروس سحری
دانی که چرا همی‌کند نوحه‌گری

یعنی که نمودند از آیینهٔ صبح
کز عمر شبی گذشت و تو بی‌خبری

جمال معلّم، جمال‌الدّین محمّدبن محمّد اصفهانی. یتیمة‌الدّرر و کریمة‌الفقر (نسخهٔ خطّی)، دست‌‌نویس شمارهٔ ۵۸۷۴ کتابخانهٔ ملّی ملک، نسخ جمال معلّم (گردآورنده)، کتابت سدهٔ ۸ه‌ق، گ۳۷ر.
@Tanideh_az_del

جان درد تو یادگار دارد بی‌تو
واندوه تو در کنار دارد بی‌تو

با این‌همه من ز جان به جان آمده‌ام
تا در تن من چه کار دارد بی‌تو
انوری

انوری ابیوردی، اوحدالدّین علی‌بن محمّد. دیوان (نسخهٔ خطّی)، دست‌‌نویس به نشانی 514 Supplément persan کتابخانهٔ ملّی پاریس، نستعلیق کاتب قاضی‌محمّدحسین دارالمرزی، کتابت ذی‌الحجّهٔ ۱۰۳۵ ه‌ق، ۲۴۹پ.

@Tanideh_az_del

در دل ز ره دیده خرامیده بیا
بر دیده بساط نور دل چیده بیا

از وضع تکلّف عبارت خجلم
کو دیده؟ چه دل؟! ای تو دل و دیده بیا
بیدل دهلوی

بیدل دهلوی، عبدالقادربن عبدالخالق. رباعیّات (نسخهٔ خطّی)، دست‌‌نویس شمارهٔ ۳۸۶ کتابخانهٔ خدابخش هند، شکسته نستعلیق بیدل دهلوی (شاعر)، کتابت ۱۹ محرّم ۱۱۱۵ ه‌ق، ۱۶۱گ، گ۲پ.
@Tanideh_az_del

ما را نه زری است نی نثار سیمی
جز تحفهٔ عجز بندگی تقدیمی

چون شاخ گلی که خم شود پیش نسیم
از دوست پیامیّ و ز ما تسلیمی
بیدل دهلوی

بیدل دهلوی، عبدالقادربن عبدالخالق. رباعیّات (نسخهٔ خطّی)، دست‌‌نویس شمارهٔ ۳۸۶ کتابخانهٔ خدابخش هند، شکسته نستعلیق بیدل دهلوی (شاعر)، کتابت ۱۹ محرّم ۱۱۱۵ ه‌ق، ۱۶۱گ، گ۱۵۹ر.
@Tanideh_az_del

دل‌ها همه از گردش گردون بگرفت
جان‌ها همه غم درون و بیرون بگرفت

هریک به نشاط بگذراندند دمی
چون نوبت ما بود جهان خون بگرفت

شروانی، جمال خلیل. نزهة‌المجالس، تصحیح و تحقیق محمّدامین ریاحی، تهران: انتشارات زوّار، ۱۳۶۶، ص۶۰۸.
@Tanideh_az_del

گویند که هر هزار سال از عالم
آید به وجود اهل وفایی محرم

آمد زین‌ پیش و ما نزاده ز عدم
آید پس از این و ما فرو رفته به غم
خاقانی شروانی

خاقانی شروانی، افضل‌الدّین بدیل‌بن علی. دیوان (نسخهٔ خطّی)، دست‌‌نویس شمارهٔ ۶۰۴۰ کتابخانهٔ دانشگاه تهران، نستعلیق حسن‌بن غازی، کتابت روز جمعه ۲۶ جمادی‌الاوّل ۱۰۲۳ ه‌ق، ۲۹۷گ.
@Tanideh_az_del

ای بس که شکست و باز بستم توبه
فریاد همی‌کند ز دستم توبه

دیروز به توبه‌ای شکستم ساغر
امروز به ساغری شکستم توبه
سلمان ساوجی

سلمان ساوجی، جمال‌الدّین سلمان‌بن خواجه‌علاءالدّین محمّد. دیوان (نسخهٔ خطّی)، دست‌‌نویس شمارهٔ ۱۱۸۴۲ کتابخانهٔ مرعشی، نستعلیق، بی کا، کتابت ۵ ربیع‌الاوّل ۸۰۴ ه‌ق، ۲۸۳گ، گ۲۷۸ر.
@Tanideh_az_del

شیخ شرف‌الدّین درّه گزینی از مولانا عضدالدّین پرسید که: «خدای تعالی شیخان را در قرآن کجا یاد کرده است؟» گفت: «پهلوی علما؛ آن‌جا که می‌فرماید: قُلْ هَلْ يَسْتَوِي الَّذِينَ يَعْلَمُونَ وَالَّذِينَ لَا يَعْلَمُونَ.»
عبید زاکانی

عبید زاکانی، عبیداللّٰه. رسالهٔ دلگشا به انضمام رساله‌های تعریفات، صدپند و نوادرالامثال، تصحیح علی‌اصغر حلبی، چاپ چهارم، تهران: اساطیر، ۱۳۹۹، ص۹۵.
@Tanideh_az_del

امروز رسیده فکر فردا کرده
فردا شده لب به حیف دی وا کرده

ای بی‌خردان چه برگ و ساز است این‌جا
جز خجلت کرده و غم ناکرده
بیدل دهلوی

بیدل دهلوی، عبدالقادربن عبدالخالق. رباعیّات (نسخهٔ خطّی)، دست‌‌نویس شمارهٔ ۳۸۶ کتابخانهٔ خدابخش هند، شکسته نستعلیق بیدل دهلوی (شاعر)، کتابت ۱۹ محرّم ۱۱۱۵ ه‌ق، ۱۶۱گ، گ۱۴۸ ر.
@Tanideh_az_del