از کوزه همان برون تراود که دروست
آن را که حرامزادگی عادت و خوست
عیبِ دگران بهنزدِ او سخت نکوست
معیوب، همه عیبِ کسان میطلبد
از کوزه همان برون تراود که دروست.
#اوحدالدینکرمانیبَداَصلِ گدا چو خواجه گردد نهنِکوست
مغرور شود، نداند از دشمنْ دوست
گر دایرۀ کوزه زِ گوهر سازند
از کوزه همان برون تراود که دروست.
#باباافضلکاشانیفریاد زِ جورِ دشمن و فرقتِ دوست
کین هردو بلا به نزدِ دانا نهنِکوست
کردند جفا بسی نه برحق، الحق
از شیشه همان برون تراود که دروست.
#جهانملکخاتونطور بت شیشهگر نه بر وجه نکوست
زآنرو که طریقِ دشمنان دارد دوست
گردد زِ دلش مهرِ رقیبان ظاهر
از شیشه همان برون تراود که دروست.
#لسانیشیرازیوارسته دلم همیشه وابستۀ اوست
پیوسته درین باغ به رنگ و گُل و بوست
لبریزِ محبّت است مینای دلم
از کوزه همان برون تراود که دروست.
#سرمدکاشانیهرکس که خمیرمایۀ او نیکوست
اوصافِ حمیده دایمَش عادت و خوست
چون آینه خوب و زشت در وی یکسان
از کوزه همان برون تراود که دروست.
#شیخعبدالهادیخونگرمی کس عیان شود از رگ و پوست
حرفی به تو آگه کند از دشمن دوست
آید به زبان هرآنچه باشد در دل
از کوزه همان برون تراود که دروست.
#احمدفائطیولاهرکس که نکو بُوَد از اول نیکوست
بدخو زِ نخست تا قیامت بدخوست
نیکی زِ بدان نیاید، از نیکان بد
از کوزه همان برون تراود که دروست.
#مفتونهمدانیگویند سخن از گُل و بلبل نیکوست
تکرار و طنین واژهٔ خون زِ چه روست
خون است دل و زِ دل سخن میگویم
از کوزه همان برون تراود که دروست.
#دکترقیصرامینپورتا بستر بسته منتهای غمِ اوست
از دوست چه میفهمد بیچارۀ پوست
تَردامن و درکِ عشق؟ جلّالخالق!
از کوزه همان برون تراود که دروست.
#علیبداغیخالی از خود بُوَد و پُر از عشقِ دوست
پس زِ کوزه آن تراود کاندروست.
#مولویفعلِ آلوده گوهر آلاید
از خُمِ سرکه، سرکه پالاید
بَد زِ بَدگوهران پدید آید
هرکسی آن کند کَزو زاید.
#عنصریبلخیسیرِ تاریخیِ یک مثلِ منظوم از کوزه همان برون تراود که دروست؛ سیدعلی میرافضلی؛ پژوهشهای ایرانشناسی؛ ناموارۀ دکتر محمود افشار؛ هفتاد و دو مقاله اهدا شده به شادروان دکترمحمدامین ریاحی؛ به خواستاری دکترمحمدرضا شفیعی کدکنی؛ بهکوشش نادر مطلبی
کاشانی؛ بنیاد موقوفات دکترمحمود افشار؛ ۱۳۸۹؛ ج۲۰، آفریننامه: ۲۶۴تا۲۷۵.
نقل از تاریخ،فرهنگ،هنر و ادبیات ایرانزمین
t.center/sokhansarayann 🎻