🧩 عملیات سری نازیها در جریان اشغال عراق توسط انگلستان در سال ۱۹۴۱✏️ دُرَید عبدالله
🖊 ترجمه:
#عدنان_مطوری 1⃣ بخش نخست
در بحبوحه آمادگی آلمان نازی برای حمله به شوروی در ۱۹۴۱ دوگانگی در فضای سیاسی عراق و منطقه را به سوی اشغال کامل سوق داده بود.
پس از آغاز ج.ج.دوم بریتانیا همانند ایران از دولت عراق خواست روابط با آلمان را قطع و طبق معاهده ۱۹۳۰ امکانات خود را در اختیار بریتانیا قرار دهد. نوری سعید به این درخواست تن داد ولی جریانات ملیگرای عراق مخالفت کردند.
پس از فرمان شماره ۲۱ هیتلر (Weisung21) در تاریخ ۱۸ دسامبر ۱۹۴۰ جهت آماده سازی عملیات بارباروسا، قرار شد عملیات در تاریخ ۶ ژوئن ۱۹۴۱ با مشارکت ۳.۸ میلیون سرباز، ۳۸۰۰ تانک، ۵۵۰۰ هواگرد و ۱.۲ میلیون خودرو آغاز شود. این مصادف بود با فرسودگی توان بریتانیا در خاورمیانه.
دوگانگی سیاسی در عراق میان دو جریان "نوری سعید و نایب السلطنه لیبرال" و "رشید گیلانی و ارتش ملیگرا" و حمایت هر کدام از این جریانات از یکی از طرفهای درگیر ج.ج دوم در تاریخ سوم فوریه ۱۹۴۱ به استعفای کابینه گیلانی و مکلف شدن طه هاشمی از سوی نایب السلطنه به تشکیل دولت منجر شد.
همچنین نایب السلطنه از هاشمی خواست ارتش را از سیاست و ملیگرایی دور کند. این اتفاقات به انقلاب موسوم به توسط رشید گیلانی انجامید.
طی این انقلاب یا کودتا ارتش کاخ سلطنتی را محاصره کرد. نایب السلطنه "عبدالإله" از بغداد به بصره گریخت و به ناو انگلیسی HMS Cockchafer پناه برد.
پادشاه "فیصل ثاني" و نوری سعید به اردن رفتند، هاشمی استعفا داد و گیلانی یک حکومت نجات تشکیل داد.
این حوادث بریتانیا را بر آن داشت در ژانویه ۱۹۴۱ لشکر ۱۰ پیاده شامل ۳ تیپ ۲۰، ۲۱ و ۲۵ از ۱۸۵۰۰ سرباز هندی تشکیل دهد.
همین لشکر ظرف ۸ ماه ایران، عراق، سوریه و لبنان را اشغال کرد.
لشکر دهم اول اوریل ۱۹۴۱ حرکت کرده و ۱۷ روز بعد به بندر بصره رسید. استعداد قوای دو طرف بدین گونه بود:
عراق: ۴ لشکر پیاده و ۶۰ هزار سرباز، ۵۶ هواپیما شامل ۳ اسکادران جنگی و هواپیماهای آموزشی
بریتانیا: یک لشکر و ۲ تیپ پیاده ۳۰ هزار نفر، ۱۴۶ هواپیما (۱۲ اسکادران)
در تاریخ نگاری آلمان تاکنون از انقلاب رشید الگیلانی و درگیری بریتانیا و عراق با عنوان کودتا و نه جنگ یاد میشود.
نوری سعید که به قدس رفته بود ارتشی به نام "ارتش رهایی" با پشتیبانی و آموزش انگلستان تشکیل داد و از سوی دیگر ملیگرایان در سوریه تشکلی به نام "لشکر عربی" با پشتیبانی و آموزش آلمانها سامان داد.
آغاز جنگ:
تسلسل وقایع
در تاریخ ۱۷ اوریل ۱۹۴۱ چتربازان لشکر دهم بصره را اشغال میکنند و فردای آن روز با وجود مقاومت لشکر عربی بندر بصره نیز سقوط میکند.
۹۰۰۰ سرباز عراقی پایگاه "حبانیه" را محاصره میکنند.
نایب السلطنه رسماً از بریتانیا درخواست کمک میکند.
نخست وزیر الگیلانی رسماً از آلمان درخواست کمک میکند.
ارتش عراق دوم می ۱۹۴۱پایگاه "الرطبه" که در مسیر خط لوله نفت موصل-حیفا قرار داشته و نقشی حیاتی در ارسال نفت به ناوگان بریتانیا در مدیترانه داشت را اشغال میکند، همزمان جنگنده های انگلیسی پایگاه الرشید را بمباران میکنند.
و ۲۲ هواپیمای عراقی یعنی یک سوم نیروی هوایی عراق را ظرف یک ساعت روی زمین نابود میکنند.
به نیروهی محاصره کنند پایگاه حبانیه هشدار داده میشود تا ۳ می عقب نشینی کنند. پس از آن نیروها بمباران میشوند.
دو هفته پس از سقوط پایگاه "الرطبه" به دست ارتش عراق این پایگاه نیز اشغال میشود.
تمامی پایگاههای واقع در جنوب توسط لشکر ۱۰ پیاده از نیروهای عراقی که زیر بمباران فرسوده شده بودند گرفته میشوند.
بمباران هوایی لشکرهای اول، سوم و چهارم ارتش عراق
عملیات آلمانیها ششم می ۱۹۴۱ به نام (Sonderstab F) به معنی "کمیته ویژه فلمی" در لشکر اول نیروی هوایی "فلمی" آغاز میشود.
حکومت عراق به آلمانها اطمینان میدهد پایگاههای عراق برای عملیات جنگی ۱۳ اسکادران به مدت ۶ ماه ذخیره کافی سوخت دارند و توان افزایش آن برای دو سال را دارد.
عملیات با برخاستن ۳۷ جنگنده شامل یک یسکاندران Me110، يک اسکادران He111 و ۱۳ فروند Ju52/90 از یونان آغاز میشود.
روز ۶ می ۱۸ فروند در تدمر و بقیه در دمشق فرود می آیند. اًنجا نشان نیروی هوایی عراق الصاق شده و خلبانان نیز لباس ویژه خلبانان عراق به تن میکنند.
عملیات به فرماندهی "یونک" Sonderkommando Junck نامیده میشود.
یونک روز ۱۲ می سوار بر یک He111 برای بررسی وضعیت به بغداد میرسد.
ولی توپخانه عراقی هواپیمایش را ساقط کرده و باعث مرگ همراه وی میشود!
۲۳ جنگنده آلمانی به پایگاه موصل وارد شده که ۷ فروند به سبب طوفان شن از خدمت خارج میشوند.
بریتانیا با اطلاع از عملیات، فرودگاه های دمشق، تدمر و لبنان را روز ۱۴ می بمباران کردند.
ادامه دارد
#تاریخ#عراق#نازیسم#نظامی#بریتانیا#انگلستان#جنگ#جنگ_جهانی_دوم🌎📚 @sociologycenter 📚🌍