#زنان نیمی از
#جامعه هستند، به آنها
#فرصت #مشارکت بدهیم" /١٦-٦-٩٦/ص١٢
✅ مصاحبه گروه علم
#روزنامه #شرق با دكتر#مهدي_زارع
ارزیابی لزوم اهدای جایزه «زنان در علم» و پیامدهای آن در گفتوگو با دکتر «مهدی زارع»
✅ http://www.sharghdaily.ir/News/140562/زنان-نیمی-از-جامعه-هستند،-به-آنها-فرصت-مشارکت-بدهیم(بخش٣):
گفتید هوش دختران از پسران بیشتر است. ولی دراینباره اتفاق نظر وجود ندارد.
من این موضوع را از متخصصان روانشناسی و روانپزشکی شنیدم. مضاف بر اینکه هوش انواع متعددی دارد و برخی از دختران در برخی از انواع هوش، از برخی از پسران بالاترند یا هوششان بیشتر است.
در برخی از کشورها، برای خانمها جایزه علمی ویژهای اختصاص دادهاند مثلا در رشته ریاضی یا فیزیک. اما نکتهاش این است که آن جایزه فقط در یک رشته خاص اهدا میشود، اما جایزه زنان در علم طیف بسیار گستردهای را دربر میگرفت و از علوم انسانی تا علوم پایه، پزشکی، هنر و ... . یعنی تفکیک رشتهای در آن صورت نگرفته بود. به نظر شما بهتر نبود این جایزه را تفکیک میکردند.
نکته مهم این است که کار داوری و بررسی پروندههای نامزدها به شکل کاملا جدا از هم برگزار شد و داوران رشتههای مختلف هم متفاوت بودند، اما بنا بر دلایلی ازجمله کمبود امکانات، مراسم اهدای جایزه، یکجا برگزار شد. یعنی در اصل همه مراحل دیگر به شکل مجزا از هم صورت گرفت، ولی بیشتر به دلایل اجرائی و زمانبندی برگزاری مراسم، جایزه به صورت یکجا اهدا شد.
به نظر شما اهدای جایزه به زنان دانشمند و پژوهشگر باید از سوی چه نهاد یا مرجعی انجام شود؟
جایزهها را باید نهادهای علمی مانند انجمنهای علمی فیزیک و ریاضی یا انجمنهای علمی زنان اهدا کنند. اما در این مورد، اینگونه نبود. یکی از بهترین گزینهها برای اهدای چنین جایزههایی فرهنگستان علوم است زیرا فرهنگستان یک نهاد آکادمیک مستقل است. البته هرچند ریاست عالی فرهنگستان، با رئیسجمهور است، ولی در هر صورت مستقل است و زیر نظر هیچ وزارتخانهای نیست. ریاست رئیسجمهور بر فرهنگستان هم به شکل کلان و رسمی بر همه فرهنگستانهاست. پیشنهاد من این است که اهدای چنین جوایزی بر عهده انجمنهای علمی و فرهنگستانها باشد. پس لزومی ندارد وزارتخانه هم در آن دخیل باشد. اگر انجمنهای علمی و فرهنگستانها این جایزه را اهدا کنند، استقلال آن هم بیشتر حفظ میشود.
برخی از جایزهها به دلیل یک دستاورد خاص و برخی دیگر از جایزهها به دلیل مجموعه فعالیتهای یک پژوهشگر اهدا میشود. ملاک اهدای این جایزه چه بود؟
برای اهدای این جایزه، چندین ملاک و معیار را همزمان در نظر گرفتند. یعنی به همه دستاوردهای علمی یک فرد، اعم از تحقیق و پژوهش، ارائه مقاله، تدوین کتاب و موارد بسیار دیگر توجه شده است. درنتیجه کسانی که دستاوردهایی در حوزههای مختلف داشته باشند، بخت بیشتری برای برندهشدن دارند. البته با این همه این امکان هم وجود دارد که پژوهشگر جوانی، در مدت کوتاه چندساله، پژوهش مهم و تأثیرگذاری را به سرانجام رسانده باشد. داوران به این موارد نیز توجه ویژهای داشتند. اگر به فهرست برندگان هم نگاه کنیم، میبینیم در این فهرست همه ردههای سنی حضور دارند، از استاد تمام گرفته تا استادیار و ... .
برای برگزاری بهتر چنین جایزههایی در سالهای آینده چه پیشنهادی دارید؟
به باور من، جامعه ما به انجمنهای علمی کم توجه میکند و نیازهایش را برآورده میسازد. ما برای پیشرفت علوم، نهتنها باید از چنین جایزههایی حمایت کنیم، بلکه با توجه به نیاز جامعه علمی، باید جایزههای متنوع دیگری هم اهدا یا مراسم دیگری نیز برگزار شود. من آمار دقیق ندارم، ولی کشور ما هماکنون حدود ٨٠٠ هزار نفر عضو هیئت علمی دارد. علاوه بر اینها، متخصصان بسیاری در صنایع گوناگون فعال هستند و لازم است علاوه بر پژوهشگران دانشگاهها، از پژوهشگران و متخصصان صنایع و بخشهای خدماتی هم تقدیر کرد. در نظر داشته باشید که هرچند فعالیت این دسته از افراد بسیار مهم و شایسته تقدیر است، اما کمتر به آن توجه میکنند، علاوه بر این، این افراد نمیتوانند مشمول جایزه «زنان در علم» شوند زیرا این جایزه حالت دانشگاهی و آکادمیک دارد. کلا در کشور ما از اینگونه مراسم کم برگزار میشود و لازم است در آینده به این موضوعات هم بیشتر توجه کرد. طبقه نخبه کشور ما کسانی هستند که ایران مدرن و ایران امروز ما را ساختند و آن را به سمت جلو هدایت میکنند. به باور من به هر نحوی که امکان دارد، باید به آنان دلگرمی داد زیرا نتیجه نهایی همه این فعالیتها، خدمت به کشور است. پس جا دارد که بررسی کنیم چه بخشهایی مغفول مانده است تا به آن قسمتها بیشتر توجه کنیم.