#سرمقاله🔻حاصلخیزترین خاک جهان لخت میشود✍️محمدحسین عمادی
نماینده پیشین ایران در فائو
🔹در مورد انفجار سد کاخوفکا هنوز اطلاعات دقیقی منتشر نشده است تا بتوانیم در مورد اثرات احتمالا منفی آن صحبت کنیم. با همین اطلاعات اندک، فقط میتوانیم احتمالات را در نظر بگیریم.
🔹 انفجار یا شکافتن هر سد، بنا به فاکتورهایی متعدد دارای اثراتی متفاوت است. این فاکتورها شامل شیب اراضی بعد از سد، ذخیره پشت سد، میزان اندوختههای رسوبی و شکل مسیر بعد از سد، یعنی مسطح و هموار بودن یا درهای بودن مسیر هستند.
🔹 آنچه مسلم است، فاکتورهایی است که در مورد اوکراین می دانیم. به عنوان مثال این سرزمین دارای حاصلخیزترین
خاک در سراسر دنیاست که عمق لایه
خاک حاصلخیز آن در برخی مناطق تا دومتر هم میرسد. اما هنوز نمیدانیم بعد از سد چه میزان
خاکهای حاصلخیز باارزش وجود دارد.
🔹نکته دیگری که برای تخمین اثرگذاری این انفجار باید بدانیم این است که چه حجم رسوب و رس همراه با آب به اراضی بعد از سد آمده است و به شکل مالچ زیانآور روی لایههای
خاک را بگیرد.
🔹در کنار این، شدت جریان آب که
خاک را میشوید و کیفیت آبی که بعد از سد به راه میافتد مجموعه عواملی هستند که شدت و ضعف اثرات این رخداد را تعیین می کنند و می توانند بافت
خاک را تغییر دهند. طبیعتا وقتی بافت
خاک تغییر کند، بر حاصلخیزی آن اثر میگذارد و اثرگذاری بر حاصلخیزی
خاک نیز مستقیم بر کیفیت و کمیت محصول تولید شده تأثیرگذار خواهد بود.
🔹در حال حاضر، تنها کلیاتی از این حادثه بدون اطلاعات دقیقی که حاصل پایش میدانی یا یافتههای ماهوارهای باشد به انتشار رسیده است.
🔹بنابراین آنچه میگوییم سناریوهایی است که فکر میکنیم محتمل بر وقوع است. اما تا زمانی که به کمیت همه فاکتورهای نام برده دسترسی نداشته باشیم، از نظر کمّی نمیتوانیم در مورد اثرگذاری آن صحبت کنیم.
🔹ما نیاز به مدلسازی در این مورد داریم. شرایط دیگری هم در اثرات ناشی از حادثه موثر است که احتمالاً اطلاعاتی از آنها وجود نخواهد داشت.
🔹به عنوان مثال میزان شدت انفجار و بازشدن دهانه خروجی بزرگ آب بر شسته یا کنده شدن رسوبات پشت سد موثر است. یعنی یک انفجار مهیب میتواند تمام رسوبات پشت سد (که بسیاری سیلت و رس زیرذره هستند) را بشویند و به اراضی بعد از سد بفرستند و البته هنوز نمیدانیم این اراضی، چه مساحتی را در بر میگیرد.
🔹در نهایت این اتفاق روی خاکی مینشیند که نتیجه میلیونها سال تجمع مواد مغذی در
خاک اوکراین است که حتی حاصلخیزی و بافت
خاک آمازون هم با آن برابری نمیکند. این اتفاق، مناطق وسیعی را تبدیل به
خاک لخت میکند.
🔹معمولا بعد از انفجار یک سد، ما انتظار رخ دادن سناریویی که شرح آن آمد را داریم اما هنوز برای برآورد جزییات آن زود است. طبیعتاً، تغییر در میزان حاصلخیزی و بافت
خاک در اراضی اوکراین بر محصول کشاورزی و بازار غذا اثرگذار خواهد بود ولی میزان این اثرگذاری را مرور زمان مشخص میکند./
#پیام_ما#خاک@payamema