بیبهره از آب✍🏻 جواد میردار هریجانی/ رئیس پژوهشکدۀ تالاب بینالمللی هامون
🔺شاید بتوان امسال را یکی از پربارانترین سالهای سرزمین ایران و کشورهای همسایه دانست. در این راستا، میزان
آب ورودی به ایران از رودخانههای مرزی نیز افزایش قابلتوجهی را نشان داد.
🔺بهرغم وضعیت خوب بارشها در ایران و کشورهای همسایه، بهخصوص کشور افغانستان، متأسفانه میزان
آب ورودی به ایران از طریق رودخانۀ هیرمند، حتی به میزان نصف حقابۀ منطقۀ سیستان در معاهدۀ ۱۳۵۱ نرسید.
🔺 قصۀ تکراری بند انحرافی «کمالخان» و انحراف
آب رودخانۀ هیرمند به شورهزار «گودزره» توسط طالبان، همانند دوران زمامداری دولت قبلی افغانستان، داستان جدیدی نیست. «اشرف غنی» رئیسجمهور وقت افغانستان، پس از افتتاح بند کمالخان، در میان سوت و کف حضار، مسئلۀ
آب در برابر نفت را مطرح و زمینه را برای هرگونه عهدشکنی رسمی و دولتی برای دولتهای آیندۀ افغانستان آماده کرد؛ هرچند که قبل از او هم، افغانها چندان تمایلی به پرداخت حقابۀ قانونی و مسلم مردم سیستان از رودخانۀ هیرمند نداشتند، اما چه در گذشته و چه در زمان حال، همواره دولتمردان این کشور با زیرکی و کیاست خاصی، خود را متعهد به قرارداد مابین کشورشان و ایران روی رودخانۀ هیرمند دانسته و همواره از ایرانیان بهعنوان برادران خود یاد کردهاند؛ برادرانی که تا حد امکان و توان خود، سعی بر بستن
آب بر آنها داشته و در صورت ناتوانی در مهار
آب در سیلابهای احتمالی، به ناچار روغن ریخته را نذر امامزاده کرده و نام حقابه بر آن مینهادند.
🔺پس از رودخانۀ هیرمند، رودخانۀ فراه بهعنوان دومین تأمینکنندۀ اصلی
آب تالاب بینالمللی هامون بوده و با میزان متوسط آورد آبی حدود ۱ میلیارد و ۲۰۰ میلیون مترمکعب، نقش بسیار پررنگی در سیرابکردن هامون صابوری داراست.
🔺طی سالهای اخیر، حتی پس از تکمیل بند کمالخان و عدم ورود
آب رودخانۀ هیرمند به تالاب هامون، همواره بخشهایی از این تالاب بینالمللی توسط سیلابهای رودخانۀ فراه آبگیری شده و بدین شکل تا حدود زیادی از برخاست گردوغبار از بستر خشکیدۀ هامون جلوگیری میکرد.
🔺در سالهای اخیر، کشور افغانستان در راستای کنترل
آبهای مرزی خود و جلوگیری از ورود این
آب به کشورهای همسایه، اقدام به ساخت سدهای متعددی کرده است. در این راستا، کار ساخت سد بخشآباد در ولایت فراه، که قبل از بهقدرترسیدن طالبان آغاز شد و بهعلت وخامت اوضاع امنیتی به حالت تعلیق درآمده بود، از سر گرفته شد.
🔺با عنایت به علاقۀ شدید ساکنین ولایت فراه و نیز حاکمان دولت امارت اسلامی افغانستان به تکمیل هرچه سریعتر این سد برای توسعۀ کشاورزی و باغداری در این ولایت توسط مردم و نیز استفاده از ابزار
آب برای فشار دیپلماتیک بر ایران در مذاکرات فیمابین، به نظر میرسد که تسریع در احداث سد بخشآباد در دستور کار طالبان قرار دارد. بدین ترتیب در آیندهای نهچنداندور و پس از کاملشدن سازههای اصلی و جانبی سد بخشآباد و آبگیری این سد، علاوهبر خشکشدن کامل هامون صابوری و بهتبع آن خشکی کامل تالاب بینالمللی هامون، باید شاهد وخیمترشدن شرایط زیست در منطقۀ سیستان و البته بخشهای زیادی از افغانستان و پاکستان باشیم.
#آب #پیام_ما #محیط_زیست📌برای مطالعه ادامه یادداشت و مطالب مرتبط به لینک زیر مراجعه کنید:
https://payamema.ir/payam/115687@payamema