کانال خبری پان‌ايرانيست

📖 بازخوانی کتاب «خوانش حقوقی از انقلاب مشروطه ایران»

🖌 #امیر_احمدی

بخش7⃣
کتاب «خوانش حقوقی از انقلاب #مشروطه ایران» (تاریخ مفاهیم و نهادهای حقوق عمومی در ایران) نوشته دکتر فردین مرادخانی به بررسی حقوقی از نهضت #مشروطیت ایران می‌پردازد. نظر به اهمیت این کتاب، در چند بخش به بررسی و بازخوانی آن می‌پردازیم.

@paniranist
فقیهان در خصوص مشروطه به دو دسته‌ی موافق و مخالف تقسیم شدند. یکی از دلایل عمده‌ی مخالفان این بود که مشروطیت سامانی غربی است و با اسلام جمع نمی‌شود. مهمترین مخالفت نظری با مشروطیت از آن #شیخ_فضل_الله_نوری است که از شاگردان #میرزای_شیرازی بود. تعریف شیخ از مشروطه تعریفی خاص بود از منظر شیخ فضل الله مشروطه یعنی «اجرای احکام شرعی از طریق قانونگذاری رسمی و گرفتن خراج شرعی و زکات». یکی از علل اصلی مخالفت شیخ فضل الله با مشروطه این بود که حوزه شرع را وسیع می دید و قانونگذاری را نمی‌پذیرفت و آن را خطری برای اسلام می انگاشت. به همین دلیل در رساله "حرمت مشروطه" هدف مشروطه خواهان را باز کردن دکانی در برابر شرع می‌داند تا احکام جدید تاسیس کنند. شیخ قانون را در حیطه‌ی شرع و ذیل آن می‌دانست. بنابر این به باور او قانونگذاران باید بر احکام شرع مسلط باشند. از دیگر علل مخالفت شیخ این بود که فکر می‌کرد مشروطه برای هَدَم[نابودی] اسلام است. از این رو مشروطه‌خواهان را مرتد می‌داند که احکام اربعه‌ی مرتد بر آنها جاری است. این فتوا از جانب یک فقیه بسیار پر معناست. مخصوصا نام آورترین فقیهان شیعه در صف طرفداران مشروطه بودند.
مهم‌ترین ویژگی علمای موافق دیدگاه اصولی آنان بود که از تمام امکانات اصول فقه استفاده کردند تا این سامان جدید را توضیح دهند. #آخوند_خراسانی و شاگردانش از اتفاقات مهم عصر جدید روحانیون بودند. آخوند خراسانی از پیروان مکتب اصولی و شاگرد مستقیم #شیخ_انصاری بود که در نظریات و فتاوایش بر عقل تاکید فراوان می‌کرد. آخوند خراسانی اداره امور مملکت را یک فن می دانست که لزوم این کار آشنایی کامل بر این فن است. در خصوص مشروعیت سلطنت و جواز آن برخی فقها از جمله شیخ فضل الله نوری به نظریه سلطنت مسلمان ذی شوکت بودند و برخی به سلطنت ماذون از طرف فقیه جامع الشرایط. اما آخوند خراسانی هیچ کدام از این دو راه حل را نمی‌پذیرفت و حکومت مشروعه را مختص معصوم می‌دانست. دیگر ویژگی آخوند تاکید بر مقتضیات زمان بود که در نزد اصولیین از دلایل باز بودن باب اجتهاد است. به باور او نظر به مقتضیات آن زمان، مشروطه بهترین روش برای حفظ دین، کشور و مردم است. به عقیده آخوند «مشروطیت دولت عبارت است از تحدید استیلا و تصرفات جائرانه». خراسانی می‌نویسد مشروطیت مملکت عبارت است از «محدودیت و مشروط بودن ادارات سلطنتی دوایر دولتی به عدم تخطی از حدود و قوانین موضوعه » که نشان از درک درست از مشروطه دارد. در ادامه‌ی فصل به نظرات شاگردان آخوند خراسانی از جمله #محلاتی و #نایینی پرداخته شده است.

#بازگشت_به_مشروطه

👇کانال خبری پان ایرانیست👇
https://t.me/joinchat/AAAAADuh9PTR7tqOh54EqQ