کلیدر، حماسه زوال
#کلیدر نام کوهی میان شهرهای
#سبزوار، نیشابور و قوچان در خراسان است که با اثر حماسی
#محمود_دولتآبادی در ادبیات ایران جاودانه شد.
کلیدر بزرگترین رمان فارسی است که در ۲۸۳۶ صفحه در ده جلد و پنج مجلد قطور به چاپ رسیده است.
اولین مجلد آن در سال ۱۳۵۷ و آخرین آن در سال ۱۳۶۳ منتشر شد به سرعت محبوبت یافت و حتی پیش از انتشار جلدهای پایانی سروصداهای زیادی در محافل آکادمیک و روشن فکری به راه انداخت.
▫️سرنوشت تراژیک قبایل چادرنشین:
بسیاری
کلیدر را نقطه اوجی در ادبیات مدرن فارسی میدانند؛ بدان حد که یکی از مفسرین،
کلیدر ر ا "حماسهٔ زوال" میخواند.
نگارش
کلیدر،
#محمود_دولت_آبادی را به کسب جایزهٔ نوبل ادبیات بسیار نزدیک کرد.
این رمان که سرنوشت تراژدیک رعیتهای ایرانی و قبایل چادرنشین را در دورهای که سیاست زور حاکم است به تصویر میکشد، بر اساس حوادث واقعی نگاشته شده و به شرح سختیها و رنجهای روا رفته بر خانوادهٔ کَلمیشی میپردازد که سرانجام اربابان و حکومت با تیرباران ”گلمحمد” به ماجراجوییها و یاغیگریهای این قهرمان مردمی سبزوار پایان دادند.
دولتآبادی که خود از همان مناطق است، در آن هنگام پسربچهای بود با پنج یا شش سال سن. دوران کودکی او آکنده بود از ذکر اشعار و داستانهایی که به مدح و مرثیه سرایی گل محمد میپرداختند. توصیفات بسیاری از روستاها و مکانها در رمان
کلیدر دقیقاند و بسیاری از شخصیتهای رمان بر اساس اشخاص واقعی ساخته شدهاند. اما نباید رمان
کلیدر را زندگینامهٔ واقعی گلمحمد پنداشت؛
کلیدر پیش و بیش از آنکه یک زندگینامه باشد یک رمان است و نویسنده هرگاه که مناسب دیده، خیال را با واقعیت پیوند زده است.
▫️خلاصه ماجرای
کلیدر:
هستهٔ اصلی
کلیدر سرگذشت تراژیک جوانی یاغی بهنام گلمحمد است که در نقش رابینهود ظاهر شده و برای رهایی دهقانان ستمکش از ظلم و جور اربابان و خانان دیوسیرت علیه حکومت به پا میخیزد؛ اما دیری نمیپاید که نهضت او از درون شکست میخورد و سرانجام او و همراهانش به مرگ با رگبار مسلسل ختم میشود. اما رمان در فضایی بسیار پرشاخ و برگتر و فراختر از این هستهٔ اصلی روی میدهد بگونهای که نزدیک به ۱۰۰ شخصیت مختلف برای نقشآفرینی در فضای فراخ داستان خلق شدهاند.
▫️دولتآبادی خود بومی همان منطقهای است که ماجرای داستان در آن رخ میدهد. دوران کودکی او با دشواری و مشقت فراوانی سپری شده و انواع و اقسام کارهای طاقت فرسا از جمله کار بر روی زمین سخت کویر و پینهدوزی و کار حشم و... را تجربه کرده است. توصیفات او از رنج و فقر دهقانان آنچنان طبیعی و قانع کننده است که به آسانی میتوان فهمید این توصیفات از تجربهٔ واقعی خود نویسنده نشأت گرفته است زیرا که با خیالپردازی نمیتوان به چنین توصیفات واقع بینانهای رسید.
عکس: تصویر واقعی اعدام گل محمد و یارانش در پاسگاه سبزوار. جنازه گل محمد در وسط قرار دارد. (در آن هنگام جنازهها را به میخ کشیدند اما بعلت سنگینی جسد عموی گلمحمد، ماموران شهربانی از حمل جنازه صرفنظر کرده، سر او را بریده و در بالای جنازه گلمحمد آویختند)
#شاه_فرتوت_ابریقستان را به دوستان خود هم معرفی کنید.
@oldkingofebrighestan